آرمان- محمدجواد صابری: مرگ شبیه آوار است؛ شبیه سقفی که می‌رمبد و ناگهان بر سر آدم‌هایی می‌ریزد که زیر آن پناه گرفته‌اند. این تصویری است که سال‌ها در ذهن کودکانی که ساعت‌ها در هول و بلای زلزله بودند، می‌ماند. آنها در کابوس‌هایشان خانه‌های ویران‌شده، جنازه‌های کفن‌پوش، مردان، زنان و کودکانی با لباس‌های خون‌آلود و غبار گرفته بر تخت بیمارستان و کسانی را که از ته دل ضجه می‌زنند و بر سر و صورت می‌کوبند، می‌بینند. خبر تلخ است و دردآور. زمین لرزیده است و صدها نفر را به کام مرگ کشانده. زمین‌لرزه‌ای که ۱۵۰میلیون نفر آن را حس کردند و در ۱۴ استان کشور مردم را به وحشت انداخت، بیش از ۴۰۰ کشته و هزاران مصدوم بر جا گذاشته است. عمق فاجعه آن‌قدر زیاد است که به‌رغم آغاز امدادرسانی از همان دقایق اول پس از وقوع زلزله، همچنان امدادرسانی ادامه دارد و پیش‌بینی می‌شود تلفات زلزله‌ای که هنوز پس‌لرزه‌هایش ادامه دارد بسیار بیشتر از آن چیزی باشد که رسانه‌ها اعلام کرده‌اند. مقام معظم رهبری، روسای سه قوه، مراجع تقلید، مسئولان کشوری و لشگری، نمایندگان مجلس و ... ضمن ابراز همدردی با حادثه‌دیدگان خواستار رسیدگی فوری به وضعیت آنها شده‌اند. تعدادی از مسئولان، از جمله چند وزیر، نماینده مجلس، مقامات نظامی و ... به کرمانشاه سفر کرده، مقامات کشورهای مختلف پیام تسلیت داده و میلیون‌ها ایرانی با به اشتراک گذاشتن عکس‌ها و مطالب مختلف در شبکه‌های مجازی با حادثه‌دیدگان ابراز همدردی کرده‌اند. سه روز عزای عمومی در کرمانشاه اعلام شده است.
ساعت 21 و 48 دقیقه یکشنبه 21 آبان زلزله‌ای به بزرگای 3/7 ریشتر غرب کشور را لرزاند؛ زمین‌لرزه‌ای که از تهران تا بغداد احساس شد و میلیون‌ها نفر را وحشت‌زده کرد. در حالی که آمار اولیه از کشته شدن تعداد اندکی در این حادثه حکایت داشت، رفته‌رفته و با ادامه عملیات امداد و نجات آمار قربانیان این حادثه افزایش پیدا کرد. تا لحظه تنظیم این گزارش همچنان ارائه آمار‌های متفاوت از قربانیان وقوع زلزله در کرمانشاه ادامه داشت. منابع خبری می‌گویند تعداد کشته‌های این حادثه بیش از 400 نفر هستند و بیش از هفت هزار نفر دیگر هم مصدوم شده‌اند. هر چند برآورد دقیقی از میزان خسارت زمین‌لرزه شامگاه یکشنبه وجود ندارد، اما آمار کشته‌شدگان نشان می‌دهد این زمین‌لرزه بیش از همه به سرپل ذهاب، اسلام‌آباد غرب، ثلاث باباجانی، کرند غرب، کرمانشاه و قصر شیرین خسارت وارد کرده است. مسئولان عراقی نیز اعلام کرده‌اند در پی وقوع این زمین‌لرزه هفت شهروند این کشور جان خود را از دست داده‌اند.
عزای عمومی در کرمانشاه
شامگاه یکشنبه زمانی که خبر‌های اولیه وقوع زلزله روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت، مسئولان استانی اعلام کردند مدارس این استان برای روز دوشنبه تعطیل است. با آشکار شدن شدت خسارات وارده و ادامه یافتن پس‌لرزه‌ها اعلام شد مدارس این استان برای روز سه‌شنبه نیز تعطیل است. امام‌جمعه کرمانشاه و استاندار این استان سه روز عزای عمومی اعلام کرده‌اند.
