بسیاری از مردم نوشیدن آب را امری بدیهی به شمار می آورند و خبر ندارند که این امر تا چه اندازه برای تندرستی آن ها اهمیت دارد.به رغم این که نوشیدن آب کافی برای مردم حیاتی است، افراد زیادی هستند که مقادیر توصیه شده روزانه مایعات را نمی آشامند.
حدود ۷۰ درصد بدن از آب تشکیل شده و حدود ۷۱ درصد سیاره زمین پوشیده از آب است. شاید این که آب در همه جا و همیشه در دسترس است موجب می شود که نوشیدن روزانه آب کافی در بالای فهرست اولویت های تندرستی آدمی قرار نگیرد.بخشی از بدن که بر دریافت آب کافی تکیه دارد کلیه ها است. شاید کلیه ها به اندازه اندام هایی همچون قلب و شش مورد توجه قرار نگیرند ولی با این حال کلیه ها مسئول فعالیت هایی هستند که کمک
می‌کنند بدن تا آن جا که ممکن است تندرست باقی بماند.
اما وقتی‌ما آب کافی نمی‌نوشیم چه اتفاقی برای کلیه‌ها می‌افتد؟ و چه باید بکنیم برای این که میزان آب ورودی به بدن را بهبود ببخشیم؟ به مناسبت روز جهانی کلیه ما اهمیت نوشیدن آب کافی را برای دو عضو از مهم‌ترین اندام‌های بدن شرح می دهیم.
چرا ما نیاز به نوشیدن آب کافی داریم؟
آب برای همه سلول ها و اندام های بدن مورد نیاز است تا آن‌ها کارشان را به درستی انجام دهند. آب همچنین برای روان سازی اتصالات، حفاظت نخاع و دیگر بافت های حساس، تنظیم درجه حرارت بدن و کمک به عبور غذا از میان روده ها استفاده می شود.
هر چند مقداری از آب مورد نیاز بدن با خوردن غذاهای آبداری همچون سوپ، گوجه فرنگی و پرتقال فراهم می شود، بیشتر نیاز آبی بدن با نوشیدن آب و نوشیدنی های دیگر مرتفع می شود.در طول فعالیت های روزانه بدن آب از دست می رود و باید جایگزین شود. در حالی که می دانیم آب در اثر عرق کردن و ادرار از دست می رود. دانستن این که آب حتی هنگام تنفس از دست می رود نیز جالب است.بهترین منبع مایعات بدن آب آشامیدنی است که یا از شیر بیرون می آید یا در بطری وجود دارد. نوشیدنی هایی از قبیل شیر و آب میوه ها منابع خوب تأمین آب هستند اما نوشیدنی های شامل الکل و کافیین به علت مدر بودن موجبات از دست رفتن آب بدن را فراهم می آورند.
شما چقدر آب باید بنوشید؟
مقدار آب مورد نیاز بدن از شخصی به شخصی فرق می کند و کاملاً وابسته به این است که او چقدر فعالیت بدنی دارد و به چه میزان عرق می کند. درباره میزان نیاز آبی بدن توافقی جهانی وجود ندارد اما به طور کلی می توان از میزان آبی صحبت کرد که مصرف آن تندرستی فرد را محفوظ نگاه می دارد.
طبق نظر مؤسسه طب نیاز آبی روزانه مردان ۱۳ فنجان یا سه لیتر و از آن زنان نه فنجان یا ۲٫۲ لیتر است.
خیلی از مردم عبارت «در هر روز هشت لیوان هشت اونسی آب را بنوشید» را شنیده اند. این میزان برابر ۱٫۹ لیتر است و تقریباً معادل توصیه مؤسسه طب برای بانوان است. نوشیدن «۸ در ۸» راحت به خاطر سپرده می شود و برای همین است که در مصرف آب کاربرد زیادی دارد.
آب در انحلال مواد معدنی و مواد مغذی هم کمک کننده خوبی است و این مواد را برای بدن قابل دسترس تر می سازد. از سوی دیگر آب به انتقال مواد زاید در درون بدن یاری می رساند. این دو عملکرد است که آب را برای کلیه ها حیاتی می سازد.
کلیه ها چه می کنند؟
کلیه ها دو اندام به اندازه مشت و به شکل لوبیا هستند. آن ها در میانه پشت، طرفین ستون فقرات و درست زیر قفسه سینه قرار گرفته اند.
به رغم اهمیت آن ها، کلیه ها می توانند کمتر از دیگر اندام های بدن مورد توجه قرار بگیرند. یک استرالیایی متخصص کلیه گفته است: «وقتی ما از سلامتی بدن حرف می زنیم عموماً ارزش کلیه را کمتر از آن چه هست می گیریم.»
