در این گفت و گو که در شماره شنبه 13 شهریور 1395 خورشیدی با معاون امور بین‌الملل جمعیت هلال احمر ایران منتشر شد، می خوانیم: محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان هفته گذشته پس از توری هشت روزه در منطقه امریکای لاتین به تهران بازگشت. نخستین سفر محمد جواد ظریف در جامه وزیر امور خارجه کشورمان به کشورهای کوبا، نیکاراگوا، اکوادور، شیلی، بولیوی و ونزوئلا در حالی انجام شد که این کشورها از منظر وضعیت اجتماعی، اوضاع اقتصادی و شرایط سیاسی به نوعی متفاوت از یکدیگر هستند.
ظریف در جریان سفرهای خود به مناطق مختلف طیف متنوعی از مسوولان نهادهای مختلف و متصدیان امور را با خود همراه می‌کند. در این سفر نیز یکی از همراهان وزیر امور خارجه، محمدشهاب‌الدین محمدی عراقی، معاون امور بین‌الملل جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران و حقوق بشر دوستانه این نهاد بود. عراقی در گفت‌وگوی کوتاهی با «اعتماد» در خصوص فعالیت‌های جمعیت هلال‌احمر ایران در منطقه امریکای لاتین از شیوه ارایه درخواست این کشورها و نحوه کمک رسانی ایران به آنها می‌گوید.
**شرط اولیه، درخواست کشور میزبان است
وی در ابتدای این گفت‌وگو با اشاره به فعالیت‌های برون‌مرزی جمعیت هلال‌احمر ایران می‌گوید: این نهاد در ٢٠ کشور مراکزی را به خود اختصاص داده است. بولیوی، اکوادور، نیکاراگوا، از جمله کشورهایی هستند که میزبان خدمات جمعیت هلال‌احمر ایران هستند. فعالیت‌های ایران نه صرفا در این کشورها که در تمامی مناطقی که هلال‌احمر ایران در آنها فعالیت دارد بر اساس درخواست کشور میزبان صورت می‌گیرد. در چنین فضای همکاری دوجانبه‌ای، زمین و ساختمان مرکز را کشور میزبان تهیه می‌کند و تجهیزات پزشکی و در برخی نقاط مدیریت مجموعه را نیز ایرانی‌ها بر‌عهده می‌گیرند. در چنین مراکزی مزیت حضور پزشک ایرانی و همچنین داروی تولید ایران است.
به گفته محمدی عراقی مقدار دارویی که از ایران به کشورهای میزبان کمک‌های آن فرستاده می‌شود برای مصرف داخل درمانگاه است اما این چرخه در یک برنامه مدون و مدیریت شده می‌تواند به معرفی داروهای ایرانی و صادرات آنها منتهی شود که تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده و این در حالی است که کیفیت داروهای ایرانی در بسیاری از این کشورها تایید شده و مورد قبول است.
مدیرکل امور بین‌الملل جمعیت هلال‌احمر ایران در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه این جمعیت در بولیوی بیمارستان ٢٠ تختخوابی دارد، می‌گوید: در این کشور یک مرکز همو دیالیز هم داریم و فعالیت‌های ما در کوچابامبا که شهر دوم بولیوی محسوب می‌شود نیز رو به افزایش است. در اکوادور فعالیت‌های ایران فعلا به مرکز توانبخشی محدود شده است و در نیکاراگوا نیز جمعیت هلال‌احمر ایران کلینیک درمانی را به خود اختصاص داده است. کلینیک‌ها و مراکز درمانی ایران در بولیوی و اکوادور نیز پرشک‌های ایرانی را در خود جای داده‌اند.
این مقام جمعیت هلال‌احمر ایران در ادامه در پاسخ به سوالی در خصوص میزان مراجعه به این مراکز می‌گوید: مراجعه به بیمارستان در لاپاز (بولیوی) خوب است اما مرکز درمانی به راه افتاده در اکوادور تازه کار و فعالیت‌های خود را اخیرا آغاز کرده است.
**پیشنهاد کوبایی‌ها برای همکاری مشترک در کشور ثالث
محمدی عراقی با اشاره به رایزنی‌های صورت گرفته میان وی و مقام‌های صلیب سرخ کشورهای میزبان هیات ایرانی در تور امریکای لاتین گفت: در کوبا، اکوادور و نیکاراگوا ملاقات‌هایی با روسای صلیب سرخ این کشورها داشتیم. در این جلسات هم دو طرف زمینه‌های همکاری‌های بیشتر را بررسی کردند و هم اینکه اشاره‌ای به کمک‌های هلال‌احمر ایران شد. به عنوان مثال در کوبا ٥ سال پیش توفانی با میزان تخریب بسیار بالا رخ داد. در آن مقطع زمانی، ایران تعدادی چادر در پاناما داشت که به صلیب سرخ کوبا اهدا کرد.
