به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، برگ‌های تقویم را که ورق می‌زنیم به روزها و مناسبت‌های زیادی برمی‌خوریم که هرکدام یادآور یک تاریخ یا رویداد در کشور است. 16 آذرماه هم در تقویم ما روز دانشجو نامگذاری شده است؛ اما این روز برای دانشجویان فراتر از تنها «یک روز» یا «یک نام» است؛ چراکه آنها در این روز برگی جدید را در حیات اجتماعی خود ورق زدند. ابراهیم کلانتری، معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از جنبش دانشجویی و برنامه‌های این معاونت برای گرامیداشت این روز سخن می‌گوید. او معتقد است دانشجویان باید اهل نگارش مقاله و تحلیل مسائل سیاسی باشند تا بتوانند در فضای دانشگاه نقش ممتازی را ایفا کنند. هرچند او معتقد است این روزها برخی از تشکل‌ها جهت‌ها را گم کرده‌اند و به‌اشتباه در مسیرهای دیگری قدم می‌زنند و به پیاده‌نظام احزاب خارج از دانشگاه تبدیل شده‌اند.
اوج جنبش دانشجویی را در چه مقطعی دیدید؟
روز 16 آذر، روز استکبارستیزی و مبارزه با آمریکا است؛ به این دلیل که ماهیت روز 16 آذر سال 1332 در اعتراض دانشجویان دانشگاه تهران نسبت به ورود نیکسون به ایران و دانشگاه تهران بود. همان زمان که نیکسون به‌عنوان معاون رئیس‌جمهوری وقت آمریکا وارد ایران شد، دانشجویان ما در مخالفت با کودتای 28 مرداد و آمریکا دست به اعتراض زدند که رژیم طاغوت و کودتا با این اعتراض مقابله کرده و تعدادی از دانشجویان ما به شهادت رسیدند. می‌توان گفت سرآغاز جنبش دانشجویی مسلمان همین روز 16 آذر سال 1332 و شهادت سه تن از دانشجویان دانشگاه تهران بوده است. از آن سال این روز مورد توجه دانشجویان انقلابی و مسلمان قرار گرفته است. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، این روز رسما به‌عنوان «روز دانشجو» اعلام در تقویم ثبت شد.
برنامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی برای گرامیداشت روز دانشجو چیست؟
تمام برنامه‌هایی که در این روز در دانشگاه‌های سراسر کشور و ازجمله دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می‌شود به‌نوعی در جهت ستیز با استکبار جهانی به‌ویژه آمریکا و دشمنان ملت بزرگ ایران است. اقداماتی که ما در دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان معاونت دانشجویی و فرهنگی مدنظر داریم در راستای برگزاری باشکوه این روز خواهد بود. تشکل‌های دانشجویی در این روز با همه وجود و با قدرت وارد می‌شوند. همچنین نیروهای سیاسی، سخنرانان، نظریه‌‌پردازها، افرادی که در مسائل سیاسی صاحب‌نظر و اندیشه‌پرداز و اهل قلم هستند در دانشگاه‌ها حضور پیدا کرده تا راحت‌تر به دعوت دانشجویان و تشکل‌های اسلامی پاسخ دهند. از سوی دیگر هیات‌های نظارت بر تشکل‌ها هم راحت‌تر مجوز صادر کرده و به تشکل‌ها کمک می‌کنند تا آنها بتوانند در این مقطع زمانی درخشش خوبی داشته باشند. در حال حاضر در همه دانشگاه‌ها نماینده رئیس دانشگاه در هیات‌های نظارت مشخص شده است که در دانشگاه‌ها حضور دارند؛ همچنین مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و هیات‌های نظارت در حال حاضر آمادگی کامل دارند برنامه‌های تشکل‌ها، گروه‌های دانشجویی و کانون‌های سیاسی‌ای را که در دانشگاه حضور دارند بررسی کرده و مجوزهای لازم را صادر کنند.
به نظر شما برای عمق‌بخشی به تشکل‌های دانشجویی چه باید کرد؟ شما در این خصوص چه برنامه‌ای دارید؟
باید تعمیق اندیشه‌های سیاسی، معارف اسلامی و معرفت دینی در فضای دانشگاه مورد توجه تمام افراد باشد. برای این منظور کاری که مدنظر معاونت دانشجویی و فرهنگی در دانشگاه آزاد اسلامی قرار گرفته رونق برنامه‌های محتوایی، اردوهای آموزشی و کارگاه‌های بصیرتی در دانشگاه است. ما در تابستان امسال یک اردوی معرفتی تحت‌عنوان «شمیم بصیرت» با ظرفیت هزار نفر از دانشجویان سراسر کشور برگزار کردیم که در نوع خود کم‌نظیر بود. بعد از آن نیز اردوی «حیات طبیه» ویژه اعضای تشکل‌های سیاسی دانشگاه با ظرفیت 400 نفر به مدت یک‌هفته برگزار کردیم که یک اردوی آموزشی بود. همچنین اردوهای تکمیلی «شمیم بصیرت» در مشهد مقدس برگزار شد که حدود 500 نفر از دانشجویانی که تابستان در اردوی «شمیم بصیرت» بودند در این اردوی تکمیلی دعوت شدند. ان‌شاءا... این حرکت همه‌جانبه در حال شکل گرفتن است و ما باید به‌عنوان مسئولان دانشگاه تلاش کنیم به‌جای پرداختن به کارهای زودگذر، همت خود را در کارهای عمیق در حوزه معارف دینی، سیاسی، اندیشه سیاسی و اسلامی، غرب‌شناسی و مسائل گوناگونی که دانشجو باید نسبت به آن آگاه باشد به کار گیریم. قطعا در آینده این روند بازهم توسعه پیدا کرده و جدی‌تر می‌شود تا به یاری خدا کارهای عظیم و همه‌جانبه‌ای صورت بگیرد. نخبه‌پروری سیاسی، تعمیق معرفت دینی و آشنایی با تاریخ معاصر مورد تاکید مقام معظم رهبری است و قطعا در تمام این حوزه‌ها تلاش‌های جدی صورت خواهد گرفت.