نقش کلیه ها در تندرستی بدن در مقایسه با قلب و شش ها معمولاً کمتر از واقعیت ارزیابی می شود. در حقیقت کلیه ها نقش مهمی را در فعالیت های روزانه بدن ما بازی می کنند. نقش کلیه ها آن قدر مهم است که ما به طور طبیعی دو کلیه داریم تا در صورت آسیب دیدگی یا از دست رفتن یکی از آن ها حیات ما در معرض خطر قرار نگیرد. کلیه ها آن قدر مهم هستند که در صورت از کار افتادن آنها، مرگ فقط در چند روز فرا می رسد.
یکی از کارهای حیاتی کلیه ها حذف زایدات و آب اضافی از طریق ادرار است. کلیه ها میزان نمک، پتاسیم و اسید بدن را تنظیم کرده و هورمون هایی تولید می کنند که به کار دیگر اندام های بدن می آید.
وقتی ما چیزی را می خوریم یا می آشامیم، مواد مغذی و مواد معدنی وارد جریان خون شده و در جاهای مختلف بدن برای ایجاد انرژی، رشد، نگهداری و ترمیم مورد استفاده قرار می گیرند. خون همچنین از کلیه ها گذشته و فیلتر می شود یعنی محصولات زاید و مواد مغذی و آب اضافی آن گرفته شده و برای دفع به مثانه ارسال می شود.
کلیه ها روزانه حدود ۲۰۰ لیتر از مایعات را تصفیه و فیلتر می کنند. از این میان تقریباً دو لیتر از طریق ادرار دفع شده و ۱۹۸ لیتر مابقی دوباره وارد جریان خون می شود.
اگر کلیه ها به علت بیماری از ایفای وظیفه خود باز بمانند، مواد زاید و مایعات اضافی در بدن جمع می شوند. بیماری مزمن کلیه معالجه نشده کلیه را دچار آسیب بیشتری می کند و موجب می شود کلیه نتواند عملکرد معمول خود را صورت دهد. در چنین حالتی معمولاً دیالیز یا پیوند کلیه امری اجتناب ناپذیر خواهد بود.
آب برای کار کلیه خیلی مهم است و این امر فقط به این که آب به انحلال مواد مغذی کمک می کند مربوط نیست. در فقدان آب مواد زاید، باکتری ها و پروتئین ها در کلیه جمع می شوند. این امر موجب عفونت های خطرناک و سنگ کلیه های دردناک می شود.
نوشیدن چقدر آب روی عملکرد کلیه اثر می گذارد؟
عفونت ادراری دومین عفونت مهم بدن است و سالانه ۸٫۱ میلیون امریکایی را وادار می کند که دست به کار برای انجام مراقبت‌های تندرستی شوند. اگر عفونت به دستگاه ادراری فوقانی یعنی کلیه‌ها کشیده شود آسیب ایجاد شده معمولاً دائمی خواهد بود. عفونت ناگهانی و حاد کلیه به ویژه وقتی همراه عفونت خون است زندگی را در معرض خطر جدی قرار می دهد.
نوشیدن آب کافی یکی از ساده ترین راه هایی است که مانع از عفونت ادراری می شود. علاوه بر این به کسانی که دچار عفونت کلیه شده اند نوشیدن آب کافی کاملاً توصیه می شود.
سنگ کلیه عفونت ادراری را بدتر می کند و باعث می شود کارآیی کلیه بیشتر مختل شود. در این حال میزان مصرف آنتی بیوتیک ها بیشتر خواهد شد و این امر عموماً بین ۷ و ۱۴ روز طول خواهد کشید.
سنگ کلیه عموماً به کمبود آب ارتباط دارد و بنابراین این بیماری بیشتر نزد کسانی که عادت به نوشیدن آب کافی ندارند به چشم می‌خورد. به همان اندازه پیچیدگی عفونت های ادراری، پژوهش ها نشان داده است که سنگ کلیه خطر بیماری مزمن کلیه را زیادتر می کند.
در نوامبر ۲۰۱۴ کالج امریکایی پزشکان خطوط راهنمای جدیدی را برای مردمی که قبلاً سنگ کلیه داشتند ارائه داد. در خطوط جدید نشان داده شد که مصرف آبی که روزانه دو لیتر ادرار تولید می کند بروز سنگ کلیه را به نصف کاهش می دهد و در عین حال اثرات جانبی ایجاد نمی نماید.
آب زدایی – استفاده و از دست دادن آب بدن بیش از مقدار ورودی می تواند در الکترولیت های بدن عدم تعادل ایجاد کند. الکترولیت هایی همچون پتاسیم، فسفات و سدیم می توانند بین سلول‌ها علائم الکتریکی مخابره کنند. سطوح الکترولیت های بدن با عملکرد کلیه ها ثابت باقی می مانند.
وقتی کلیه ها نتوانند تعادل سطوح الکترولیت ها را حفظ کنند، این علائم الکتریکی مغشوش می شوند و منجر به صرع که حرکات غیر ارادی ماهیچه ها و از دست رفتن هوشیاری است ، می گردند.
