همین مسأله سبب پیچیدگیهایی در سلسله قدرت در عربستان شده و حتی بیم آن میرود پس از فوت پادشاه کنونی وضعیت انتخاب جانشین وی با مشکلاتی همراه شود.
بن سلمان، فرزند پادشاه عنوان وزیر دفاع و جانشین ولیعهد این کشور را دارد. گرچه او از نظر سلسله مراتب قدرت نفر سوم به شمار میرود، اما تحرکات او نشان میدهد محمد خود را نفر دوم پس از پدر میداند و برای ولیعهد این کشور حقوقی قائل نیست.
بن سلمان این روزها در سفرهای متعددی به سر میبرد. بسیاری، سفرهای او را در راستای تحکیم جایگاه خود به عنوان جانشین پدر میدانند. وی به آمریکا سفر کرد و با قراردادهای تجاری بزرگ سعی کرد نظر کاخ سفید را به خود جلب کند و این روزها هم در تور آسیایی خود به سر میبرد. پاکستان چین و ژاپن مقصدهای سفر وی در آسیا بودند. بن سلمان که روزنامه المانیتور او را آقای همه چیز نامیده، ریاست هیأت تجاری و سیاسی عربستان را در نشست گروه 20 بهعهده دارد؛ نشستی که هماکنون در چین در جریان است.
این شاهزاده پرنفوذ سعودی به فکر تجارت با چینیها هم بوده و رویترز از امضای دست کم 15 سند همکاری و تجاری میان دو کشور خبر داده است.
این سفرها سبب شده گمانهزنیها درباره ماهیت سفرهای بن سلمان بیشتر شود. هند یکی از کشورهایی است که به سفر بنسلمان به آسیا واکنش منفی نشان داد.
سوشما سواراج، وزیر خارجه این کشور در پاسخ به سوال خبرنگار روزنامه انگلیسیزبان هندوستان تایمز ضمن اعلام این مطلب افزود: جانشین ولیعهد عربستان در سفر چند ماه پیش به آمریکا توافقنامههای راهبردی موردنیاز عربستان را به امضا رسانده است و این سفر وی در بردارنده هیچ گونه توافق راهبردی قابل توجهی نخواهد بود.
نگاه کارشناس
خسرو صبوری
کارشناس مسائل غرب آسیا
بن سلمان یک هدف کلی دارد و آن این که روابط کشورش را با دیگر کشورها تحکیم بخشد و روابط تجاری و مبادلات اقتصادی را توسعه دهد، اما یک هدف شخصی نیز دارد و آن هم تحکیم موقعیت خود است. بن سلمان پیشتر سفرهایی به آمریکا، فرانسه و دیگر جاها داشت. در نشست گروه 20 کشور توسعه یافته موسوم به G20 تمامی کشورها یا رئیسجمهور خود را اعزام کردهاند یا نخستوزیر خود را بجز عربستان که نفر سوم را فرستاده که در واقع نفر اول در این نشست شرکت کرده و این شخص سمت سیاسی ندارد و سمتش در عربستان نظامی و امنیتی است یعنی وزیر دفاع!
این که گفته میشود بن نایف، ولیعهد عربستان مریض است، درست نیست. واقعیت این است که وی در گیر این پدر و پسر است. اینها درصدد حذف بن نایف هستند، اما در این مسیر با مشکل بزرگی روبهرو شدهاند این که بن نایف مورد اعتماد آمریکاست و آمریکا پشت سر وی قرار دارد. در غیر این صورت تاکنون حذف شده بود. محمد بن سلمان در تلاش است اعتماد آمریکاییها را به دست آورد تا این موضوع حل شود. به همین دلیل سه ماه پیش سفری به آمریکا داشت و امتیازات زیادی هم به آمریکاییها داد.
نکته دیگر مبحث مقابله با ایران است. مبارزه با ایران از اولویتهای اصلی سیاست خارجی عربستان است و سفر او به چین هم میتواند در این مسیر باشد. دور کردن چین قدرتمند از درگیریهای خاورمیانه و سوریه میتواند سناریوی دیگر ریاض باشد.