مهم‌ترین ضعف تشکل‌های دانشجویی فعلی از دید شما چیست؟
دانشجویان ما در یک نگاه کلی با دو ضعف اساسی روبه‌رو هستند؛ اول ضعف تشکیلاتی است. به این معنا که وقتی گروهی از جوانان نخبه دانشگاهی برای پیگیری هدف معین گردهم جمع می‌شوند باید به لحاظ تشکیلاتی به یک انسجام همه‌جانبه برسند. به‌عبارتی کار جمعی با کار فردی متفاوت است و دانشجویان باید تمرین کنند تا در تصمیم‌گیری‌ها اهل مشورت باشند تا بتوانند از برخی نظرات خود برای رسیدن به یک نظر جمعی عبور کنند. آنها همچنین باید تابع تشکیلات باشند و بتوانند دبیر خوبی را انتخاب کرده و اعضای مناسبی را جذب تشکیلات کنند. درواقع یک چارچوب دقیق، تعریف‌شده و همه‌جانبه برای تشکیلات نیاز است تا دانشجویان وقتی وارد آن می‌شوند بتوانند رشد کنند. به‌عبارتی به لحاظ ساختاری، افرادی تشکیلاتی به تمام معنا شوند. این یکی از ضعف‌های تشکل‌های اسلامی است که بعضا حتی قادر نیستند برای شورای مرکزی خود نیرو جذب کنند و کار تشکیلاتی را مطالعه نمی‌کنند؛ بنابراین در کار جمعی موفق نمی‌شوند.
سوال اینجاست که تشکلات برای چه کاری تشکیل می‌شوند؟ تشکل‌ها در راستای اعتلای نظام جمهوری اسلامی با آرمان‌های ظلم‌ستیزی، کمک به پیشرفت دانشگاه، رشد علم و پژوهش و اندیشه در دانشگاه‌ها شکل می‌گیرند و اگر بخواهند در این حوزه واقعا موفق باشند باید اعضای انسان‌هایی اندیشمند و اهل علم و معرفت باشند. پس باید به لحاظ معرفتی ده‌ها کتاب را مطالعه کرده و در کلاس‌های اندیشه حضور موثر داشته باشند. همچنین باید اهل نگارش مقاله و مسائل تحلیلی سیاسی باشند تا بتوانند در فضای دانشگاه نقش ممتازی را ایفا کنند، اما متاسفانه می‌بینیم بسیاری از تشکل‌های ما از این ناحیه هم گرفتار ضعف هستند؛ یعنی اعضای تشکل‌ها اشراف کاملی روی مسائل سیاسی نداشته و جهت‌ها را گم کرده و به‌اشتباه در مسیرهای دیگر قدم می‌زنند و به پیاده‌نظام احزاب خارج از دانشگاه تبدیل شده‌اند تا جایی که خود نیز متوجه نیستند که ابزار دست یک جریان شده‌اند. البته تشکل‌هایی که از این دو ضعف مبرا هستند نیز در دانشگاه‌ها کم و بیش وجود دارند یعنی این‌طور نیست که همه تشکل‌ها گرفتار این مشکلات باشند اما بسیاری از تشکل‌ها گرفتار این دو معضل هستند.
با این اوصاف و با وجود این ضعف‌ها که به آن اشاره کردید فکر می‌کنید تشکل‌ها توانسته‌اند بدنه اجتماعی خود را در دانشگاه‌ها داشته باشند؟
خیر؛ اگر این دو ضعف را برطرف کنند نفس دانشگاه محل فعالیت خود را می‌توانند در دست بگیرند اما الان به این صورت نیست و در یک وضعیت نامطلوب یا غیرقابل قبولی فعالیت می‌کنند. انتظار این است که حضور تشکل‌ها پررنگ‌تر شده و تاثیرگذاری آنها بیشتر شود تا فضای سیاسی دانشگاه خود را در دست بگیرند، اما الان به حد مطلوب نرسیده‌ایم.