به گزارش نصر، این ارتباط با توجه به ميزان تاثيرگذاري آن در فرايند توسعه دانش محور و پايدار در طول تاريخ مورد توجه عموم صاحب نظران خصوصا سياست گذاران قرار گرفته و بدين جهت بحث هاي متعددي پيرامون ابعاد اين ارتباط مطرح شده است.

دانشگاه کانون اصلی تربیت نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده است که با برخورداری از ایده ها و اندیشه های نو می تواند هر لحظه در شریان های حیاتی جامعه که حرکت رو به رشد دارد ، نیروی نوینی را تزریق کند و صنعت نیز با به کار بستن ایده های نوظهور دانشگاهیان ، می تواند اندیشه توسعه اقتصادی و پیشرفت جامعه را محقق کند.

در این راستا به سراغ یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان شرقی که از معدود دانشگاه هایی است که ارتباط نزدیکی با صنعت دارد رفتیم و پای صحبت های وی نشستیم.

"وحید بهجت" عضو هیئت علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان شرقی و دارای مدرک تحصیلی دکترای حرفه ای برق و ماشین های الکترونیکی از دانشگاه علم و صنعت و همچنین عضو شورای پایای برق آذربایجان شرقی است.

***

از نحوه علاقمندی به رشته برق و تجربیات دوران تحصیل خود بگویید.

بنده با علاقه بسیار در این رشته ادامه تحصیل دادم و منشا این علاقه ام به استادی که دوره کارشناسی خود با او آشنا شدم بر می گردد، وی با نحوه تدریس و برخوردشان باعث شدند عاشق کلاس و درس شان بشوم و گرایش انتخابی ام در زمان ادامه تحصیل همان گرایشی بود که استادم از آن فارغ التحصیل شده بود. از ابتدای دوره فوق لیسانس در دانشگاه علم و صنعت ارتباط با صنایع آغاز کردم و در کنار تحصیل کارهای صنعتی انجام می دادم، همچنین در در پژوهشگاه نیرو عضو بودم. به واسطه همین ارتباط در یک فیلد تخصصی مشغول شدم و با آن آشنایی پیدا کردم.

به عنوان استادی که تجربه حضور در صنعت را داشته اید، نظرتان راجب چالش‌های ارتباط صنعت و دانشگاه چیست؟

به‌ طور کلی یکی از مهم‌ترین دلایل ضعف ارتباط میان صنعت و داننشگاه در ایران، مطرح نبودن موضوعات مورد نیاز صنایع داخلی و نبود تحقیقات کاربردی در دانشگاه‌ها به‌طور غیرمستقیم موجب می‌شود دانشجویانی که تربیت می‌شوند و پا به عرصه صنعت می‌گذارند، با صنعت ناآشنا هستند. متاسفانه نیروهایی که در دانشگاه تربیت می‌شوند،در حین تحصیل به دور از مسائل صنعتی هستند و پس از فراغت از تحصیل نیز مستعدترین آنها بدون کسب تجربه صنعتی، برای تدریس در دانشگاه‌ها مشغول به کار می‌شوند.

مراکز دانشگاهی نیازمندی جدی به بازنگری دروس و تطبیق آن با نیازهای صنعت دارند،زیرا آموزش‌های داده‌شده، به دور از روحیه ارتباط صنعت با دانشگاه است  و عدم تطبیق دروس و رشد قارچ گونه دانشگاه ها که فاقد استانداردهای لازم دانشگاهی هستند و چون افراد صنعتی ازین موضوع اطلاع دارند، این بحث به عاملی تبدیل می شود که اعتماد صنعت به دانشجویان فارغ التحصیل شده را از میان می برد. از طرفی اساتید دانشگاهی در ایران هم خیلی اساتیدی آچار به دستی نیستند و تجربه حضور در صنعت را ندارند و پرورش دانشجو برای صنعت نیز استادی را می طلبد که ضمن تسلط به علم صنعتی نیازهای آن را بداند.

