به گزارش گروه مجازی خبرگزاری میزان به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی، پس از پیامی که مقام معظم رهبری به مسلمانان سراسر جهان و حجاج بیت‌الله الحرام صادر کردند و از عبارت شجره ملعونه برای حاکمان آل سعود استفاده کردند بسیاری از مردم به  دنبال معنی و تفسیر این عبارت هستند.

خداى متعال در آیه60 سوره«اسراء» مى فرماید: (همچنین شجره ملعونه را که در قرآن به آن اشاره کرده ایم، آن نیز آزمایشى براى مردم است)؛ «وَ الشَّجَرَهَ الْمَلْعُونَهَ فِی الْقُرْآنِ».

مفسرین در توضیح شجره ملعونه بیانات مختلفى دارند

الف ـ منظور، «شجره زقوم» است و آن درختى است که طبق آیه64 سوره«صافات» در بن جهنم مى روید، و ثمره اى ناگوار و رنج آور دارد: (اِنَّها شَجَرَهٌ تَخْرُجُ فِی اَصْلِ الْجَحِیمِ).

این شجره طبق آیات 46 تا 47 سوره«دخان» خوراک گناهکاران است، نه همچون طعام هاى این دنیا، بلکه همچون فلز گداخته در دل مى جوشد.

بدون شک شجره زقوم، هیچ شباهتى با درختان این دنیا ندارد، و به همین دلیل، از لابلاى آتش مى روید، بدیهى است ما تنها از این گونه مسایل که مربوط به جهان دیگر است، شبحى را درک مى کنیم.

ولى مشرکان قریش، این تعبیر قرآن را به خاطر جهل و نادانى به باد مسخره مى گرفتند، «ابو جهل» مى گفت: محمّد(صلى اللهعلیه وآله) شما را به آتشى تهدید مى کند که سنگ ها را مى سوزاند، سپس چنین مى پندارد که در دوزخ، درخت مى روید!

و نیز از «ابو جهل» نقل شده که: به عنوان سخریه، خرما و کره، حاضر مى کرد و مى خورد و به یاران خود مى گفت: از این بخورید که «زقوم» همین است!(1)

به همین جهت، قرآن در آیه فوق، «شجره ملعونه» را وسیله اى براى آزمایش مردم معرفى مى کند؛ چرا که مشرکان لجوج آن را به سخریه مى گیرند و مومنین راستین در برابر آن تسلیم اند.
ممکن است سوال شود: این شجره در قرآنبه عنوان «شجره ملعونه» نیامده است؟
در پاسخ مى گوییم: ممکن است منظور لعنِ خورندگان آن باشد، به علاوه لعن چیزى، جز بُعد و دورى از رحمت خدانیست، و بدیهى است چنین درختى، از رحمت پروردگار بسیار دور است.

ب ـ منظور قوم سرکش یهود هستند، آنها همانند درختى هستند با شاخ و برگ فراوان اما مطرود درگاه پروردگار.

ج ـ در بسیارى از تفسیرهاى شیعه و اهل تسنن، نقل شده که «شجره ملعونه»، «بنى امیه» هستند.



«فخر رازى» در تفسیرخود روایتى در این زمینه از «ابن عباس» مفسّر معروف اسلامى نقل مى کند


این تفسیرمتناسب با حدیثى است که از «عایشه» نقل شده که رو به «مروان» کرد و گفت: «لَعَنَ اللّهُ اَباکَ وَ اَنْتَ فِى صُلْبِهِ فَاَنْتَ بَعْض مَنْ لَعَنَهُ اللّهُ»؛ (خدا پدر تو را لعنت کرد، در حالى که تو در صلب او بودى، بنابراین تو بخشى از کسى هستى که خدایش لعن کرده است)!(2)

باز در اینجا این سوال پیش مى آید که: در کجاى قرآن، شجره خبیثه بنى امیه، مورد لعن واقع شده است؟

در پاسخ مى گوییم: در سوره«ابراهیم» آیه26 آنجا که سخن از «شجره خبیثه» به میان آمده، با توجه به مفهوم وسیعى که شجره خبیثه دارد، و با توجه به روایاتى که در تفسیر آن وارد شده، و شجره خبیثه را به «بنى امیه» تفسیرنموده، و نیز با توجه به این که: «خبیثه» از نظر معنى با «ملعونه»، متلازم است مى توان گفت که در قرآن ذکر شده است.(3)

قابل توجه این که، بسیارى از این تفسیرها، و یا همه آنها، منافاتى با هم ندارند، و ممکن است «شجره ملعونه» در قرآن، اشاره به هر گروه منافق، خبیث و مطرود درگاه خدا، مخصوصاً گروه هایى همانند «بنى امیه» و یهودیان سنگدل و لجوج و همه کسانى که در خط آنها گام برمى دارند، باشد، و شجره زقوم در قیامت تجسمى از وجود این شجرات خبیثه در جهان دیگر است، و همه این شجرات خبیثه مایه آزمایش و امتحان مومنان راستین در این جهان هستند.

یهودیانى که امروز بر مراکز حساس اسلامى غاصبانه مسلط شده اند، و هر ساعت در گوشه اى از جهان آتشى برمى افروزند، و آن همه جنایت و بیدادگرى دارند.

همچنین منافقانى که با آنها معاملات سیاسى و غیر سیاسى کرده و مى کنند، و همه سلطه گرانى که خط «بنى امیه» را در برابر اسلامدر کل کشورهاى اسلامى تعقیب مى نمایند، و نیکان را از صحنه اجتماع کنار مى زنند، فرومایگان را بر گرده مردم مسلط مى کنند، دوستان حق و مجاهدان راستین را شهید و بازماندگان دوران جاهلیترا بر سر کار مى گمارند، همه اینها شاخ و برگ شجره خبیثه معلونه هستند و آزمایشى براى مردم!.(4)

***
 
(1). «روح المعانى»، ذیل آیه مورد بحث.
(2). تفسیر «قرطبى»، جلد ششم، صفحه 3902 و تفسیر «فخر رازى»، جلد 20، صفحه 237.
(3). تفسیر «نور الثقلین»، جلد 2، صفحه 538.
(4). گرد آوري از کتاب: تفسیر نمونه، آيت الله العظمي مکارم شيرازي، دار الکتب الإسلامیه، چاپ بیست و ششم، ج 12، ص 194.



انتهای پیام/