به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، از نخستین دقایق انتشار خبر زلزله در شهرهای مرز غربی کشور، مسئولان مختلف کشور با فرستادن پیام تسلیت و ابراز همدردی با آسیب‌دیدگان زلزله، ضمن اعزام نیروهای امدادرسان خود و ارسال کمک و تجهیزات، وعده‌هایی را نیز برای تسهیلات مالی و بانکی به خسارت‌دیدگان دادند. حال باید دید تا امروز میزان برآورد اولیه از خسارات به‌جامانده از این زلزله هفت ریشتری چقدر بوده است و مردم این مناطق بایستی منتظر چه تسهیلاتی از سوی متولیان اداره کشور برای بازسازی شهر و روستای خود باشند.
آنطور که تابناک اقتصادی در گزارش خود نوشته است، حسن روحانی، رئیس‌جمهور با ورود خود به کرمانشاه و در جمع مردم اذعان داشته بود که به تمام خانه‌های آسیب‌دیده، چه در شهر و چه در روستا، تسهیلاتی بانکی به صورت کمک بلاعوض و وام تعلق خواهد گرفت تا مردم به‌طور موقت امکان معاش یافته و بتوانند اجاره‌بهای خود را بپردازند.
همچنین روحانی در بدو ورود خود گفته بود که مردم باید خودشان خانه‌های خود را بازسازی کنند و دولت کمک بلاعوض و وام در اختیار مردم بگذارد. با این حال هنوز ارزیابی دقیقی درخصوص میزان خسارات واردشده انجام نشده و ارقام و اعداد اعلام‌شده تاکنون در حد یک تخمین و گاهی متفاوت است. بنا بر برخی گزارش‌ها، تاکنون۱۲ هزار مسکن شهری و پنج هزار مسکن روستایی تخریب شده و خسارت زلزله بیش از ۱۸۰۰ میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که به گفته عزیزا... مهدیان، معاون بنیاد مسکن انقلاب، براساس جدید‌ترین بررسی‌های انجام‌شده حدود ۱۵۵۰۰ واحد مسکونی و روستایی به‌طور کامل تخریب شده است.
از سوی دیگر، مجید جودی، مدیرکل ارزیابی و بازسازی بنیاد مسکن اخیرا گفته است که ۳۰۵۰۰ واحد مسکونی بر اثر زلزله در کرمانشاه آسیب دیده است که از این تعداد ۴۵۰۰ واحد مسکونی در شهر و ۱۱ هزار واحد مسکونی در روستا نیازمند بازسازی و مجموعا ۱۵۰۰۰ واحد مسکونی نیازمند تعمیرات است.
به گفته وی، مراحل ارزیابی خسارت وارده به واحدهای مسکونی با شناسایی مالکیت ۱۲۰۰ واحد مسکونی آغاز شده است. همچنین، به گفته محمد ابراهیم‌نژاد، مدیرکل بحران و پدافند غیرعامل توانیر، سیستم توزیع برق کرمانشاه ۴۰ میلیارد تومان خسارت دیده و ۸۰ درصد شبکه توزیع برق در شهرستان سرپل ذهاب تخریب شده است.
پس از وقوع زلزله و تشکیل جلسه هیات دولت، محمدباقر نوبخت در حاشیه این نشست گفته بود که دولت تسهیلاتی بانکی برای مناطق شهری و روستایی در نظر گرفته است. به موجب تصمیم هیات دولت، قرار بر آن شد که مبلغ ۶۵۹ میلیارد تومان تسهیلات بانکی از طریق بانک مرکزی و نظام بانکی کشور و مبلغ ۲۸۱ میلیارد تومان از طریق سازمان برنامه و بودجه برای آسیب‌دیدگان در نظر گرفته شود. به گفته نوبخت، بنا بر این است که تسهیلات بلاعوض تا قبل از پایان ماه جاری به صورت بلاعوض به آسیب‌دیدگان پرداخت شود.
براساس تصمیم دولت، برای احداث و بازسازی مناطق روستایی ۲۵ میلیون تومان و برای مناطق شهری ۳۵ میلیون تومان وام اعطا می‌شود. همچنین، مبلغ بلاعوض پرداختی به مناطق زلزلهزده روستایی پنج میلیون تومان و برای مناطق شهری ۶ میلیون تومان خواهد بود. افزون بر این، به خانوارهایی که به مرمت و تعمیر خانه‌های خود نیاز دارند، چه در شهر و چه در روستا، تسهیلات ۱۲ میلیون تومانی ارائه می‌شود و مبلغ دو میلیون تومان نیز کمک بلاعوض به این خانوارها تعلق خواهد گرفت. علاوه‌بر این، مقرر شده است به خانوارهایی که به خرید مجدد لوازم خانگی نیاز دارند، مبلغ سه میلیون تومان در شهر و دو میلیون تومان در روستا به‌طور بلاعوض پرداخت شود.