در این سفر کوبایی‌ها به ما یادآوری کردند که ایران در آن سال ٩٠٠ چادر به آسیب‌دیدگان این حادثه اهدا کرده بود و از این بابت از ما قدردانی شد. در مذاکرات با کوبایی‌ها، آنها پیشنهاد همکاری مشترک در کشورهای دیگر به خصوص در منطقه آفریقا را ارایه کردند. ایران نیز روی این پیشنهاد مطالعاتی را انجام خواهد داد.
**برتری تاثیرگذاری معنوی بر سرمایه‌گذاری مادی
«عمده فعالیت‌های حضوری جمعیت هلال‌احمر ایران در کشورهای منطقه و همسایه است.» محمدی عراقی با بیان این جمله افزود: در حال حاضر ١٠ مرکز را در کشورهای آفریقایی به خود اختصاص داده‌ایم و به عنوان نمونه در مالی، نیجر، ساحل عاج، سیرالئون و غنا مراکزی داریم.
در سفر اخیر وزیر امور خارجه به منطقه آفریقا، ایشان از مرکز هلال‌احمر ایران در غنا بازدید داشتند. غنا قدیمی‌ترین کلینیک ایران در خارج از کشور است که فعالیت آن از ٢٥ سال پیش آغاز شده است.
رییس دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشر دوستانه در ادامه با اشاره به اهمیت فعالیت جمعیت هلال‌احمر ایران در مناطق مختلف می‌گوید: این فعالیت‌های پزشکی نیز در نوع خود شکلی از دیپلماسی هستند. تاثیرگذاری این اقدام‌های ایران بیش از هزینه‌هایی است که از نظر مادی برآورد می‌شود. این کار می‌تواند بستری برای فرصت آفرینی‌های متنوع بیشتر باشد و سوژه‌ای برای همکاری‌های بیشتر کشورهای میزبان این خدمات و ایران به عنوان کشور اهدا‌کننده آن. فعالیت‌های هلال‌احمر ایران در بسیاری از کشورهای میزبان، سرمایه‌ای مادی و معنوی به حساب می‌آید و جالب اینجاست که کلینیک‌های ایرانی در بسیاری از این کشورها شناخته شده هستند و اغلب از فعالیت آنها به نیکی یاد می‌شود.
**ایران، کشوری بیشتر اهدا‌کننده تا کمک‌گیرنده
وی با بیان اینکه جمعیت هلال‌احمر ایران در کمک‌های توسعه‌ای بخش‌های بهداشتی و درمانی توفیق‌های خوبی را از آن خود کرده است، افزود: هلال‌احمر ایران به عنوان یک از اعضای فدراسیون صلیب سرخ و هلال‌احمر شناخته شده و جایگاه خود را در این بستر پیدا کرده است. جمعیت هلال‌احمر ایران بیشتر به عنوان جمعیت اهدا‌کننده شناخته می‌شود و پس از زلزله بم، ایران بیشتر در جامه کمک‌کننده ظاهر شده است تا دریافت‌کننده کمک‌های بین‌المللی. ایران کمک‌های شایانی را به چین در جریان زلزله سال ٢٠٠٨ این کشور و به پاکستان در خلال سیل ویرانگر سال ٢٠١٠ در این کشور کرده است.
وی با تاکید بر اینکه کمک‌های انجام شده فقط به شکل یک جانبه نیست و قطعا بازخوردهایی نیز به نفع کشور اهدا‌کننده دارد، افزود: رفت و بازگشت این چرخه الزاما توسط جمعیت هلال‌احمر صورت نمی‌گیرد. وزارت بهداشت به عنوان نمونه بخشی از کار را دنبال می‌کند. قطعا این کمک‌ها بازگشتی را هم در پی دارد و به عنوان مثال در جریان بحران ابولا در غرب آفریقا، ایران در سیارالئون که یکی از کشورهای درگیر بود درمانگاه‌هایی داشت و تیم پزشکان کوبایی که به این محل برای کمک آمدند همکاری‌های خوبی هم با ایران داشتند.
**هلال‌احمر ایران، جزو برترین‌ها است
مدیرکل امور بین‌الملل جمعیت هلال‌احمر ایران در پاسخ به سوالی در خصوص کمک احتمالی ایران به ونزوئلا با توجه به شرایط خاص اقتصادی در این کشور گفت: ایران با صلیب سرخ ونزوئلا ارتباط‌های خوبی دارد و اخیرا هم محموله دارویی برای ونزوئلا ارسال شده است. در صورتی که تقاضای رسمی وجود داشته باشد قطعا بررسی خواهد شد و ایران به میزان توانمندی خود به کاراکاس کمک خواهد کرد.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص جایگاه ایران در سازمان صلیب سرخ جهانی افزود: رتبه‌بندی رسمی و مشخصی در صلیب سرخ وجود ندارد اما بر حسب تعداد داوطلب‌ها و فعالیت‌های صلیب سرخ یک کشور به عنوان نمونه در پاسخگویی به سوانح، رتبه بندی‌هایی صورت می‌گیرد. ایران در امداد و نجات در حوادث و سوانح و به طور کلی پاسخگویی به این اتفاق‌ها جز برترین‌ها است و آن هم به این دلیل است که این ماموریت در ایران به هلال‌احمر واگذار شده است و سازمان دیگری در ایران مشخصا این ماموریت را پیگیری نمی‌کند.
