گروه سياسي- از سال 62 که مجلس خبرگان رهبري با پيام امام خميني(ره) افتتاح شد تا سال 86، نمايندگان اين مجلس يه يک اصل نانوشته عادت کرده بودند و همه ميدانستند که عباي رياست مجلس خبرگان را براي معلم بزرگ اخلاق، آيتالله مشکيني دوختهاند. با وجود آيتالله مشکيني، هيچ يک از اعضاي مجلس خبرگان به خود اجازه نميداد که براي اين پست نامزد شود و در هر دوره تنها آرا به نفع« معلم اخلاق» به گلدان ريخته ميشد. آيت الله علي مشکيني از جمله روحانيوني بود که مورد احترام تمام جريانهاي سياسي از جمله اصول گرايان و اصلاح طلبان بود. درگذشت اين استاد اخلاق در تابستان سال 86 و درست دو سال بعد از به قدرت رسيدن محمود احمدي نژاد، باعث شد تا رياست مجلس خبرگان رهبري وارد فاز جديدي شود و براي اولين بار شاهد رقابتي سخت براي کسب اين کرسي مهم باشيم. گروههاي سياسي با توجه به شرايط حساس کشور و تغييرات گستردهاي در راس قوه مجريه، سعي ميکردند زمين بازي مجلس خبرگان رهبري را به سود خود تغيير دهند.
وزنه سنگين آيتالله هاشمي رفسنجاني
رقابت در مجلس خبرگان به دو طيف حامي آيتالله هاشمي رفسنجاني و طيف آيتالله مصباح يزدي - آيتالله جنتي تقسيم شد و هر دو گروه رايزنيهاي خود را با اعضاي مجلس خبرگان براي جلب نظرشان آغاز کردند. سرانجام براي رقابت نهايي دو نام بزرگ به رقابت به يکديگر پرداختند. دو سياستمداري روحاني که يکي رياست مجمع تشخيص را به عهده داشت و ديگري دبيري شوراي نگهبان. نتيجه انتخابات رياست مجلس خبرگان رهبري نشان دادن که وزن سياسي آيت الله هاشمي رفسنجاني بيش از جريان مقابل است. رئيس مجمع تشخيص با 41 راي در مقابل 34 راي آيتالله جنتي از مجموع 76 راي، توانست به کرسي رياست مجلس خبرگان تکيه بزند. آيتالله هاشمي در دوران رياست آيتالله مشکيني عهده دار نايب رئيس اين مجلس بود و بنابر روايت اعضاي مجلس خبرگان، جلسات را بيشتر او اداره ميکرده است. اين انتخاب کمک زيادي به بازسازي چهره هاشمي رفسنجاني در فضاي سياسي ايران به ويژه بعد از شکست در انتخابات رياست جمهوري 84 کرد. بسياري معتقد بودند که او بعد از اين شکست جايگاه خود را در ميان مردم و خواص از دست داده است. اما راي نمايندگان به مجلس خبرگان به او به خوبي نشان داد که هاشمي همچنان همان سياستمدار قدرتمند سالهاي نه چندان دور ايران است. دوران رياست هاشمي رفسنجاني بر مجلس خبرگان طي شد تا روزهاي انتخابات سال 88 و حوادث بعد از آن تغييرات گستردهاي در فضاي سياسي ايران بوجود آورد. اين موسم تحولات به مجلس خبرگان نيز رسيد و زمزمههايي از تغيير رئيس اين مجلس به دليل نقش موثر در حوادث بعد از انتخابات به گوش رسيد. برخي از اعضاي مجلس خبرگان اعتقاد داشتند که رئيس مجلس خبرگان بايد فردي باشد که به دور از فعاليتهاي سياسي و جناح بنديهاي موسوم باشد. حتي برخي از آنان اعتقاد داشتند که هاشمي رفسنجاني به دليل مشخص نکردن مواضع خود در قبال حوادث سال 88 نميتواند رياست مجلس خبرگان را بر عهده داشته باشد. همين فضا باعث شد تا نام آيتالله مهدوي کني به عنوان نامزد رياست مجلس خبرگان مطرح شود. روحاني که مورد قبول جريانهاي سياسي و مورد اعتماد رهبري و همچنين شخص آيتالله هاشمي رفسنجاني بود. آيتالله امامي کاشاني از دوستان نزديک اين دو آيتالله در خاطرات خود به ماجراي تمايل هاشمي رفسنجاني براي رياست آيتالله مهدوي کني اشاره ميکند و ميگويد:« يک روز آيت الله هاشمي رفسنجاني در يکي از جلسات مجمع تشخيص به من فرمودند: شما آيت الله مهدوي کني را ميبينيد؟ من گفتم: ايشان کسالت دارند و بنا دارم که به عيادت ايشان بروم. ايشان فرمودند: حتماً برويد و از قول من بگوييد اگر شما داوطلب هستيد، من نيستم و من ميگويم که شما هستيد. يعني خودم هم اعلام ميکنم.» هاشمي رفسنجاني در روز افتتاحيه جلسه خبرگان و قبل از آغاز راي گيري به شرايط بوجود آمده اشاره کرد و گفت:«2 سال پيش هم براي رياست خبرگان من از ايشان درخواست کردم تا نامزد شوند و من هم حمايتشان کنم.هاشمي رفسنجاني در ادامه اظهار داشت: ايشان اوايل گفته بودند که سن و سال و کسالت اين اجازه را به من نميدهد ولي من در جواب گفته بودم که اين هم سابقه دارد و آيت الله مشکيني هم دخالت زيادي در امور نميکردند ولي در نهايت جواب روشني از طرف آيت الله مهدوي نرسيد. امروز هم اگر آيت الله مهدوي تشريف بياورند و رسما کانديد شوند من از ايشان حمايت ميکنم و اگر کسي ديگر هم بيايد من همراهي ميکنم.» همانطور که مشخص است، آيتالله هاشمي نيز با توجه به شرايط ترجيح ميداد تا فضاي مجلس خبرگان وارد فضاي سياسي نشود و به همين خاطر در روز راي گيري براي مشخص شدن رئيس مجلس خبرگان، بعد از سه سال از رياست مجلس کنار کشيد تا آيتالله مهدوي کني به عنوان رئيس تازه مجلس خبرگان به کرسي رياست تکيه بزند.
