تهمینه میلانی را بیشتر در مقام کارگردان می‌شناسیم. او که این روزها فیلم جدید خود «ملی و راه‌های نرفته‌اش»را در مرحله پیش‌تولید دارد، از روز شنبه ۱۳ شهریور با حضور در گالری آریانا اولین نمایشگاه از مجموعه عکس‌هایش را به نمایش می‌گذارد. گفت‌وگوی هنرآنلاین با وی را در ادامه می‌خوانید:
به عنوان اولین سوال کمی درباره برگزاری اولین نمایشگاه عکس خود و تجربه این کار برایمان بگویید؟
از دوران دانشجویی که در دانشگاه دانشجوی معماری بودم و حتی پیش از آن عکاسی می‌کردم، اما از ۲۰ سالگی که وارد فعالیت پشت صحنه سینما شدم، عکاسی را به صورت حرفه‌ای شروع کردم. به دلایل متعدد، در طول این سال‌ها، فرصت آن پیش نیامد تا نمایشگاهی از عکس‌هایم برگزار کنم، اما حالا زمان را مناسب دیدم. این نمایشگاه عکس، حاصل یک سفر هشت روزه و ثبت احساسات من از طبیعت است. البته تعداد عکس‌ها زیاد بود، اما فعلا ۳۰ فریم عکس از این مجموعه به نمایش گذاشته می‌شود. از دید من عکاسی هنر دیدن است و عکس، نقاشی و سرودن شعر با نور. تجربه با نور طبیعی، سفری جادویی است و هر لحظه رسیدن به کشفی جدید. در این عکس‌ها قصد داشتم لحظه‌ای کوتاه از نقش نور در طبیعت را ثبت کنم.
ابعاد این عکس‌ها به چه شکل است؟
عکس‌ها در ابعاد متفاوت به نمایش درمی‌آید که برخی از این عکس‌ها در ابعاد بزرگ چاپ شده‌اند و برخی ابعاد کوچک و متوسط دارند. عکس‌ها عمدتا رنگی هستند و تنها چند عکس به صورت سیاه‌وسفید کار شده است.
با توجه به اینکه اولین نمایشگاه را برگزار می‌کنید، آیا تصمیم دارید روند برگزاری نمایشگاه را ادامه دهید؟
در طی این سال‌ها عکس‌های بسیاری را ثبت کردم، اما چون این اولین نمایشگاهی است که برگزار کردم منتظر بازخوردها هستم. اگر بازخوردها خوب باشد، شاید نمایشگاه‌های دیگری با موضوعات متفاوت برگزار کنم. از آنجایی که بسیار سفر می‌کنم و همواره در سفرهایم عکس می‌گیرم، صدها فریم عکس دارم که قابلیت نمایشگاهی دارند. من عکاسی و نقاشی را بسیار دوست دارم. چرا که متکی به فرد است و برای ارائه آن‌ها همانند فیلم‌سازی و معماری نیازی به همکاری یک گروه منسجم نیست. در فعالیت‌های گروهی، هم معمار و هم فیلم‌ساز انرژی بسیاری را صرف هماهنگی گروه می‌کند و فشار زیادی را تحمل می‌کند و بیشتر انرژی خلاقه او صرف هماهنگ کردن گروه می‌شود، اما دست انسان‌ها در هنر عکاسی و نقاشی بسیار بازتر است و بسته به روحیات و سلیقه فردی خود می‌تواند عمل کند.
