روز گذشته نامه‌اي از سوي بيت آيت‌ا... جوادي آملي منتشر شد؛ نامه را فرزند اين مرجع تقليد خطاب به محمد جواد ظريف در قامت وزير امور خارجه به مناسبت ايام انعقاد صلح حديبيه نگاشته بود؛ نامه‌اي كه حجت‌الاسلام مرتضي جوادي آملي آنچه ظريف و تيم مذاكره انجام دادند را با صلح حديبيه و به بهانه معنا كرده است و صبوري و استقامت مردان عرصه ديپلماسي را تحسين كرده است. چنان كه نوشت:«برجام با همه گفت و شنودها در شمار يكى از بهترين صورت‌هاى ممكن انعقاد پيمان صلح است». در بخشي از اين نامه پس از قدرداني از تلاش‌هاي وزير امور خارجه آمده است: «در مقابل اين اقدام گرانقدر، مفيد و موثر، غير از سپاس عقلى و تقدير لسانى و دعاى قلبى چه تحفه شايسته‌اى مى‌توان تقديم داشت، اين مطلب بر خاطر عاجزم خطور كرد كه چون صلح حديبيه برترين و مبنايى‌ترين سندى است كه در طول حيات نبى گرامى اسلام (ص) به املا سيد انبيا حضرت محمد مصطفى(ص) و به قلم سيد اوليا على مرتضى(ع) نگارش و نهايتا به امضا مبارك آن حضرت(ص) رسيده است و از سوى ديگر اين قضيه مبناى همه معاهدات در جهان اسلام حتى پيمان‌هايى كه حضرات معصومين (عليهم‌السلام) مبادرت به انعقاد آن نموده‌اند قرار گرفته، خوانشى عميق‌تر و تحليلى وسيع‌تر بدون هيچ‌گونه قصد انطباق يا داعيه سنجش و قياس ارائه نمايم تا اهميت اصل اصيل مذاكره و نقش اثر گذار صلح در فرهنگ غنى قرآن و سنت حضرت محمد(ص) براى جامعه و نظام دينى بيش از پيش روشن و مورد توجه قرار گيرد. رازها و رموز فراواني از لحظه آغاز تا آنِ انجام اين حماسه شور و هنگامه شعور نهفته است كه بدون ترديد مي‌توان آن را بزرگ‌ترين سند حقانيت و برترين نماد عقلانيت اسلام دانست. آنچه از بيان امام صادق(ع) ساطع گشته كه فرمود: «و ما كانقضيه اعظم بركه منها»، هيچ ماجرايي به وسعت بركت و خير صلح حديبيه نبوده است، حاكى از كارآمدى و اثر گذارى اين معاهده صلح براى اسلام و امت اسلامى است. از جمله ويژگيهاى برجسته اين معاهده صلح كه قرآن كريم از آن به فتح مبين ياد نموده اينكه؛ در باور هيچ انساني خصوصا مهاجر و انصار نمىگنجيد كه روزى پيامبر گرامى اسلام (ص) با مشركان و كفار قريش كه دشمن‌ترين دشمنان اسلام و مسلمين و شخص پيامبراكرم (ص) هستند و بيست سال پياپى با آنان در جنگ و ستيز بودند از درِ همكارى درآمده و معاهده صلح امضا نمايد، پروردگار متعال از جايگاه وحى و آيات قرآني به ويژه سوره مباركه فتح اين قضيه را از گام نخستين كه روياى صادقه حضرت پيامبر اعظم براى ورود به مكه و انجام عمل عمره بود تا همه حركت‌ها و اقدامات و حتي نتايج آن را به بيان وحى آراسته تا كمترين ابهامى در ذهن احدى خلجان نيابد و اين پنداشت در ذهن احدى خطور نيابد كه اين اقدام رسول‌ا... شخصى يا بر مدار منافع جريانى است. همانند آنچه در مقام معرفى ولايت و نصب على ابن ابيطالب (ع) به عنوان ولي رخ داد كه پروردگار جهان خود زمام امر ولايت (عل) و نصب و اعلام آن را به عهده داشت و رسولش را تنها مامور ابلاغ دانست و يادآور شد كه اگر ولايت على ابن ابيطالب(ع) به صراحت تمام ابلاغ نشود رسالت شما ابلاغ نگرديده است. چه اينكه حتى برخى از خواص اصحاب به شك افتاده و اين سخن را بر زبان راندند كه؛ به خداوند سوگند از روز نخست مسلمانيم تاكنون به اين اندازه شك نكرده بودم و حتى جسارت را از اين حد نيز گذرانده و با خطاب به پيامبراكرم گفتند: مگر تو پيامبرنيستى، چرا با مشركان و كفار معاهده صلح برقرار و از مواضع اصولي پا پس نهاده و عقب‌نشينى مى‌کنی؟ او گفت اگر ما بر حق هستيم چرا در امر دينمان تن به ذلت سپاريم؟ كه رسول اكرم در جواب فرمود من رسول خدايم و او ياور من است و من از فرمان الهى سرپيچى نخواهم كرد.»
لزوم آشنايي جامعه اسلامي با صلابت مذاكره
در بخش ديگر اين نامه تصريح شده است:«آنچه در شرايط كنونى ضرورت آن بيش از هر امر ديگر به نظر مى رسد آشنايي جامعه اسلامى و آگاهى نظام دينى به صلابت مذاكره و قدرت صلح است كه بعضا از هر سلاحى نافذتر و از هر ابزارى موثرتر است. اين ضرورت و اهميت با توجه به رويكرد جهان، سازمان‌ها و نهادهاي بين‌المللي به مساله مذاكرات و معاهدات دو چندان گرديده و بايستي آن را فرصتى براى ظهور منطق وحيانى قرآن كريم و مشرب رباني عترت طاهره (ع) دانست.» در بخش ديگري از اين نامه هم آمده است:« شايسته مى نمايد كه هنرمندان شريف و سينماگران متعهد كشور با توجه به ميزان اصالت و قلمرو تاثير اين سند عزت و افتخار براى توليد اثر سينمایى فاخر همتى شايسته بگمارند كه جامعه جهاني امروز تشنه مشاهده اينگونه از تحولات اساسى در انديشه دينى هستند. پيشاپيش از مقام معظم رهبري انقلاب كه با حساسيت تمام و قاطعيت كامل نسخه برجام را راهبري، هدايت و حمايت نمودند سپاسگزارى نموده و همچنين از دولت محترم تدبير و اميد كه با روش عقلانيت و منش اعتدال با آگاهي و وقوف همه‌جانبه خطر نموده و با وجود همه فشارها از داخل و تمامي تهديدها از خارج با شجاعت شايسته و نه قلدرى وارفته فرجام نيك اين برجام را اعلام داشتند قدر دانى و حق شناسى مى نمايم.»
∎