مجلس خبرگان پس از آيتالله مهدوي کني
دوران تازه مجلس خبرگان با رياست آيتالله مهدوي کني آغاز شد و اين دوران چهار سال بيشتر دوام نياورد و آيتالله مهدوي کني به دليل سکته مغزي و بعد از 5 ماه در کما بودن دار فاني را وداع گفت تا بازهم مجلس خبرگان و رياست آن به صدر اخبار سياسي کشور بدل شود و همه به دنبال پاسخ اين سوال باشند که رئيس مجلس خبرگان بعدي چه کسي است؟ در زمان بيماري آيتالله مهدوي، رياست مجلس خبرگان بر عهده آيتالله هاشمي شاهردوي نايب رئيس اول مجلس خبرگان بود و همين امر باعث شده است تا بسياري از او به عنوان رئيس بعدي مجلس خبرگان ياد کنند. آيتالله که چندي است در زمره مراجع تقليد قرار گرفته است، از علماي شناخته شدهي قبل از انقلاب و عضو شوراي نگهبان و رئيس قوه قضائيه بوده است. چهره روحاني که هميشه ميشود او را با يک قباي سرمهاي و عباي مشکي نجفي يا نائيني مشاهده کرد. شخصيت فراجناجي او باعث شده است تا همه از آيتالله شاهرودي به عنوان يک شخصيت مورد اعتماد تمام گروهها و جناحها ياد کنند. همين ويژگي نيز باعث شد او با حکم رهبر معظم انقلاب عهده دار رياست هيات حل اختلاف و تنظيم روابط قواي سه گانه باشد. بسياري بر اين باور هستند که در کنار هاشمي شاهرودي، هاشمي رفسنجاني نيز وارد اين عرصه خواهد شد اما با توجه به رابطه اين دو و سخنان هاشمي در آخرين روز حضورش در رياست مجلس خبرگان ميتواند پي به اين معنا برد که آيتالله نيز نظر مثبتي بر رياست رئيس سابق قوه قضائيه دارد. هاشمي اعتقاد دارد که اگر فردي که مورد وثوق همه جريانهاي سياسي باشد براي اين پست نامزد شود، تمايلي براي حضور در پست رياست مجلس خبرگان ندارد. آيتالله هاشمي ميداند که اگر وارد اين رقابت شود، تندروهاي جريان مقابل براي اينکه او به اين پست نرسد تمام تلاش خود را براي به حاشيه کشاندن اين مجلس انجام خواهند داد، به خاطر همين سعي ميکند فردي بر اين کرسي تکيه بزند که داراي کمترين حاشيه سياسي باشد. هاشمي شاهرودي رابطه صميمي و دوستانهاي برخلاف برخي از اعضاي مجلس خبرگان رهبري با هاشمي رفسنجاني دارد و هميشه از او به نيکي ياد کرده است.
در مجلس خبرگان کسي به دنبال رياست نيست
آيتالله سيد احمد خاتمي، عضو هيات رئيسه مجلس خبرگان رهبري نيز در مصاحبه با شبکه تلويزيوني العالم، با اشاره به برگزاري انتخابات هيأت رئيسه مجلس خبرگان در زمستان آينده، آيتالله هاشمي شاهرودي را از گزينههاي احتمالي رياست اين نهاد دانست و گفت: شنيدهها حکايت از آن دارد که آقاي هاشمي رفسنجاني تمايلي به نامزدي براي رياست خبرگان ندارد. امام جمعه موقت تهران درباره نحوه نامزد شدن براي رياست خبرگان گفت: شيوه کانديدا شدن در مجلس خبرگان به اين نحو است که اعضاي مجلس يک نفر را به عنوان کانديد انتخاب ميکنند و آن فرد کانديدا شدن را قبول ميکند يا نميکند؛ و شيوه ديگر اينست که يکي از اعضاي مجلس ميتواند خود را به عنوان کانديدا معرفي کند. مجلس خبرگان يک ويژگي دارد و آن اين است که کسي دنبال رياست نيست و من در اين 16 سالي که عضو مجلس خبرگان هستم، نديدم که کسي خود را به عنوان کانديد معرفي کند. آيتالله احمد خاتمي با تکذيب کانديداتوري خود براي رياست خبرگان، آيتالله هاشمي شاهردوي، آيتالله جنتي، آيتالله يزدي و آيتالله موحدي کرماني را گزينههاي محتمل رياست خبرگان رهبري دانست. وي همچنين گفت: آن طور که من خبر دارم آيتالله هاشمي رفسنجاني در برخي جلسات گفتهاند که تمايلي به رياست ندارند.
عباي رياست خبرگان بر دوش کدام «هاشمي» ميافتد؟
صاحبخبر -
نظر شما