دوشنبه هفته گذشته روسیه و عربستان سعودی در حاشیه کنفرانس بین‌المللی جاده ابریشم در چین «تمدید توافق کاهش تولید تا سال 2018» را «نیاز بازار نفت برای متعادل شدن» اعلام کردند. بعد از این پیشنهاد و مصمم بودن دو غول تولیدکننده نفت برای تمدید 9 ماهه کاهش تولید، بازار نفت به معامله‌گران روی خوش نشان داد. وزرای کشورهای عضو اوپک پنج‌شنبه این هفته عازم وین می‌شوند تا احتمالا توافق کاهش تولید را بر اساس توافقات غیررسمی صورت گرفته میان اعضای کلیدی این توافق، تمدید کنند. ریاض و مسکو متعهد شده‌اند بخش عمده‌ای از بار اجرای توافق فعلی کاهش تولید بین صادرکنندگان اوپکی و غیر اوپکی نفت را به دوش بکشند. از این رو، توافق این دو کشور در مورد ضرورت تمدید توافق موجب شده تا احتمال تمدید در نشست رسمی اوپک در هفته آینده بسیار محتمل به نظر برسد. دیگر وزرای کشورهای عضو اوپک نیز قبلا سیگنال‌هایی مبنی بر حمایت از تمدید توافق کاهش تولید ارسال کرده‌اند. ایران و عراق نیز گفته‌اند که موافق تمدید توافق هستند و این هرگونه مانع احتمالی را از سر راه تمدید توافق بر می‌دارد. اما با وجود مصمم بودن کشورهای عضو و غیرعضو اوپک برای تمدید طرح کاهش تولید، سایه تهدیدی به نام تولیدکنندگان شیل آمریکا بر سر این توافق و بازار نفت سنگینی می‌کند. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود در نشست این هفته سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در وین، تولید بیش از حد نفت شیل در آمریکا همچنان یکی از موضوع‌های مورد توجه این سازمان باشد. به گزارش شبکه خبری بلومبرگ، نمایندگان کشورهای عضو اوپک که هفته گذشته در مقر دائمی این سازمان در وین گرد هم آمدند، همچنان توجه خود را بر تولید نفت شیل در آمریکا که تا کنون تاثیر توافق آنها برای کاهش عرضه را کمرنگ‌تر کرده است، معطوف کرده‌اند. نمایندگان ملی کشورهای عضو اوپک و مسوولان بسیاری از کشورهای غیر عضو این سازمان، هفته گذشته در وین گزارش کارشناسان درباره دورنمای صنعت نفت آمریکا را بررسی کردند. برآورد این کارشناسان این بود که رشد تولید نفت شیل آمریکا در سال جاری میلادی 450 هزار تا 500 هزار بشکه در روز خواهد بود که از برآورد خود اوپک مبنی بر رشد 562هزار بشکه‌ای تولید نفت ایالات متحده در این مقطع، پایین‌تر است. تاکید بر تولید آمریکا، نشان‌دهنده دو راهی پیش پای اوپک و متحدان آن است که باید درباره تمدید توافق کاهش تولید خود پس از ماه ژوئن امسال، تصمیم بگیرند. تولیدکنندگان نفت عضو و غیر عضو اوپک در کنار هم حدود نیمی از عرضه نفت جهان را در اختیار دارند. پس از توافق این کشورها برای کاهش تولید که سال گذشته میلادی حاصل شد، قیمت نفت با بهبود همراه شد که اثر مستقیم آن خود را به شکل افزایش تولید نفت در آمریکا نشان داد. به این ترتیب پس از جهش اولیه قیمت نفت، با رشد تولید و عرضه نفت از سوی آمریکا، قیمت‌ها روندی کاهشی به خود گرفتند که البته این روند در هفته گذشته اصلاح شد. در حال حاضر تعداد دکل‌های حفاری نفت در آمریکا به بالاترین حد از سال 2015 میلادی تاکنون رسیده است. با این حال تمدید توافق اوپک اگرچه باعث رشد چشمگیر قیمت‌ها شده است، اما باعث شتاب‌گیری رشد تولید نفت آمریکا خواهد شد و باید دید چه راهکاری برای مقابله با این وضعیت در نشست پیش روی اوپک در نظر گرفته خواهد شد.
