آنچه در پی آمده است نگاهی دارد به پارک های علم و فناوری به عنوان یکی از شاخص های توسعه و تنگناهای این مراکز که بخش اول آن را دیروز ملاحظه کردید و اینک بخش دوم و پایانی را می خوانید:
***
وی با تاکید براین که هرکدام از ادارات مرتبط با پارک های علم و فناوری برای سرعت بخشی به تولیدات دانش بنیان و رفع کاغذ بازی بایستی شعبه ای در پارک ها دایر کنند و اتفاقا تحت نظر پارک ها مشکلات واحدها را رفع سازند، می افزاید: نباید بیشتر وقت مفید واحدها که به طور حتم می تواند در رونق تولیدات صرف شود به رفع مشکلات ثبت سفارش، بازرگانی، گمرک و بانکی اختصاص یابد.
خیرآبادی با تاکید براین که بسیاری از کارهای ادارات مرتبط با حوزه دانش بنیان را کارمندان پارک ها هم می توانند با سرعت و دقت بیشتری انجام دهند،تصریح می کند: پارک های
علم و فناوری به خصوص پارک فناوری پردیس باید به مناطقی همچون مناطق آزاد و حتی با اختیارات بیشتر تبدیل شوند.
مدیرعامل شرکت داروسازی در پارک علم و فناوری پردیس در ادامه ضمن تاکید بر این که حلقه ارتباطی فعالان عرصه دانش بنیان با مسئولان کشور بایستی از حالت نقطه چین به خط مستقیم تبدیل شود، گفت: اگر مسئولان کشور دنبال رفع مشکل اشتغال هستند قطعا بایستی ابتدا نظر فعالان پارک های علم و فناوری را جویا شوند. دکتر خیرآبادی که سال ۱۳۸۴ کار خود را در زمینه تولید دارو در پارک فناوری پردیس با حدود ۳۰ پرسنل شروع کرد و امروز دارای ۶۰۰ پرسنل است، می گوید: دولت برای من که این تعداد نیرو را شاغل کرده ام و به گفته کارشناسان هزینه اشتغال هریک هم حدود ۳۰۰ میلیون تومان است، چه کرده است و چگونه رفتاری خواهد داشت.
خیرآبادی با اشاره به این که طبق آیین‌نامه اجرایی ماده (۴۷) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی‌، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران‌ که منجر به وضع قوانین شرکت های دانش بنیان در کشور شد، پله به پله پیشرفت داشته ایم، اضافه می کند: مسئله ای که امروز بایستی مورد توجه قرار گیرد، یکپارچه سازی واحدهای فناور با یکدیگر به منظور تبدیل به واحد نوآور است.
خیرآبادی اظهارمی دارد: در حال حاضر برخی ممکن است بگویند فلان شرکت فناور چه کرده است در حالی که اینها تنها شرکت فناور بوده اند نه نوآور، ضمن اینکه باید دید شرکت های بزرگ چه کاری کرده اند.
وی نخستین مشکل نوآوران و ایده پردازان در کشور را برخوردار نبودن از سرمایه، ناآشنایی با قوانین و مقررات و همچنین وجود بروکراسی اداری غیرضروری برشمرده و ادامه می دهد: این مسائل فشار روحی بیش از اندازه به
ایده پردازان و نوآوران بدنبال خواهد داشت به طوری که بسیاری از آنان را از پیگیری ایده منصرف کرده و گاه آنرا فراموش خواهند کرد؛ لذا پارک ها بایستی از شرکت های فناور حمایت مالی و تکولوژیکی داشته باشند.
دکتر مهدی توحیدیان هم از جمله افرادی است که موفق شده استارت آپ کوچکی در پارک فناوری پردیس راه اندازی کند؛ وی می گوید: شرکت های فناور بدون داشتن نیروی انسانی متخصص و نخبه به هیچ وجه نمی توانند به فعالیت خود ادامه دهند.
وی با اشاره به این که متاسفانه در طول سال های گذشته برخی مسائل از جمله غیرقابل جایگزین بودن نیروهای انسانی نخبه و متخصص و راهکارهای جذب این نیروها مورد غفلت واقع شده است، ضمن تاکید بر توجه به این مسئله می افزاید: البته همه چیز در مادیات خلاصه نمی شود و پارک ها باید فضای فرهنگی لازم و بانشاطی را برای زندگی نخبگان فراهم کنند.
این فعال در حوزه کسب و کارهای نو ادامه می دهد: اولین چیزی که در چندین بار شکست در فعالیت های استارت آپی به آن رسیده ام، آن است که نیروی انسانی نخبه و کارآمد با ارزش ترین سرمایه یک شرکت می تواند باشد.