بسیج برای کمک‌رسانی
بلافاصله بعد از وقوع زلزله در غرب کشور ستاد بحران در این استان تشکیل شد. علاوه بر این صبح دیروز رئیسجمهور جلسه ویژه‌ای با وزرای مسئول و دستگاه‌های امدادرسان به زلزله‌زدگان کشور برگزار کرد. وزرای بهداشت و کشور با دستور حسن روحانی به کرمانشاه سفر کرده‌اند تا در کنار مقام‌های ارشد نظامی و نمایندگان مجلس از نزدیک بر عملیات امداد و نجات نظارت کنند. معاون اول رئیس‌جمهو نیز در تماس‌های تلفنی جداگانه با استانداران کرمانشاه، کردستان و ایلام ضمن اطلاع از آخرین میزان خسارات ناشی از زلزله، بر ضرورت بسیج تمام امکانات استان برای رسیدگی فوری به آسیب‌دیدگان و جبران خسارات تاکید کرد. ۱۳۶ دستگاه آمبولانس، ۲۰ واحد اتوبوس آمبولانس و سه فروند هواپیما برای امدادرسانی به مناطق زلزله‌زده اعزام شده است. مصدومانی که تعداد آنها به بیش از پنج‌هزار نفر می‌رسد، در بیمارستان‌های مختلف استان، بیمارستان‌های استان‌های همجوار و همچنین بیمارستان‌های تهران بستری شده‌اند.
قطعی آب ادامه دارد
وقوع زمین‌لرزه برق مناطق مختلف استان کرمانشاه را قطع کرد. آخرین اخبار حکایت از وصل شدن برق در این مناطق دارد، هرچند برق منطقه مسکن مهر سرپل ذهاب که خسارت‌های زیادی دیده، همچنان قطع است. آب نیز در مناطق زلزله‌زده قطع است و آن‌طور که بعدازظهر روز گذشته مسئولان استانی اعلام کرده‌اند، این قطعی آب تا 48ساعت ادامه خواهد یافت و آب زلزله‌زدگان از طریق تانکر‌های سیار تامین می‌شود.
مسکن مهری که فرو ریخت
بیشتر خانه‌های تخریب‌شده در زلزله اخیر متعلق به ساختمان‌های مسکن مهر بوده است. این خبری است که معاون اول رئیسجمهور آن را تایید کرده است. مدیرکل راه و شهرسازی استان کرمانشاه نیز عنوان کرد: «مسکن مهر روی گسل بود.» به‌دنبال بروز بیشترین خسارات در مناطق مسکن مهر و در شرایطی که پس‌لرزه‌های زلزله مهیب غرب کشور همچنان ادامه دارد، ساکنان مسکن مهر در مناطق مختلف استان کرمانشاه اقدام به تخلیه خانه‌های خود کرده‌اند. وضعیت در شهر‌های زلزله‌زده عادی نیست و به‌نظر می‌رسد ساکنان این مناطق نیازمند خدمات امدادی، درمانی و روانی بیشتر باشند.حمید بنایی، عضو کمیسیون عمران مجلس از معرفی سازندگان متخلف مسکن‌های مهر حادثه دیده به مراجع قضایی خبر داد.
وضعیت زائران در ابهام
شامگاه یکشنبه وقتی خبر وقوع زلزله مخابره شد، بسیاری از ایرانیان نگران اقوام و نزدیکان خود که به عراق سفر کرده بودند، شدند. رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر دو ساعت پس از وقوع زلزله و درحالی که نیروهای امدادی در کشور به حالت آماده‌باش درآمده بود، در خبری کوتاه اعلام کرد: «همه زائران ایرانی در شهرها و اماکن مقدسه در سلامت کامل هستند.» با وجود این و در شرایطی که وضعیت آنتن‌دهی گوش‌های همراه زائران مناسب نیست، خبر تکمیل‌کننده‌ای در این زمینه منتشر نشده است.
O منفی اهدا کنید
تعداد بالای مصدومان زلزله باعث شد از طرفی شاهد کمبود تجهیزات پزشکی و امدادی باشیم و از طرف دیگر نیاز به اهدای خون به‌شدت احساس شود. معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه از کمبود شدید دارو، سرم، تخت و تجهیزات در استان به‌دلیل افزایش کشته‌شدگان و مصدومان زلزله خبر داد. همزمان یک مسئول سازمان انتقال خون کشور از مردم و کسانی که گروه خونی O منفی دارند، تقاضا کرد تا برای اهدای خون پیشدستی کنند.
همه راه‌ها باز هستند
عبدالهاشم حسن‌نیا، معاون راهداری سازمان راهداری کشور، گفت: با پیگیری‌های انجام‌شده درحال‌حاضر تمام راه‌های اصلی، فرعی و روستایی استان‌های کرمانشاه و ایلام باز هستند.