در حالت های شدید، آب زدایی ممکن است منجر به آسیب شدید کلیه شده و زندگی را در معرض خطر جدی قرار دهد. عوارض محتمل آسیب مزمن کلیه شامل کم خونی، آسیب به سیستم اعصاب مرکزی، ناراحتی های قلبی و به خطر افتادن سیستم ایمنی است.
تعداد قابل ملاحظه ای از مشکلات تندرستی وجود دارند که با نوشیدن آب کافی مرتفع می شوند. پژوهشگرها نشان داده اند که امریکایی هایی که مقادیر توصیه شده آب را می آشامند و با این وجود درگیر مشکلات کلیه هستند هرگز قابل ملاحظه نیست.
آیا مردم ایالات متحده آب کافی می نوشند؟
در سال ۲۰۰۷ اطلاعات عادات رفتاری و غذایی امریکایی ها توسط انستیتو ملی سرطان امریکا جمع آوری شد. در سال ۲۰۱۳ مراکز کنترل و پیشگیری بیماری ها این اطلاعات را آنالیز کرد و متوجه شد که خیلی از مردم آب کمی می آشامند. مطالعه اخیر کنترل و پیشگیری بیماری ها نشان داد که خیلی از امریکایی ها آب کافی نمی نوشند. پژوهشگرها با استفاده از نمونه ۳۳۹۷ نفری افراد بالغ به نتایج زیر رسیدند:
۷ درصد افراد بالغ آب نمی نوشند.
۳۶ درصد افراد بالغ بین یک تا سه فنجان آب در روز می‌نوشند.
۳۵ درصد افراد بالغ بین ۴ تا ۷ فنجان آب در روز می نوشند.
۲۲ درصد افراد بالغ بیش از ۸ فنجان آب در روز می نوشند.
مردمی که در روز یک فنجان یا کم تر میوه و سبزی مصرف
می کردند محتمل تر بود که چهار فنجان یا کمتر آب بیاشامند. با مطالعات نمونه نشان داده شد که تعداد زیادی از مردم مقدار توصیه شده ۸ فنجان مایعات مصرفی روزانه را نمی نوشند.
اگر چه بسیاری از نوشیدنی ها می توانند آب و مایعات مورد نیاز بدن را فراهم کنند، آب منبع ایده آل مایعات است زیرا به خوبی در دسترس قرار دارد و علاوه بر این بدون کالری، کافئین و الکل است.
واقعیت این است که طبق نتایج مطالعات هفت درصد مردم آب نمی نوشند و این ها کسانی هستند که میوه و سبزی کمی هم مصرف می کنند. پس گروه ویژه ای از مردم را باید کسانی دانست که تندرستیشان به شدت در معرض خطر قرار دارد.
اگر چه این عده آب و مایعات مورد نیاز خود را از دیگر منابع فراهم می کنند باید دانست که این منابع ممکن است تندرستی ایشان را به مخاطره بیندازد.
مؤلفین مطالعه می نویسند: «نیاز بیولوژیکی آب ممکن است توسط آب ساده یا غذاها و دیگر نوشیدنی ها بر طرف شود. مطالعات اپیدمیولوژیکی قبلی نشان داده که آب ورودی ممکن است به گونه معکوسی با حجم نوشیدنی های شیرین و پر کالری و دیگر مایعات مصرفی مرتبط باشد.»
نکات مهم رفع عطش
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها توصیه هایی دارد که مراعات آن ها ورودی آب معمولی آشامیدنی را بیشتر می کند:
در بر داشتن یک بطری آب به شما کمک می کند که وقتی بیرون یا سر کار هستید یا در رفت و آمد برای پیغام رسانی هستید و آب مورد نیاز را در اختیار داشته باشید. این آب می تواند در بطری های ایمن آب یخ زده شود و در تمامی طول روز آب یخ مورد نیاز مصرف کننده را فراهم سازد. نوشیدن این آب رضایت‌بخش‌تر از این است که به جای آن و در چنین موقعیت هایی نوشیدنی‌های دیگر مصرف شود.
استفاده از مقدار کمی لیمو مزه آب را بهتر می کند و در عین حال تأثیر منفی بر ارزش مغذی آب ندارد.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها چنین می گوید:«نوشیدن آب کافی به منظور رسیدن به هدف تندرستی باید به راحتی قابل نائل شدن باشد. تحت شرایط معمول اغلب مردم می توانند با نوشیدن مایعات کافی نیازهای آبی خود را مرتفع کنند.»
هر چند این کار همانند گامی ساده برای برداشتن است، اما نحوه زندگی را به راحتی تغییر داده و چشم انداز فرح بخشی را به وجود می آورد. در روز ملی کلیه به خاطر سپردن خطرات مصرف نکردن مایعات کافی ارزشمند است و این که یک لیوان پر از آب را به اندام هایی برسانیم که ارزش آن ها کمتر از مقدار لازم برآورد شده است.

*یاشار بوم راشین
*منبع: www.medicalnewstoday.com.

code