چه هدف و انگیزه‌ای باعث شد تا اقدام به برگزاری نمایشگاه عکس کنید؟
از آنجایی که چند سال امکان فعالیت در سینما برایم ممکن نبود و روحیات من با بیکاری سازگار نیست و روح من بسیار ناآرام است، به سراغ نقاشی و عکاسی رفتم. هنگامی تصمیم به برگزاری نمایشگاه گرفتم که پروانه ساخت فیلمم صادر نمی‌شد و مدتی بیکار بودم. با این کار در واقع می‌خواستم به جوانان بگویم همیشه راهی هست و اگر نتوانستید در سینما فعالیت داشته باشید، می‌توانید نقاشی، شعر، عکاسی، داستان و خیلی راه‌های دیگر را برای ارتباط با جامعه تجربه کنید. با این انگیزه شروع کردم به برگزاری نمایشگاه وگرنه قصد نداشتم پایم را در کفش عکاس‌ها کنم.
در طی این سال‌ها کار کردن و تجربه هنرهای مختلف آیا این هنرها در کار شما و فیلم‌هایتان تاثیری گذاشته‌اند؟
تحصیلات من خوشبختانه در زمینه معماری است و معماری رابطه نزدیکی، هم با سینما و هم نقاشی و عکاسی دارد. توجه داشته باشید که نور، پرسپکتیو، سایه‌روشن، ترکیب، کمپوزیسیون و... پایه همه این هنرهاست. گرچه من به طور کلاسیک نقاشی و عکاسی نخوانده‌ام، اما تحصیلات آکادمیک من رابطه مستقیم با این هنرها دارد. استفاده از معماری در فیلم‌های ما بسیار مهم است. من و همسرم تلاش می‌کنیم در کنار استفاده مستقیم از معماری در فیلم‌سازی، از آن حتی استفاده غیر مستقیم داشته باشیم تا بی‌آنکه تماشاگر به‌طور مستقیم در آن درگیر شود، بر ناخودآگاه او تاثیر بگذاریم.
چرا نقش و تاثیر هنرهای تجسمی در سینمای ایران بسیار کم دیده می‌شود و ما خیلی در آثار فیلمسازان، هنرهای تجسمی را پررنگ نمی‌بینیم؟
به نظر من این‌گونه نیست، نمایش آثار تجسمی در سینما بستگی به داستان فیلم و زمان و مکانی است که این داستان اتفاق می‌افتد. مگر در فیلم‌های آمریکایی آثار هنرمندان معروفشان را در تمام فیلم‌هایشان نشان می‌دهند. شاید در فیلمی متناسب با موضوع، از یک هنرمند بزرگ اثری را نشان دهند، ولی این وظیفه سینما نیست که آثار هنرمندان بزرگ عرصه هنرهای تجسمی را به نمایش بگذارد. گاه پیش می‌آید که در فیلم‌هایمان بنا بر فضا و قصه از آثار برجسته هنرمندان تجسمی بهره بگیریم.
در طی چند سال اخیر حضور جوانان در سینمای ایران بسیار درخشان بوده است. ارزیابی شما از عملکرد آن‌ها چگونه است؟
به نظر من جوانان خیلی بااستعدادی داریم که شخصا به آن‌ها افتخار می‌کنم. فیلم ابد و یک روز به کارگردانی سعید روستایی بسیار فوق‌العاده بود و این کار یک جوان ۲۶ ساله است، یا آثار هومن سیدی، مانی حقیقی، آیدا پناهنده و بسیاری دیگر که فعالیت‌های بسیار خوبی در حوزه سینما دارند و آثارشان بسیار درخشان است. ما این درخشش را در حوزه‌های دیگر نیز می‌بینیم به طور مثال در زمینه معماری لیلا عراقیان پل زیبای طبیعت را طراحی می‌کند که آوازه‌اش جهانی می‌شود.
با این توصیفاتی که داشتید حال امروز سینمای ایران چگونه است؟
من فکر می‌کنم امروز هیچ چیز در سینما سر جای خود قرار ندارد.
در پایان چه زمانی فیلم جدید خود را کلید می‌زنید و آیا شاهد این فیلم در جشنواره فیلم فجر خواهیم بود؟
امیدوارم اوایل مهرماه کار کلید زده شود و اگر به موقع آماده شود آن را در جشنواره به نمایش خواهیم گذاشت.
∎