بیش از یک هفته از زلزله ۷.۳ ریشتری که سرپل ذهاب، قصر شیرین، ازگله و دالاهو را تحت تاثیر قرار داد، گذشت. روزهایی که ایرانیان بسیاری را از نقاط مختلف جهان دل‌نگران هموطنان خود در این مناطق کرد و آنان با ارسال کمک‌های مردمی به این مناطق چهره دیگر از نوع‌دوستی خود را نشان دادند. مردم مناطق زلزله‌زده نیز البته قدردان این حجم از نوع‌دوستی، علی‌رغم وجود برخی مشکلات و داغی که دیده بودند، هستند. به استقبال از کمک‌های مردمی و هموطنان نوع‌دوستشان آمده و با نصب بنر، پلاکارد و همچنین پذیرایی و میهمان‌نوازی از آنان از هموطنان خود قدردانی کرده‌اند.
با گذشت یک هفته از وقوع زلزله امدادرسانی در بسیاری از شهرها و روستاهای زلزله‌زده انجام شده و چادرهای امدادی میان اکثر زلزله‌زدگان توزیع شده است. اما هنوز هم مردم به وسایلی برای بهبود شرایط نیاز دارند، از جمله وسایل ابتدایی زندگی و همچنین وسایل گرمایشی.
اما در این بازده زمانی بیشتر کمک‌ها از سوی مردم بوده است و در طرف دیگر هم دستگاه‌های نظامی از جمله سپاه، ارتش، بسیج و... تمام تلاش خود را برای یاری‌رساندن به مردم غرب کشور انجام داده‌اند و این سوال پیش می‌آید که وظیفه مسئولان و دستگاه‌های دولتی علاوه بر حاشیه‌سازی یا سیاسی‌کاری چیست.
آیا با مبلغی که برای بیمه زائران اربعین از مردم گرفته شده بود نمی‌شد چادرها را خیلی سریعتر به مردم رساند یا برای بهبود وضعیت مردم با توجه به فصل سرما و شرایط آب و هوایی با کارخانجات رایزنی کرد و تعداد زیادی کانکس به مناطق ارسال کرد. این‌بار هم مردم نیکوکار کشورمان از مسئولین جلو زدند و با خلق پویش‌های گوناگون روند امدادرسانی را تسهیل کردند و شرایط آن را بهبود بخشیدند. یکی از کارهای خوبی که در چند روز گذشته توسط مردم و خیرین شکل گرفته «چالش خرید کانکس» بوده که با خرید یک یا چند کانکس و نام بردن از نفراتی آنها را هم به این کار دعوت و ترغیب می‌کنند. البته در این بین سپاه و ارتش هم با خرید کانکس‌ها و اهدای آن تعداد این کانکس‌ها را افزایش دادند.
همچنین روز گذشته سردار محمدعلی جعفری و امیر سیدعبدالرحیم موسوی فرماندهان سپاه و ارتش، همچنین علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، حجت‌الاسلام سعیدی نماینده ولی فقیه در سپاه و حجت‌الاسلام محمد حسنی رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش و امیر شاه‌صفی، فرمانده نهاجا در مناطق زلزله‌زده حضور پیدا کردند و از آخرین شرایط امدادرسانی مطلع شدند.
مجلس آماده همکاری است
رئیس مجلس گفت: هر چه سریعتر امکانات بهداشتی برای مردم زلزله‌زده تأمین شود.
علی لاریجانی اظهار داشت: امکانات اولیه همچون آب و چادر تا حد زیادی توزیع شده است اما در حوزه مسائل بهداشتی مشکلاتی وجود دارد که باید هرچه سریعتر رفع و خدمات بهداشتی ارائه شود. وی با بیان اینکه برخی از ساختمان‌های آسیب‌دیده توسط مردم و با کمک دولت تعمیر و نوسازی شود عنوان کرد: ساختمان‌های که خسارت بیشتری دیده‌اند هرچه سریعتر باید توسط دولت بازسازی شود.
لاریجانی با اشاره به اینکه دولت برای کمک به زلزله‌زدگان و اسکان موقت آنها اقدامات مناسبی انجام داده است گفت: کمک‌های باید بر حسب موضوع و نیاز هدایت شود. وی با بیان اینکه بازسازی و ساخت منازل تخریب شده باید هرچه سریعتر آغاز شود افزود: در این زمینه مجلس شورای اسلامی نیز آمادگی کامل برای همراهی و همکاری با دولت در زمینه خدمت‌رسانی مطلوب به مردم زلزله‌زده غرب استان کرمانشاه را دارد.
جزئیاتی از برنامه‌ریزی‌ها برای مسکن موقت و دائم زلزله‌زدگان غرب کشور
وزیر کشور با اشاره به جزئیاتی از برنامه‌ها و تدابیر اندیشیده شده برای زلزله‌زدگان غرب کشور گفت: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به زودی تاریخ قطعی آماده‌سازی مساکن موقت را اعلام کند.