از سوی دیگر، دولت هم برای انجام این ماموریت‌ها به هلال‌احمر کمک می‌کند. شبکه‌ای از آمبولانس‌ها و هلی‌کوپترها کمک‌هایی است که از سوی دولت انجام می‌شود. هر چند در چندسال اخیر هلال‌احمر نیز به دنبال مشکلات اقتصادی با کمبودهایی روبه‌رو بوده است اما هلال‌احمر ایران جزو نمونه‌های برتر در قالب فعالیت‌های سازمانی است.
**استقبال پزشکان ایرانی از اعزام
محمدی عراقی در پاسخ به سوالی در خصوص اقبال پزشکان ایرانی برای شرکت در فعالیت‌های داوطلبانه و امدادرسانی‌های هلال‌احمر به مناطق دورافتاده و حادثه‌خیز گفت: هلال‌احمر ایران شبکه دو میلیون نفره‌ای از داوطبان دارد که اغلب اعضای آن جوان هستند و طیفی از کمک‌کنندگان مالی را هم شامل می‌شود. در این شبکه متخصصان و پزشکان هم حضور دارند. در مقاطعی که نیاز بوده و فراخوان‌هایی صورت گرفته است اقبال خوبی شده و داوطلبان هم اندک نبوده‌اند. ایران شرایطی را برای اعزام در نظر می‌گیرد و ایمنی پرسنل بسیار اهمیت دارد. جامعه پزشکی از جمله داوطلبان بسیار خوب و فعال بوده‌اند که در مقاطع مختلف اعلام آمادگی کرده‌اند.
این مقام هلال‌احمر ایران در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون هلال‌احمر ایران با توجه به شرایط خاص یک منطقه از اعزام نیرو خودداری کرده و تنها به تجهیز کلینیک یا مرکز درمانی اکتفا کرده باشد، افزود: تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده است و در خطرناک‌ترین مراکز مانند سومالی و کنگو هم اعزام پزشک و نیروهای امدادی صورت گرفته است. اما در تفاهم‌نامه‌های اولیه میان ایران و کشور میزبان قید می‌شود که در صورت وقوع شرایط اضطراری احتمال خارج کردن نیروها و پرسنل وجود خواهد داشت و این خروج می‌تواند از چند روز تا چندماه را شامل شود.
**استقلال فعالیت هلال‌احمرها از روابط سیاسی بین کشورها
آیا روابط سیاسی بین دو کشور بر فعالیت‌های هلال‌احمر تاثیرگذار است؟ محمدی عراقی در پاسخ به این سوال گفت: زمانی که تابعی از ساختار خانواده بزرگ صلیب سرخ و هلال‌احمر باشیم تابعی از شرایط سیاسی بین کشورها نیستیم. به عنوان نمونه ایران در مکانی مانند قندهار افغانستان از ١٠ سال پیش یک کلینیک درمانی دارد که همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد و هیچگاه به مشکل برخورد نکرده است. بی‌طرفی هلال‌احمر کمک می‌کند که ارایه این کمک‌های بشردوستانه تابعی از روابط سیاسی و مذهبی و کشمکش‌های قومی و قبیله‌ای نباشد. اما در برخی موارد در این نوع درگیری‌ها پرسنل‌های آنها هدف قرار می‌گیرند و از آغاز بحران سوریه تاکنون ٥٠ نفر از کارکنان هلال‌احمر این کشور جان خود را از دست داده‌اند.
اعزام‌های هلال‌احمر ایران به سوریه در پنج سال گذشته به چه شکل بوده است؟ مدیرکل امور بین‌الملل این جمعیت در پاسخ افزود: اعزام های کوتاه‌مدتی صورت گرفته است که در قالب انتقال کمک‌ها بوده و افرادی هم برای توزیع و همراهی این کمک‌ها از سوی هلال‌احمر به سوریه اعزام و بازگشته‌اند.
*منبع: روزنامه اعتماد
**گروه اطلاع رسانی**9370**2002
فعالیت‌های برون‌مرزی هلال احمر نوعی از دیپلماسی است
تهران- ایرنا- روزنامه اعتماد در صفحه دیپلماسی در گفت و گو با محمد شهاب الدین محمدی عراقی به بررسی فعالیت‌های جمعیت هلال‌احمر ایران در منطقه امریکای لاتین پرداخت و به نقل از وی نوشت: این فعالیت‌ها نیز در نوع خود شکلی از دیپلماسی هستند. تاثیرگذاری این اقدام‌های ایران بیش از هزینه‌هایی است که از نظر مادی برآورد می‌شود.
صاحب‌خبر -