جعفر منتظری، دادستان‌کل‌کشور با صدور پیامی ضمن اعلام تسلیت به خانواده‌های قربانیان دادستان‌های‌عمومی و انقلاب مراکز استان‌های زلزله‌زده را به پیگیری جدی حل‌و‌فصل مشکلات و نظارت بر روند خدمت‌رسانی و امدادرسانی به مردم مناطق زلزله‌زده مکلف کرد. علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام‌معظم رهبری در امور بین‌الملل نیز با اشاره به این حادثه در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «تمامی دست‌اندرکاران به یاری آسیب‌دیدگان و نجات زیر آوارماندگان زلزله بشتابند.» همچنین محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت که در جلسه علنی صبح دوشنبه مجلس حاضر شده بود، مراتب تاسف رئیسجمهور و هیات وزیران را نسبت به رخداد غم‌انگیز زلزله منطقه‌غرب کشور اعلام کرد و همدردی و تسلیت دولت را به خانواده‌هایی که عزیزانشان را از دست داده‌اند ابراز داشت. محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون‌امید مجلس نیز در پیام تسلیتی که صادر کرد، نوشت: «با توسعه زیرساخت‌ها و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها خسارات ناشی از زلزله را کاهش دهیم.» مولاوردی، دستیار ویژه رئیسجمهور در امور حقوق‌شهروندی، با تسلیت در گذشت مردم غرب کشور در زلزله یکشنبه‌شب برای بازماندگان آرزوی صبر کرد. حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، تولیت آستان قدس‌رضوی نیز در پی وقوع زلزله در غرب کشور و کشته و مجروح شدن صدها تن از هموطنان، پیام تسلیتی صادر کرد. آیت‌ا... جنتی، رئیس مجلس‌خبرگان نیز در پیامی ضمن ابراز همدردی با زلزله‌زدگان از مسئولان خواست با تمام امکانات به کمک مردم‌شریف کرمانشاه بشتابند. آیت‌ا... هاشمی‌شاهرودی، رئیس مجمع‌تشخیص مصلحت‌نظام، با صدور پیام تسلیتی در این زمینه اظهار داشت: «امیدوارم با همت‌و‌تعهد شایسته همه مسئولان‌امر، هرچه سریع‌تر امدادرسانی و کمک موثر و فراگیر به مصدومان و حادثه‌دیدگان صورت پذیرد و با بسیج همه نیروها، از بار این مصیبت کاسته شود.»
با وقوع زلزله در کرمانشاه که یکشنبه 21 آبان اتفاق افتاد، جمعی از هنرمندان و ورزشکاران به این سانحه در صفحات اجتماعی خود واکنش نشان دادند. پوران درخشنده که هنرمندی کرمانشاهی است، نوشت: تسلیت، تسلیت، به ایرانم، به مردم دیارم، به عزیزانم در غرب کشور، کرمانشاه، قصر شیرین، سرپل ذهاب، ایلام و به همه آسیب‌دیدگان در این زلزله. مهناز افشار نیز نوشت که حالم داغون‌تر از این حرفاست که بخوام و بتونم صرف یک عرف تسلیت بگم و همدردی کنم. این دیگه چه بلایی بود که بر سرمون نازل شد. همه این خبرا و عکسا آوار شد سرم. از سوی دیگر، سالار عقیلی با انتشار مطلبی نوشت: درگذشت هموطنان عزیزمان در زلزله استان‌های غربی کشور را خدمت مردم شریف و بزرگوار ایران تسلیت عرض می‌کنم. نرگس آبیار نوشت: اوضاع وخیم‌تر از آن است که فکر می‌کردیم. هموطنان ما احتیاج به کمک دارند. غم سنگینی است. امیدوارم همگی صبورانه در کنارشان باشیم و با کمک و همدلی این بحران را قابل تحمل‌تر کنیم. در این میان اهالی ورزش نیز همدردی خود را با خانواده‌های داغدیده در غرب کشور اعلام کردند. علی دایی نوشت که اینجانب این ضایعه بزرگ را به مردم بزرگوار ایران خصوصا مردم عزیز کرمانشاه تسلیت عرض می‌نمایم. از دوستان و زحمتکشان عزیز در نهادهای امدادی انتظار می‌‌رود که همه توان خود را در جهت امداد، نجات، درمان، رسیدگی به مردم و بازسازی سریع منطقه به کار گیرند. از خداوند متعال برای فوت‌‌شدگان مغفرت و رحمت، برای مجروحین سلامتی عاجل و برای بازماندگان صبر و سلامتی و عزت مسالت دارم. از سوی دیگر، کریم باقری، علی کریمی، مهدی رحمتی، علیرضا واحدی نیکبخت، حسین ماهینی، رضا عنایتی، احسان حدادی، علیرضا حیدری و... از جمله ورزشکاران سرشناسی بودند که درگذشت هموطنانمان