افزون بر این، کمیسیون اعتباری بانک مرکزی در روز ۲۳ آبان دو مصوبه داشته است؛ به موجب مصوبه اول، تمامی تسهیلاتی که قبل از وقوع زلزله به افراد آسیب‌دیده اعطا شده است، چه در بخش تولیدی و چه غیرتولیدی و چه در شهر و چه در روستا، به مدت دو سال از تاریخ وقوع حادثه امهال شده و سودهای متعلقه را دولت پرداخت خواهد کرد. شرط بهره‌مندی از این تسهیلات، معرفی خانوار آسیب‌دیده توسط ستاد حوادث غیرمترقبه به بانک عامل است. به موجب مصوبه دوم کمیسیون اعتباری بانک مرکزی، امکان اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه ۱۰ میلیون تومانی به هر خانوار آسیب‌دیده با ۶ ماه تنفس و تقسیط چهار ساله فراهم شده است.
سهمیه بانک‌های کشور از تسهیلات قرض‌الحسنه بعدا اعلام می‌شود. بودجه تصویب‌شده توسط دولت غیر از بودجه‌ای خواهد بود که برای جبران خسارات بازسازی زیربنا‌ها و بناهای دولتی در نظر گرفته شده است.
همچنین به گفته مدیرعامل بانک سپه، این بانک هزار میلیارد ریال تسهیلات برای بازسازی واحدهای آسیب‌دیده غرب کشور اختصاص داده است. هر واحد مسکونی می‌تواند با هماهنگی با استانداری تا سقف ۱۰ میلیون تومان از این تسهیلات بهره‌مند شده و آن را در بازه‌ای پنج ساله بازپرداخت کند. بانک مسکن نیز اعلام کرد که بدهی صاحبان مسکن مهر در کرمانشاه تا دو سال امهال شده است. همچنین این بانک پیگیری وصول مطالبات همه دریافت‌کنندگان تسهیلات را تا بازگشت به حالت عادی متوقف کرده است. بانک قرض‌الحسنه مهر ایرانیان هم برای بازسازی مناطق زلزلهزده و اماکن مسکونی بیش از هزار مورد تسهیلات قرض‌الحسنه در نظر گرفته است.
باید خاطرنشان کرد که به گفته رئیس کمیته امداد، مستمری مددجویان 6 شهرستان زلزلهزده استان کرمانشاه، یعنی سرپل ذهاب، قصر شیرین، ثلاث باباجانی، دالاهو، اسلام‌آباد غرب و جوانرود سه برابر شده و واحدهای مسکونی آسیب‌دیده آنها از نو ساخته خواهد شد و با توجه به اینکه منازل و لوازم مددجویان بیمه است، خسارت‌های مادی آنان جبران خواهد شد. افزون براین، هیات ویژه نمایندگان وزارت اقتصاد به کرمانشاه مقرر داشته که وصول مالیات از مودیان مالیاتی آسیب‌دیده متوقف شده و پرداخت خسارات توسط بیمه‌ها تسریع شود. پیش از این نیز رئیس کل بیمه مرکزی از مدیران و همکاران خود در شرکت‌های بیمه خواسته بود که در سریع‌ترین زمان نسبت به بررسی‌های لازم و پرداخت خسارت‌های احتمالی افراد تحت پوشش خود اقدام کنند.
همچنین یادآور می‌شود که به گفته حسین‌زاده، رئیس شورای هماهنگی بانک‌های دولتی، مردم از روز شنبه (27 آبان) برای دریافت وام‌های پنج تا ۱۰ میلیونی و تسهیلات قرض‌الحسنه در مناطق زلزلهزده می‌توانند برای تشکیل پرونده به بانک‌ها مراجعه کنند. در پایان باید به دو نکته مهم اشاره شود؛ اول آنکه انعقاد قرارداد با شرکت‌های بیمه پس از تصویب لایحه بیمه حوادث طبیعی که در حال حاضر از دیدگاه شورای نگهبان دارای اشکالات قانونی است، ضروری به نظر می‌رسد.
این اقدام باعث خواهد شد که تا حد زیادی خسارات وارده به خانوارهای آسیب‌دیده تلطیف شده و تامین هزینه‌های آن با سرعت بیشتر و از منابع مالی متعدد صورت گیرد. همچنین، قراردادن شرط ارائه ضامن برای افراد زلزلهزده جهت دریافت تسهیلات بانکی جای تامل دارد. قطعا در میان افراد آسیب‌دیده از زلزله کسانی هستند که توانایی مالی چندانی نداشته و توانایی معرفی ضامن را ندارند و در عین حال خانه و کاشانه‌شان با آسیب جدی مواجه شده است. به نظر می‌رسد با راهبردی هوشمندانه‌تر، باید به فکر این دسته از افراد آسیب‌دیده بود.