ابراهيم ايوبي: افرادي که در فرايند عمل مجرمانه نقش دارند با توجه به ميزان دخالت، به دو گروه «مباشر» و «معاون» تقسيم مي‌شوند. مباشر کسي است که در عمليات اجرائي جرم مشارکت مي‌كند. اگر در انجام عمليات اجرائي بيش از يک نفر نقش داشته باشند، همه افراد به‌عنوان شريک در جرم قابل‌تعقيب کيفري هستند. اما معاون  فردي است که بدون اينکه شخصا به اجراي جرم منتسب به مباشر بپردازد، با رفتار عمدي خود وقوع جرم را تسهيل و يا مباشر را به ارتکاب آن ترغيب کند؛ براي مثال درمورد قتل عمد با سلاح گرم، کسي که گلوله را شليک مي‌کند، مباشر (قاتل) و کسي که سلاح را با علم به انگيزه قاتل، براي او تهيه مي‌کند، معاون قتل خواهد بود. در قانون مجازات اسلامي کيفر جرم قتل عمد، قصاص نفس است. اما درباره معاون قتل عمد، اگر مباشر اصلي يا همان قاتل به قصاص محکوم شود، مجازات معاون، حبس درجه دو (15 تا 25 سال) يا درجه سه (10 تا 15 سال)، بنا به تشخيص قاضي خواهد بود. اما درصورتي‌که قاتل شاکي نداشته باشد، يا شاکي داشته اما از قصاص گذشت کرده باشد، به حبس از يک تا پنج سال محکوم خواهد شد. نکته مهم درباره معاونت در جرم اين است که معاون بايد در لحظه ارتکاب معاونت به قصد مجرمانه مباشر آگاه باشد و بداند عمل او کمک به مجرم اصلي است؛ درغيراين‌صورت معاونت محقق نشده است. به‌نظر مي‌رسد در پرونده سعيد مرتضوي، قضات شعبه 22 دادگاه تجديدنظر استان تهران، عمل مباشران کهريزک را قتل عمدي و دادستان تهران را- که دستوردهنده اعزام مقتولان به بازداشگاه کهريزک بوده- آگاه به قصد قاتلان فرض كرده‌اند؛ درغيراين‌صورت تحقق معاونت در قتل عمد محل ترديد است.