راهکار مقابله با نفت آمریکایی
تا اینجای کار و برای مقابله با رشد بیشتر تولید نفت خام آمریکا در صورت قطعی شدن تمدید توافق اوپک، روسیه و عربستان در هفته گذشته اعلام کردند تلاش خواهند کرد کشورهای بیشتری را وارد توافق کاهش تولید کنند. همچنین روز گذشته خبرگزاری رویترز به نقل از خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی اعلام کرد «عربستان معتقد است ادامه توافق کاهش تولید در میان تولیدکنندگان بزرگ نفت خام و همچنین افزودن یک یا دو تولیدکننده کوچک دیگر به توافق، موجودی نفت را تا سطح مورد نیاز کاهش خواهد داد.» از نگاه الفالح، راهکار یاد شده می‌تواند حجم موجودی نفت خام دنیا را به میانگین پنج سال گذشته (به‌عنوان هدف اصلی) برساند.
به گفته برخی فرستادگان کشورهای عضو اوپک، برآورد کارشناسان موسسه ای اچ اس این است که میانگین رشد تولید روزانه نفت آمریکا در سال جاری میلادی، 500 هزار بشکه نسبت به سال 2016 بیشتر خواهد بود. این در حالی است که تولید کنونی کشورهای عضو اوپک نسبت به ماه اکتبر سال 2016 میلادی، یک‌میلیون و 200هزار بشکه در روز کاهش داشته است و کشورهای غیرعضو این سازمان نیز تولید روزانه خود را 400 هزار بشکه کمتر کرده‌اند. روز گذشته خالد الفالح، بار دیگر پیش‌بینی کرد که تمدید توافق کاهش تولید، احتمالی بالا دارد و همه کشورهای تولیدکننده نفت از تمدید 9 ماهه آن حمایت می‌کنند. او گفت: گمان می‌کنیم که همه با ما همراه هستند؛ هر کسی که با او صحبت کرده‌ام گفته است که تمدید 9 ماهه، اقدامی عاقلانه است. با این حال کمیته اقتصادی اوپک که شامل نمایندگان کشورهای عضو است و پیش از نشست‌های وزارتی برای بررسی بازار نفت تشکیل می‌شود؛ اجرای پیشنهادهای مختلف از جمله تمدید کاهش تولید، تشدید کاهش تولید و توقف کاهش تولید در ماه ژوئن را بررسی کرد. با این همه، مسوولان دبیرخانه اوپک هیچ یک از سه راه حل را توصیه نکردند این در حالی است که تحلیلگران بانک آمریکایی مریل لینچ اعلام کردند احتمال انتخاب گزینه تمدید توافق، بسیار بالا است. این بانک اعلام کرد: اگر اوپک تولید خود را بیش از این کاهش دهد، ممکن است بخش دیگری از سهم خود را از بازار به تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا واگذار کند و شاید قیمت رشد چندانی نداشته باشد و از سوی دیگر، اگر اوپک تولید خود را بالا ببرد ممکن است قیمت نفت تا سطح 35دلار برای هر بشکه پایین بیاید و این سازمان را با چالش‌های مالی بیشتری رو به رو کند؛ از دید ما، بیشتر اعضای اوپک توان رویارویی با هیچ یک از این دو فرض را در مقطع کنونی ندارند.
در این میان وزیر صنعت و انرژی قطر به‌عنوان یکی از کشورهای حامی تمدید توافق تولید روز گذشته اعلام کرد که باور دارد تمدید توافق کاهش تولید اوپک تا سه ماه نخست سال 2018 میلادی مزیت‌هایی دارد. به گزارش رویترز، محمد بن صالح الساده اعلام کرد: خوش‌بین است که تمدید توافق جهانی کاهش عرضه نفت پس از ماه ژوئن می‌تواند ثبات بازار را تقویت کند. زیرا انتظارها برای تقاضای نفت در سه ماه سوم و چهارم سال جاری میلادی افزایش داشته است و تمدید توافق در نیمه دوم این سال، ثبات بازار را بهبود میبخشد.