وی در خصوص راهکارهای جذب نیروی متخصص در پارک های علمی و فناوری هم معتقد است: نیروی متخصص و نخبه بیش از پول به این نیاز دارد که فضای مناسبی برای کار و زندگی داشته باشد و پیشنهاد مشخص من این است که پارک فناوری را به محلی برای زندگی نخبگان تبدیل شود، جایی که برای خانواده نخبگان هم برنامه داشته باشد.
این کارآفرین با تاکید براین که باید به نخبگان به عنوان نیروی انسانی کارآمد و نه به عنوان نیروی انسانی نفر-ساعت نگاه کرد،
می گوید: نخبگان سرمایه های شرکت ها هستند و پارک های علم و فناوری علاوه بر جذابیت‌های مالی بایستی به لحاظ فرهنگی و فضای زندگی هم دارای جذابیت های ویژه باشد.
توحیدیان در ادامه با تاکید براین که
پارک های علم و فناوری نیازمند داشته هایی هستند که آنها را تبدیل به یک برند کند، اظهار می دارد: تبدیل به برند شدن باعث می شود بسیاری از نیروهای علمی و محققان کشور آرزو داشته باشند که در آنجا فعالیت کنند.وی در عین حال یکی از اصلی ترین پیش نیازهای برند شدن پارک ها را درون زا شدن فعالیت های این مراکز دانسته و می گوید: این یعنی اینکه باید از خودمان شروع کنیم و مدیران در افق آینده پارک فناوری به سبک زندگی نخبگان اهمیت دهند و برخی مباحث زندگی صحیح از جمله فرهنگ کار باارزش، ورزش، کتابخوانی و رانندگی را در رفتار فعالان پارک ها نهادینه کنند.
وی با تاکید براین که در کشور ما خلاء فرهنگی وجود دارد و بسیاری از مردم در معرض آسیب های روحی و روانی قرار دارند، اظهارمی دارد: به طور حتم نوع رفتار و نحوه زندگی نخبگان از ورزش گرفته تا کتابخوانی و رانندگی می تواند بعنوان یک الگو به بیرون پارک ها معرفی شود.
این مدیر استارت آپ در ادامه با بیان این که پارک فناوری پردیس از شرکت های بزرگ شروع کرد و بعد به شرکت های متوسط روی آورد و از سال ۸۹ با تاسیس مرکز رشد و بعد به وجود آمدن شتاب دهنده ها به حمایت از شرکت های کوچک فناور رو آورده است،
می گوید: واقعا جای یک مرکز یا باشگاه برای ایده پردازی جوانان خوش ذوق خالی است. بسیاری از جوانان خلاق که دارای ایده های ناب و ثروت آفرین هستند، واقعا نمی دانند باید از کجا شروع کرده و ایده های خود را از چه طریقی و به صورت قانونی و صحیح پیگیری کنند. راه اندازی مرکزی در پارک فناوری پردیس برای هدایت جوانان مستعد کاری بسیار ارزشمند است.
وی تصریح می کند: پارک ها بایستی به محلی تبدیل شوند که در صورت تمایل نخبگان،بحث های ایده پردازی و کارآفرینی خویش را در آنجا پیگیری کنند.
در این زمینه سید محمد هاشمی مدیرعامل یکی از شرکت های خصوصی فعال در حوزه مخابراتی در پارک فناوری پردیس که حدود
۲۵ سال پیش کار خود را آغاز کرده، می گوید: در طول این سال ها ،شکست ها و موفقیت‌های فراوانی را نیز تجربه کرده است.
وی می افزاید: یکسری نکات کلیدی وجود دارد و واژه شناسی هم به لحاظ ادبیاتی و حقوقی در حوزه علم و فناوری همچون بحث شرکت های
دانش بنیان، شرکت فناور و ویژگی های آن و اینکه درواقع فنآوری چیست، تعریف شده است که به نظر می رسد نیازمند بازتعریف است.
هاشمی با بیان این که البته در حال حاضر یک سری تعاریف عام وجود دارد که در ذهن همه شکل گرفته است،می گوید: بعنوان مثال اگر شرکتی برخی کارهای تحقیقات و فناوری از حد بالاتر را انجام دهد و نیروهای این شرکت متخصصان و اساتید دانشگاهی باشند، این شرکت یک شرکت فناور محسوب می شود. اما واقعیت این است این تعریف مقداری ناقص است و در حقیقت نمی تواند مرزهای فناورانه و
غیر فناورانه را در حوزه محصولات و حوزه فعالیت ها مشخص کند.