عبدالرضا رحمانی‌فضلی درباره آخرین برنامه‌ها برای زلزله‌زدگان کشور اظهار کرد: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی قرار شده تا روز سه‌شنبه هفته جاری تاریخ قطعی آماده‌سازی مساکن موقت را اعلام کند. وی افزود: بنیاد مسکن تا ظرف یک ماه آینده باید تمام طرح‌های اسکان دائمی را هم آماده کند.
وزیر کشور تصریح کرد: در زمینه اسکان دائم براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته و طبق برنامه‌هایی که بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ارائه کرده منابع، اعتبارات و تسهیلات مورد نیاز تصویب شده که دیروز وزیر اقتصاد در گزارشی اعلام کرد اولین قسط این منابع در روز جاری پرداخت شد.
وی تاکید کرد: بنیاد مسکن براساس توافقی که با قرارگاه خاتم‌الانبیا داشته قرار شده ساخت مساکن روستایی توسط این قرارگاه انجام شود. وی گفت: ساخت مساکن موقت آغاز شده و روزهای آتی با انتقال تجهیزات سرعت بیشتری خواهد گرفت.
تشریح اقدامات سپاه و ارتش
در نشست مشترک فرماندهان نیروی زمینی ارتش و سپاه اقدامات ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در امدادرسانی به زلزله‌زدگان منطقه غرب کشور تشریح شد.
سردار محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه درباره اقدامات ضربتی ارتش جمهوری اسلامی ایران در کمک به زلزله‌زدگان غرب کشور اظهار داشت: ما از همان دقایق اول زلزله با امیر سرتیپ حیدری ارتباط تلفنی داشتیم و به صورت دو طرفه درباره زلزله گفت و گو می‌کردیم.
وی با بیان ابعاد خدمات ارتش جمهوری اسلامی ایران در کمک به زلزله‌زدگان غرب کشور یادآور شد: برادران عزیز ارتش جمهوری اسلامی ایران از همه امکانات و ادوات مهندسی خود برای کمک به زلزله‌زدگان استفاده کردند. ارتش در امنیت شهر محل زلزله نقش مهمی را ایفا کرد. مجموعا ارتش و سپاه نقش مهمی را در کمک به زلزله‌زدگان داشتند و مردم شاهدی بر این موضوع هستند.
سردار پاکپور با بیان اینکه هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران نقش مهمی در کمک به زلزله‌زدگان ایفا کرد؛ گفت: ارتش با همه تجهیزات خود برای کمک به زلزله‌زدگان وارد مناطق زلزله زده شد و بعد از چند روز با اقدامات ارتش وسپاه شاهد یک آرامش در مناطق زلزله‌زده هستیم.
وی در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی به صورت مشترک بین ارتش و سپاه در مناطق زلزله‌زده صورت خواهد گرفت؛ گفت: ما همه کارهایمان مشترک است و ما و ارتش نداریم.
در ادامه امیر کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش عنوان داشت: ارتش و سپاه یک لشکر الهی هستند و این ریشه در شعور و اتحاد ما نظامی‌ها دارد. من و سردار پاکپور یک روح در دو جسم هستیم و این نشان‌دهنده اتحاد و همدلی ارتش و سپاه است.
وی با بیان اینکه حجم و خسارت زلزله سنگین بوده؛ عنوان داشت: حجم این زلزله ۱۹۰۰ روستا را تحت تاثیر قرار داده و نیروی زمینی سپاه و برادر عزیزم سردار پاکپور به ۱۹۰۰ روستا با هوشمندی و تدبیر امدادرسانی کرده است. نیروی زمینی سپاه کمک کرده تا در ۱۹۰۰ روستا جان مردم عزیزمان را نجات دهد و زمینه اسکان موقت را برای زلزله‌زدگان در روستا فراهم کند. وی با اشاره به رهنمودها و توصیه‌های مقام معظم رهبری به نیروهای مسلح برای کمک به زلزله‌زدگان گفت: خدا را شکر می‌کنیم که در نیروی مسلحی خدمت می‌کنیم که رهبری مدیر، مدبر و دانشمند در راس کار قرار دارد و با تدبیر ایشان ما به سرعت خود را برای کمک به زلزله‌زدگان به منطقه رساندیم.
اسکان اضطراری زلزله‌زدگان انجام شده است
سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور با بیان اینکه آواربرداری در مناطق زلزله زده با جدیت ادامه دارد، گفت: اسکان اضطراری و امکانات گرمایشی انجام شده است؛ برای روزهای آتی و احتمالا بارانی مناطق زلزله‌زده نیز برنامه‌ریزی شده است.
بهنام سعیدی اظهار کرد: کار آواربرداری در مناطق زلزله‌زده با همکاری بنیاد مسکن و تمامی دستگاه‌های ذیربط آغاز شده و این عملیات با جدیت و سرعت ادامه دارد. وی ادامه داد: با توجه به ورود موج بارشی تمهیدات لازم برای زلزله‌زدگان اندیشیده شده است؛ توصیه کردیم تا چادرهای اسکان اضطراری در محلهای امن نصب شود و به اندازه کافی نیز چادر و پلاستیک بین زلزله‌زدگان توزیع شده است.
سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور تصریح کرد: قرار بر این شد تا تمامی آبراه‌های محلهای زلزله‌زده پاکسازی شود و اطراف چادرها نیز تمهیداتی صورت گیرد تا آبگرفتگی و روان آب، مشکلاتی را به‌وجود نیاورد. سعیدی با بیان اینکه حجم تخریب در مناطق زلزله‌زده بالا است، توضیح داد: زمان قطعی آواربرداری مشخص نیست چراکه این عملیات در روستاها و شهرها با جدیت دنبال می‌شود و امیدواریم با تلاش‌های مجدانه هر چه زودتر پایان پذیرد.
وی درباره زمان تحویل مساکن موقت برای زلزله‌زدگان نیز اظهار کرد: در بحران ایجاد شده سه مرحله برای پوشش زلزله‌زدگان وجود دارد که مرحله نخست اسکان اضطراری، سپس اسکان موقت و در نهایت اسکان دائم است که در حال حاضر مرحله تثبیت اسکان اضطراری را پشت سر می‌گذاریم.
سخنگوی سازمان مدیریت بحران با بیان اینکه اسکان اضطراری به معنای دادن امکاناتی نظیر چادر، وسایل گرمایشی و... است، تصریح کرد: امکانات ذکر شده به زلزله‌زدگان داده شده و از لحاظ چادر یا پلاستیک و وسایل گرمایشی مشکل خاصی وجود ندارد اما با توجه به در پیش بودن فصل سرما، هر لحظه نیازمند امکانات جدید اعم از پوشاک، غذا و وسایل گرم کننده متناسب با این فصل سال هستیم.
سعیدی توضیح داد: در حال حاضر نیز امکانات لازم اعم از چادر، پلاستیک، پوشاک و وسایل گرمایشی در اختیار زلزله‌زدگان گذاشته شده و برنامه‌ریزی‌ها برای مردم با جدیت و سرعت ادامه دارد. وی اظهار کرد: آب، برق و مخابرات اتصال یافته و گاز نیز در جریان است؛ فقط دستگاه‌های ذیربط برای گازرسانی به صورت کامل علمک‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند و در صورت نبود مشکل این مهم نیز برای مشترکان انجام می‌گیرد.
سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور با بیان اینکه مشکلی از بابت مراکز درمانی نیز وجود ندارد، گفت: بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های سیار در محلهای زلزله‌زده مستقر هستند و هیچ مشکلی برای خدمات‌رسانی به زلزله‌زدگان و بیماران در منطقه وجود ندارد. وی درباره ادامه کمک‌های مردمی به هموطنان زلزله‌زده نیز توضیح داد: مردم عزیز کمک‌ها را در همان محلهای سکونت خود به پایگاه‌های هلال‌احمر تحویل دهند چراکه اگر خودشان بخواهند در محلهای زلزله‌زده حاضر شوند تا حدود زیادی ازدحام و ترافیک ایجاد می‌شود و در روند امدادرسانی خلل پدید می‌آید.
اعزام گروه‌های جهادی روانشناسی و مددکاری
محمد تاجفرد دبیر ستاد مرکزی فعالیت‌های جهادی دانشگاهیان وزارت بهداشت از سازماندهی و اعزام گروه‌هایی از متخصصان مددکاری، مشاوره و روانشناسی به مناطق آسیب‌دیده از زلزله غرب کشور با هدف کاهش آسیب‌های روحی بازماندگان حادثه خبر داد.
خوابی عجیب از یک سردار سپاه: کاری که در بم کردم، اینجا نتیجه داد
چند ساعت بعد از اینکه زلزله بم رخ داد، شهید احمد کاظمی با من تماس گرفت و گفت می‌خواهیم با سردار قاسم سلیمانی برای کمک‌رسانی به بم برویم. از من خواست تا به سرلشکر صفوی اطلاع دهم. آن زمان من رئیس دفتر سرلشکر صفوی بودم.
صبح موضوع را به سرلشکر صفوی اطلاع دادم و ایشان هم به سرعت به بم رفت. وقتی رسید دید شهید کاظمی یک سر برانکارد را گرفته و سر دیگرش در دست حاج قاسم است و در حال جابه‌جا کردن مجروحین هستند.
در اربعین شهادت شهید کاظمی او را در خواب دیدم و احوالش را پرسیدم؛ گفت خوبم و ادامه داد که «ماجرای بم را به خاطر داری؟ کاری که آنجا انجام دادیم اینجا نتیجه داد...».
این حرف را شهید کاظمی‌ای زد که در عرصه نبرد هشت ساله و در فتح خرمشهر و در عرصه‌های نظامی اثرگذار بود، با این وجود حرفی از آن نمی‌زند و به خدمت جهادی اشاره می‌کند.(به روایت سردار نصرالله فتحیان)
نویسنده: محسن رجبی
با گذشت بیش از یک هفته از زلزله «مدیریت بحران» اشکال دارد
قلب‌های ناآرام مردم
صاحب‌خبر -
∎