را در غرب کشور تسلیت گفتند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل پس از وقوع زلزله در غرب کشور درگذشت جمعی از هموطنانمان در این حادثه را به دولت و ملت ایران تسلیت گفت. گری لوئیس، هماهنگ‌کننده ویژه سازمان‌ملل در ایران نیز در واکنش به زلزله یکشنبه‌شب در غرب ایران یک پیام‌تسلیت در صفحه توئیتر خود منتشر و با مردم ایران ابراز همدردی کرد و از آمادگی سازمان ملل برای کمک به ایران پس از وقوع زلزله در غرب کشور خبر داد. همچنین جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا با انتشار پیامی با خانواده‌های آسیب‌دیده و قربانیان‌زلزله یکشنبه شب در غرب کشور ابراز همدردی کرد. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه نیز به‌دنبال وقوع زلزله در غرب‌ایران تسلیت خود را به حسن روحانی و مردم ایران اعلام کرد. بوریس‌جانسون، وزیر امور خارجه انگلیس، نیز در همدردی با مردم ایران در صفحه‌توئیتر خود نوشت: «همدردی عمیق خود را در رابطه با زلزله‌مرگبار یکشنبه شب در ایران و عراق اعلام می‌کنیم.» وزارت امور خارجه آلمان نیز در پیام توئیتری با حادثه‌دیدگان زلزله در ایران و عراق همدردی کرد. وزارت امور خارجه ترکیه نیز برای کمک به ایران پس از وقوع زلزله در غرب ایران اعلام آمادگی کرد. محمد اشرف‌غنی، رئیسجمهور افغانستان نیز در اعلامیه‌ای مطبوعاتی تاسف خود را از صدمات جانی و‌مالی زلزله یکشنبه‌شب ایران و عراق ابراز کرد. همچنین امیر‌ولیعهد و نخستوزیر کویت جان باختن تعدادی از هموطنانمان در زلزله غرب کشور را به رئیسجمهور ایران تسلیت گفتند. الهام علی‌اف، رئیسجمهور آذربایجان، نیز جان‌باختن جمعی از هموطنانمان در زلزله یکشنبه‌شب در غرب ایران را تسلیت گفت و آرزو کرد که هرچه زودتر آثار‌زلزله از بین برود. نارندرا مودی، نخستوزیر هند با انتشار پیامی تاسف خود را از وقوع زلزله در غرب ایران که جان بیش از 200 تن را گرفته است، ابراز کرد و به خانواده‌های قربانیان این حادثه تسلیت گفت.
همزمان با وقوع زلزله مهیب 3/7ریشتری در استان کرمانشاه و چند استان دیگر، رسانه‌های خارجی اقدام به رصد و انتشار گسترده اخبار مرتبط با این حادثه کرده‌اند. برخی از اخبار منتشرشده به این شرح است:. رویترز به‌نقل از رسانه‌های دولتی در ایران و عراق به وقوع این زلزله مهیب در مناطقی از این دو کشور اشاره کرد. روزنامه گاردین در تازه‌ترین گزارش خود آمار قربانیان این زلزله را بیش از ۳۲۰ تن اعلام کرده است. وال‌استریت‌ژورنال با اشاره به تلفات این زمین‌لرزه در ایران نوشته است که دولت عراق از تلفات و خسارت‌های احتمالی این زلزله اطلاعاتی منتشر نکرده است. شبکه خبری سی‌ان‌ان گزارش داده که لرزش‌های این زلزله در کشورهای دیگری از جمله پاکستان، لبنان، کویت و ترکیه هم احساس شده است. شبکه خبری فاکس‌نیوز هم در خبری به انتشار تعداد تلفات و مجروحان زلزله غرب ایران پرداخت. شبکه خبری بی‌بی‌سی نیز با مرگبار خواندن این زمین‌لرزه که در مرز ایران-عراق رخ داد، به‌نقل از منابع داخلی اعلام کرد: بیشتر قربانیان این حادثه از استان کرمانشاه بوده‌اند. روزنامه بلومبرگ در خبری به انتشار آمار تلفات و مجروحان زلزله کرمانشاه پرداخت و به تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های داخلی اشاره کرد که حاکی از ترس و وحشت ساکنان مناطق زلزله‌زده است. خبرگزاری‌های آسوشیتدپرس، فرانسه، NBC News و CBS News از دیگر رسانه‌های خارجی هستند که اخبار مرتبط با زلزله غرب ایران را پوشش داده‌اند. شبکهNBC در خبری که در آن به پوشش اتفاق‌های زلزله ایران و عراق پرداخته، با انتخاب تیتری از میان تعداد کشته و زخمی‌های این حادثه آن را زلزله‌ای در مناطق مرزی ایران و عراق توصیف کرد. شبکه العالم نیز اولین تصاویر از خرابی زلزله در شهرستان سرپل ذهاب در استان کرمانشاه را منتشر کرد.