صاحب‌خبر - هفته گذشته فاز اول شبکه‌ ملی اطلاعات افتتاح شد و البته نه در مراسم افتتاحیه و نه در حواشی آن تبیین درستی از هر سه فاز شبکه‌ ملی اطلاعات ارائه نگردید. عدم تبیین اینکه در هر کدام از این سه فاز چه اتفاقاتی قرار است بیافتد نشان دهنده عدم وجود مستندات کافی در این زمینه است. واعظی در شب افتتاح فاز اول شبکه ملی اطلاعات فاز اول را تولد پیکر شبکه ملی اطلاعات دانست و به همین مقدار توضیح در مورد فاز اول اکتفا کرد و بدون اشاره به اتفاقاتی که در فازهای بعدی قرار است بیافتد فقط به بیان تاریخهایی برای افتتاح فازهای بعدی بسنده کرد! به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، جهانگرد، رئیس سازمان فناوری اطلاعات هدف از راه‌اندازی این شبکه را این گونه اعلام کرد: « وقتی می‌گوییم شبکه ملی یعنی اینکه در چارچوب جغرافیای کشور بتوانیم دارای یک شبکه باشیم که با مدیریت، کنترل و امنیت خودمان و با کیفیت پایدار به همه سرویس دهیم و هر زمانی که لازم باشد خدمات‌مان را کم، زیاد و گسترده کنیم.» سوالی که به ذهن می‌رسد این است که آیا تابحال چنین نبوده است؟ یعنی تاکنون در چارچوب جغرافیای کشور شبکه ای با مدیریت، کنترل و امنیت را نداشته ایم!؟ در همان جلسه دکتر فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی نیز با لحن اضطراب آمیزی به توضیحاتی کلی در مورد شبکه ملی اطلاعات پرداخت و او نیز بدون اشاره به اقداماتی که در هر فاز باید صورت پذیرد سخنانش را پایان داد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در این مراسم سخنرانی داشت و او نیز مانند بقیه سخنران‌ها هیچ اشاره‌ای به فازهای مختلف شبکه ملی اطلاعات نداشت! گو اینکه کسی نمی داند این فازبندی چرا و چگونه صورت گرفته است. «عدم خروج داده‌ها از کشور در زمان استفاده از خدمات داخلی» و «سرعت و کیفیت بالاتر و قیمت پایینتر نسبت به اینترنت خارجی» دو مولفه‌ مهم و اساسی شبکه ملی اطلاعات هستند. اما در تحقق مولفه‌های شبکه ملی‌اطلاعات باید گفت «عدم خروج داده‌ها از کشور در زمان استفاده از خدمات داخلی»، در زمان دولت قبل و البته بدون هیچ سروصدایی در کشور محقق شد و آنچه امروز دولت تدبیر و امید ادعای اجرای آن را دارد و با سروصدای بسیار آن را افتتاح کرده است از راه‌اندازی چند سخت افزار محدود (دستگاه های سوئیچ) فراتر نرفته است. کاری که می‌شد آن را سال‌ها قبل انجام داد و هزینه‌ چندانی نیز نداشته است، امروز بعد از سه سال تاخیر با این همه سروصدا و تبلیغات افتتاح می‌شود و به عنوان فتح‌الفتوحات دیگر تدبیر و امید قلمداد می‌گردد! اگر از تعلل و کاهلی سه ساله دولت در راه‌اندازی چند سوئیچ بگذریم به این موضوع مهم خواهیم رسید که آیا سرعت و کیفیت خدمات داخلی در فضای‌مجازی افزایش خواهد یافت و آیا قیمت استفاده از محتوای داخلی نسبت به محتوای خارجی تفاوت معناداری پیدا خواهد کرد؟ برای پاسخ به این سوال باید دانست که در اواخر دولت گذشته، با تمامی شرکت‌های توزیع‌کننده اینترنت کشور توافق شده بود که نسبت قیمت استفاده از محتوای داخلی به محتوای خارجی، یک به شانزده باشد و هیچگونه محدودیت حجمی برای استفاده از محتوای داخلی در نظر گرفته نشود. البته این موضوع در 13تیرماه 95، توسط واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از تریبون مجلس نیز گفته شد و در آن جلسه گفت که اگر قیمت استفاده از محتوای خارجی ده‌هزارتومان باشد، قیمت استفاده از محتوای داخلی بین 500 تا 1000 تومان خواهد شد. وعده‌ای که در صف وعده‌های دولتمردان تدبیر و امید قرار گرفت و چند روز بعد از این صحبت وزیر که هیچگاه رسانه‌ای نشد، کمیسیون تنظیم مقررات تعرفه‌های جدید اینترنت را اعلام کرد. این تعرفه‌ها که بعد از افتتاح نقاط‌‌تبادل‌داده تصویب شدند، نه تنها با مولفه‌های اصلی شبکه‌ملی‌اطلاعات همخوانی نداشت و ندارد بلکه با گزارش وزیر در مجلس نیز تناقض دارد. همچنین واعظی در شب افتتاح فاز اول شبکه ملی اطلاعات نیز گفت: در استفاده از محتوای داخلی نه محدودیت سرعت و نه محدودیت‌ پهنای باند برای مصرف کننده نباید وجود داشته باشد. وی که در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو صدا و سیما حضور داشت ادامه داد: سرعت و کیفیت [خدمات داخلی] باید بالاتر باشد و در شبکه ملی اطلاعات هیچ محدودیتی نداریم. در مراسم افتتاح فاز اول شبکه ملی اطلاعات نیز واعظی همین سخنان را تکرار کرد و با بیان اینکه شبکه ملی اطلاعات هیچ محدودیتی برای کاربران ایجاد نمی‌کند، گفت: برخی تبلیغاتی می کنند مبنی بر اینکه شبکه ملی اطلاعات در دسترسی کاربران محدودیت ایجاد می‌کند، در صورتی که این شبکه فقط برای این است که کاربران داده‌های داخلی را با کیفیت بیشتر و تعرفه ارزان‌تر دریافت کنند. این صحبت های وزیر ارتباطات نیز کاملا متناقض با تعرفه اعلام شده از سوی وزارتخانه متبوعش بود. از این نوع تعرفه‌گذاری می‌توان نتیجه گرفت که دولت فقط پهنای باند اینترنت خارجی را بالا برده است و با نصب چند سوئیچ و تبلیغات گسترده سعی دارد وانمود کند که ایجاد شبکه‌ملی‌اطلاعات که مورد تایید رهبر انقلاب بوده را انجام داده است. در حالی که فروش «حجم ترافیک» در بسیاری از شرکت‌های بزرگ در سراسر دنیا منسوخ شده است، در تعرفه جدید، بر خلاف وعده های وزیر ارتباطات، دولت اقدام به فروش «حجم ترافیک» کرده است. همچنین پهنای باند اینترنت بین‌الملل و داخلی را به صورت یکسان افزایش داده است که کاملاً مخالف مولفه‌های شبکه‌ملی‌اطلاعات است. به گفته وزیر ارتباطات در شبکه ملی اطلاعات: اولاً پهنای باند داخلی باید 90 تا 95 درصد از اینترنت بین‌الملل ارزانتر باشد و ثانیاً هیچگونه محدودیت «حجم ترافیک» بر روی آن اعمال نگردد چرا که در مقایسه با اینترنت بین‌الملل که جهت انتقال پهنای‌باند به طرف‌های خارجی فروشنده اینترنت پول پرداخت می‌گردد در استفاده از پهنای‌باند داخلی فقط هزینه انتقال آن هم در داخل کشور وجود دارد، که هزینه بسیار پایینی است. می‌توان نتیجه گرفت که دولت با بالابردن پهنای باند‌ اینترنت‌بین‌الملل قیمت را کاهش داده و امید دارد با حمایت از چند سایت پربازدید داخلی با تعداد بالای ویدئو که بیشتر حاوی محتوای زرد هستند ترافیک داخلی را نیز بالا برده تا با این شیوه نسبت ترافیک مصرفی داخلی به خارجی را به حد مورد نظر برساند. سستی در راه اندازی شبکه ملی اطلاعات موضوعی است که وزیر ارتباطات به خاطر آن از مجلس کارت زرد گرفته است و شاید امیدوار است تا با این نمایشها سطح مطالبات مردمی را کاهش دهد.∎​