شناسهٔ خبر: 22715050 - سرویس اقتصادی
نسخه قابل چاپ منبع: فرهیختگان آنلاین | لینک خبر

یادداشت/ ساسان شاه‌ویسی دکترای اقتصاد مدیریت از دانشگاه جرج واشنگتن

حراج سکه به روش بانک مرکزی

بی‌شک مانند بسیاری از سیاستگذاری‌های اقتصادی، از طرح حراج سکه، یک طبقه از جامعه که منابع نقدشوندگی بالایی دارند استفاده می‌کنند. دلالی‌ها شکل می‌گیرد، سکه‌ها اندوخته می‌شود و در شرایط خاص یا از کشور خارج شده یا وارد صندوق‌های خاص می‌شود. پس به این سادگی‌ها نباید به حراج سکه تن داد.

صاحب‌خبر -

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، بانک کارگشایی از روز گذشته به دلیل گرانی بی‌سابقه قیمت سکه اقدام به حراج سکه کرده است. طلا به‌عنوان پشتیبان اقتصاد ملی است. متاسفانه هم‌اکنون شاهد هستیم بانک مرکزی به دلیل اینکه ارزش پول ملی را نسبت به طلا بتواند تغییر و نسبت پول ملی را به طلا افزایش دهد، دست به حراج طلا زده است. این بزرگ‌ترین اشتباه اقتصادی است که مجددا در حال تکرار است. باید دید تغییرات قیمت طلا در فدرال‌رزرو و در بازارهای جهانی به چه صورت است. همچنین تاثیر واردات‌کنندگان بر بازار نیز سنجیده شود، اما متاسفانه یک‌سویه و یک‌طرفه ثروت‌های ملی به حراج گذاشته می‌شود. اقدام اخیر دولت در حراج سکه مانند این است که بانک مرکزی به دلیل کنترل رشد قیمت دلار، فروش آن به هر مقدار را آزاد کند. سوال این است که کدام کشور پشتوانه پولی خود را حراج می‌کند؟ در بقیه کشورها حداکثر کاری که اتفاق می‌افتد این است که به اتحادیه طلا مجوز واردات طلا می‌دهند. اما در ایران متاسفانه برعکس اتفاق می‌افتد.

 حال سوال این است که چرا بانک مرکزی اصرار دارد سرمایه‌های ملی را به حراج بگذارد؟ این سیاست قابل قبول نیست. بی‌شک با این اتفاق چشمه منابع طلا در کشور خشک می‌شود و بعد از اتمام این روند، کسانی که توانسته‌اند در این حراج سکه بخرند بازار سَلَف طلا به وجود می‌آورند. لذا حداقل توصیه می‌شود اگر قصد بر این است که حراج سکه از سوی دولت انجام شود، این اقدام در بورس کالا انجام شود تا این بازار نیز فعال شود، بنابراین فروش سکه از سوی بانک مرکزی اقدامی نادرست و غیرکارشناسی محسوب می‌شود و هر چه سریع‌تر باید اصلاح شود.

آیا با گرانی هر دارایی که بانک مرکزی دارد، باید اقدام به حراج آن شود؟ چرا دلیل تغییرات نرخ طلا بررسی نشده است؟ یکی از دلایل گرانی قیمت سکه عوامل خارجی و دیگری خروج از ماه محرم و صفر است. این دو دلیل نقش عمده‌ای در گرانی سکه در روزهای اخیر داشته‌اند. در این برهه این سوال مطرح می‌شود که چرا باید بدون بررسی دلایل گرانی طلا و سکه به یک‌باره اقدام به حراج آن کنیم؟ آیا راه‌حل برطرف کردن این اشکالات حراج سکه است؟ بانک مرکزی چقدر می‌تواند طلا توزیع کند؟ در شرایطی که به دلیل تغییرات نرخ دلار و تورم در کالاهای عمومی، ارزش پول ملی در حال کاهش است، باید پشتوانه ریال را حراج کنیم؟ این پاسخ تغییرات نیست. حراج اقدامی است مسکن‌وار و نه بلندمدت.

بی‌شک مانند بسیاری از سیاستگذاری‌های اقتصادی، از طرح حراج سکه، یک طبقه از جامعه که منابع نقدشوندگی بالایی دارند استفاده می‌کنند. دلالی‌ها شکل می‌گیرد، سکه‌ها اندوخته می‌شود و در شرایط خاص یا از کشور خارج شده یا وارد صندوق‌های خاص می‌شود. پس به این سادگی‌ها نباید به حراج سکه تن داد. با توجه به نزدیک شدن به آخر سال و بالا رفتن تقاضای طلا، بی‌ثباتی نرخ طلا در دنیا و میزان نقدینگی موجود در اقتصاد کشور با حراج این مقدار از طلا صرفا حراج سرمایه ملی را صورت داده‌ایم و کمکی به اقتصاد پولی و اقتصاد کلان نخواهد شد. خروجی حراج سکه نیز از دست رفتن منابع است.

پیشنهاد می‌شود به اتحادیه طلا و جواهر مجوز داده شود و آن را موظف به تنظیم بازار کرد.

همچنین تغییرات بازار باید از نظر واقعی یا غیرواقعی بودن ارزیابی شود و باید با تغییرات واقعی مطابقت داد، چراکه محیط خارجی تاثیرگذار است.  اگر تغییرات غیرواقعی است از اتحادیه خواسته ‌ شود به سمت متوازن کردن قیمت طلا حرکت کند. سیاست حراج سکه در کوتاه‌مدت التهاب به همراه دارد و سیاستی موثر و اصولی برای پایش و مدیریت تغییرات طلا در کشور نیست.  اگر این اقدام برای جبران کسری بودجه دولت صورت بگیرد، قابل قبول نیست چراکه هرج و مرج اقتصادی را در اقتصاد خرد به‌شدت به دنبال دارد و مدیریت و کنترل آن را نیز از دست دولتمردان خارج خواهد کرد. به نظر می‌رسد حراج سکه توسط بانک کارگشایی به سرانجام مناسبی نرسد و همچنان قیمت سکه در هفته‌های آینده روند صعودی خود را ادامه دهد.