وی ادامه می دهد: در بحث شرکت های دانش بنیان و نحوه ارائه گروهی فعالیت و ارزیابی آنها هم از سوی معاونت علمی بعنوان مرجع ذیصلاح، یکسری مفاهیم و تعاریف عمومی و اختصاصی همچون ویژگی و وضع اعضاء هیات موسس و اینکه حداقل ۵۰ درصد از درآمد آنها بایستی از محصولات فناورانه و دانش بنیان باشد، هم در نظر گرفته شده است( که در سایت دانش بنیان دات آی آر هم وجود دارد) و به نظر ناقص است، چراکه تعریف محصول دانش بنیان را مشخص
نکرده اند.
این مدیر فعال در حوزه مخابرات با اشاره به این که در گذشته سوالی را مطرح می کردند که علم بهتر است یا ثروت، می افزاید:در حال حاضر می گویند علم مادی که به فناوری و ثروت منجر نشود، دیگر علم نیست. حال اگر این تعریف را بپذیریم مهمترین درخواستی که از یک مجموعه فناور وجود دارد، آن است که برای کشور ثروت افزایی کند؛ این درحالی است که ترکیبی که هم اکنون در بسیاری از پارک های علم و فناوری از جمله پارک فناوری پردیس وجود دارند، فناور محسوب نمی شوند و این بحث نیازمند آن است که روی این موضوع فکر شده و یک الگوی مناسب تعریف شود.
وی در ادامه با اشاره به تفاوت شرکت‌های فناور طبق تعاریف موجود از فناوری با طرح پرسشی ادامه می دهد: آیا یک شرکت
پفک سازی که واقعا در کار خود ابتکارعمل دارد و بر مبنای فناوری در حال فعالیت است و روش های جدیدی را برای پروسه تولید خود بکار می برد، می توان یک شرکت فناور نامید و این شرکت را در پارک علمی و فناوری مستقر کرد؟
هاشمی اضافه می کند: از یک جهت به لحاظ برخوردار بودن شرکت پفک سازی از فناوری، پاسخ مثبت است، اما از طرفی تولیدات فناورانه نبایستی برای سلامت انسان مضر باشد، پس از طرف دیگر پاسخ منفی است.
وی همچنین در تبیین ایرادات موجود در مفاهیم و ادبیات علم و فناوری کشورمان با اشاره به این که طبق تعاریف موجود شرکت های فناور بایستی برای کشور ثروت آفرین باشند، با طرح سوالی اظهارمی دارد: آیا طبق تعاریف موجود می توان یک شرکت فعال در حوزه مریخ شناسی را در پارک مستقر و آن را فناور نامید؟
هاشمی می گوید: در ظاهر پاسخ مثبت است، چراکه مریخ شناسی از علوم پیچیده و نیازمند دانش و تجهیزات فناورانه است، اما این فناوری حداقل در کوتاه مدت و در شرایطی که در حال حاضر در آن قرار داریم ثروتی برای کشور ایجاد نمی کند؛ پس نمی توان آن را فناور نامید، لذا تعریف فناوری و شرکت فناور بایستی برای دستیابی پارک ها به اهداف شان صریح و مشخص باشند.
هاشمی همچنین در ادامه با بیان این که پارک های علم و فناوری بایستی در ۱۰ یا ۲۰سال آینده یک بانک اطلاعاتی از شکست ها
و موفقیت های شرکت های فناور را تهیه و در اختیار علاقمندان ورود به کسب و کارهای فناورانه قرار دهند، می گوید: اتفاقا یکی از مشکلات فعالان عرصه دانش بنیان بی توجهی به این موضوع است.
به اعتقاد این مدیر فعال در پارک فناوری پردیس، تهیه این بانک اطلاعاتی باعث می شود شرکت ها هم در شکست و هم در موفقیت الگوی نزدیک به کار خود را پیدا کرده و بسیار حساب شده تر گام بردارند.
وی همچنین با بیان این که درخصوص موفقیت ها و شکست های خود در حوزه نوآوری کتابی را در دست نگارش دارد،
می گوید: بسیاری از فعالان در پارک ها از جمله بنده بسیاری از این شکست ها را تجربه کرده ایم.
این شکست ها خیلی بیشتر از موفقیت ها بوده است و به طور حتم ذکر این شکست ها و اینکه چه راه هایی را نباید رفت، بیش از گفتن موفقیت ها به فعالان این عرصه کمک خواهد کرد.
وی ادامه می دهد: به طور معمول هنگامی که می خواهیم برای پیشرفت ها الگو معرفی کنیم، تنها شرکت های موفق را برای تشریح روند کاری دعوت می کنیم، درحالی که اتفاقا ما بیشتر از آن به بیان الگوهای شکست نیازمندیم، این که بدانیم کدام مسیرها را نباید رفت. مسیرهایی که در قالب یک بانک اطلاعاتی باید منتشر شود و در اختیار فعالان عرصه نوآوری قرار گیرد.