به نظر شما دانشگاه ها باید چه سیاست هایی را برای رفع این چالش ها مدنظر بگیرند؟

در ایران دانشگاه‌ها عموما اهداف عمومی و یکسانی را دنبال می‌کنند و کمتر به دنبال برنامه‌ریزی هستند، ماموریت‌گرایی در برنامه‌ریزی‌های آموزشی و پژوهشی می‌تواند دانشگاه‌ها را به سمت صنایع  متمایل کند و این امر موجب می‌شود تا دانشگاه‌ها با تمرکز بر امکانات و منابع خود در حوزه‌های خاص بهتر پاسخگوی نیازها و انتظارات صنعت باشند. متاسفانه دانشگاه های ما به شکل روتین درآمده اند و فقط در مسیر تاسیس رشته های جدید و جذب هیات علمی تلاش می کنند و بدون توجه به نتیجه این امر، سالانه تعداد بی شماری فارغ التحصیل تولید می کنند. دانشگاه به عنوان مکانی که علم تولید می کند می تواند نیازهای علم و فناوری صنعت را تامین کند، پس صنعت به دانشگاه نیاز دارد، از طرفی دانشگاه برای عینیت بخشی به تحقیقات خود نیازمند صنعت است و اگر تعامل بین این مراکز و صنعت شکل بگیرد شاهد رشد و شکوفایی خواهیم بود. نبود این ارتباط مستمر باعث شده است هر دو این مجموعه ها وابسته به دولت پرورش پیدا کنند و به این دلیل دانشگاه و صنعت به دو جزیره مستقل از هم تبدیل شوند. یکی از موانع توسعه ارتباط میان دانشگاه و صنعت در ایران، ناشی از سیاست‌گذاری‌های دولت است که استراتژی مدونی برای یک نظام منسجم و کارآ به‌عنوان رابط بین دانشگاه و صنعت ندارد و این مسائل روی هم رفته سبب می شود دانشگاه به عنوان مکانی که تولید علم می کند توسط صنعت جدی گرفته نشود و تا زمانی که نیاز مبرمی پیدا نکند سراغ اساتید و دانشجویان نرود.

چگونه می توان حلقه گمشده  بین دانشگاه و صنعت را تامین کرد؟

در کشورهای توسعه یافته دانشگاه ها در جوار مراکز صنعتی تاسیس می شوند و میزانی از بودجه تحقیقاتی آنها از سوی صنعت تأمین می شود و در عوض دانشگاه نیز پاسخگوی نیاز پرسنلی و فناوری صنعت می شود.

متاسفانه با اینکه در تولید علم در منطقه رتبه اول را داریم اما تنها تولید مقاله پاسخگوی نیاز صنعتی نیست و اگر واقع گرانه به موضوع بنگریم چند درصد این مقالات منجر به کارآفرینی، تولید ثروت و نوآوری می شود؟! فقط در بهترین حالت یازهای تحقیقاتی اروپا و آمریکا را تامین می کنند. در این میان نیز مشکلاتی هم بر صنعت وارد است،این واقعیت را نباید نادیده گرفت که صنعت در کشور ما، صنعتی درون‌گرا نیست . از طرف دیگر صنعتگران هنوز این اطمینان و اعتماد را پیدا نکرده‌اند که می‌توانند مسائل و مشکلات خود را از طریق تحقیق و توسعه و با کمک نیروی انسانی متخصص بومی حل کنند. البته در سال ها اخیر این موضو روند رو به رشدی دارد ولی با سرعت لاکپشتی حرکت می کند،برای مثال مدیران در وزارت نیرو مخصوصا در صنعت، نفت و گاز به این نتیجه رسیدند که این ارتباط دو سویه واقعا نیاز است.

دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در راستای ایجاد ارتباط دو سویه چه برنامه ریزی هایی کرده است؟

دانشگاه شهید مدنی آذربایجان که در زمان تاسیس احتمالا تصادفا با شهرک صنعتی سلیمی هم جوار شده است، در سال های اخیر برنامه ریزی های بسیاری برای برقراری ارتباط با این شهرک صنعتی ریخته است. به تازگی این دانشگاه کلینیک تخصصی صنعت و تجارت احداث کرده است که نیازهای صنایع این شهرک را پاسخگو باشد و همچنین راه اندازی مرکز رشد نیز از دیگر برنامه های این دانشگاه بود و این موضوع باعث شده است، شرکت ها و صنایع به عنوان یک بازوی تحقیقاتی به دانشگاه شهید مدنی آذربایجان نگاه کنند. خوشبختانه دانشگاه شهید مدنی در گروه مهندسی برق ارتباط تنگاتنگی با صنعت دارد و تقریبا 50 درصد اعضای هیئت علمی تجربه پروژه تحقیقاتی با صنعت دارد و نزدیکی به شهرک باعث شده که گروه برق بیگانه نباشد. دانشگاه بنا دارد کار تحقیقاتی انجام دهد که این موضوع زمان بر است ، از طرفی صنعتدر کشور ما  بسیار عجولانه حرکت می کند و می خواهد زود به نتیجه دلخواه خود برسد به این دلیل صنعت هنوز دید کلان به اینبحث تحقیقاتی دانشگاه  را پیدا نکرده است. کلانشهر تبریز در بسیاری از صنایع حرفی برای گفتن دارد و اگر بتواند به واسطه ارتباط دانشگاه با  صنعت نیازهای خود را پاسخگو باشد ، می تواند بسیاری از مشکلات اقتصادی خود را حل کند. تبریز در صنعت حمل و نقل ریلی نقش پررنگی در کشور بازی می کند و پتانسیل را دارد که دانشکده راه اهن داشته باشیم و این موضوع پیشنهادات داده شده است، همچنین کمیته پدافند غیر عامل پیشنهاد دادند رشته کارشناسی ارشد گذاشته بشود که یکی از شاخه هایی که در این مهم هست صنعت برق باشد.

اصلی ترین چالش صنعت برق در آذربایجان شرقی چیست؟

به نظر من گرفتاری های بنیادیی در محور صنعت برق دامن گیر است که نه تنها استان ما بلکه کل کشور درگیر آن است اما خوشبختانه در تولید برق در سطح کشور و دنیا جایگاه بالایی داریم و شاخص تولید برق رتبه 15 دنیا را در دست داریم. آذربایجان شرقی یک استان صنعتی است که برخی منابع آن تنها صنایع موجود در کشور هستند، کا اصلی ترین آنها در بحث انرژی شاخه نفت، گاز، برق است و در سطح کشوری نگاه ویژه ای به استان می شود. استان ما به واسطه ظرفیت بالا و تبادلات مرزی با ارمنستان، آذربایجان ، ترکیه و... در صنعت برق را داریم، همچنین متخصصین خبره ای دارد و که صنایع این استان را در کشور پیشتاز کرده است. صنعت برق حالت خود کفایی را داریم و توانایی احداث نیروگاه از صفر تا صد تولید و بهره برداری را داریم.

***

این گزارش حاکی است، که دانشگاه‌های کشورمان بر اساس الگوبرداری از کشورهای پیشرفته صنعتی طراحی شده و نیازهای مخاطب اصلی آن؛ یعنی صنایع کشور به‌طور منطقی مورد توجه قرار نگرفته است و اتکـای زیاد به تکنولوژی وارداتی، مساله کمیابی تجهیزات پژوهشی و فقدان مشارکت بخش‌های ذی‌ربط جامعه در توسعه علـوم تکـنولوژی از موانع اصلی روابط متقابل صنعت و دانشگاه محسوب می‌شوند.

--------------------------

گفت و گو از گلناز پورنامی

---------------------------

انتهای پیام/