شناسهٔ خبر: 15056005 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه جام‌جم | لینک خبر

گفت‌وگو با حمیدرضا شعیری، نشانه‌شناس

موج پایان‌نامه‌ نویسی درباره نشانه شناسی

حمیدرضا شعیری، نشانه‌شناس، معناشناس و منتقد ادبی و هنری و دانشیار گروه زبان فرانسه دانشگاه تربیت مدرس است. او دارای مدرک دکترای معناشناسی از کشور فرانسه است. شعیری یکی از نظریه‌پردازان حوزه نشانه معناشناسی است که تاکنون به طرح نظریه‌های جدید گفته‌پردازی دیداری، روایت تنشی، اتیک در آموزش زبان، نشانه معناشناسی گفتمانی و بیناژانریت دررابطه با نشانه معناشناسی فرهنگ پرداخته است. نقد گفتمان ادبی و تحلیل آثار هنری مانند نقاشی، خوشنویسی، سینما، تئاتر، کاریکاتور، عکس و مجسمه، از جمله فعالیت‌های حمیدرضا شعیری است. او در نشست‌ها و کارگاه‌های بسیاری به تدریس این مباحث که مباحثی نو تلقی می‌شود، پرداخته است. گفت‌وگوی کوتاهی درباره فعالیت‌های شعیری انجام دادیم که می‌خوانید.

صاحب‌خبر -

از نشست‌های نشانه‌شناسی چه خبر؟

نشست‌ها متعدد هستند. نشست نشانه‌شناسی سینمای عباس کیارستمی روزهای 16 و 17 شهریور در موسسه بهاران برگزار می‌شود. پیش از آن یازدهم شهریور در اصفهان نشست سبک زندگی و فضاهای شهری در مرکز فرهنگی شهرداری اصفهان در منطقه دردشت برگزار می‌شود. مهرماه هم در دانشگاه فردوسی مشهد همایش بین‌المللی ادبیات تطبیقی را داریم. سه روز پایانی مهرماه هم مدرسه و کارگاه روایت‌شناسی را در مشهد خواهیم داشت. برای روزهای ششم و هفتم آبان هم همایش اسطوره را در دانشگاه شهید بهشتی تهران برگزار خواهیم کرد.

آخرین تالیف تان در این حوزه چه کتابی بود؟

آخرین کتاب «نشانه معناشناسی ادبیات» بود که نظریه و روش تحلیل روایت را از چهار منظر بررسی می‌کند. انتشارات دانشگاه تربیت مدرس این کتاب را منتشر کرده است.

چه کتابی در دست چاپ دارید؟

فعلا کتابی در دست چاپ ندارم، اما روی مقالات کار می‌کنم. این مقالات در زمینه «پروتز در ادبیات» است.

بحث نشانه‌شناسی در کل بحث نویی محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر شما و تعداد محدود دیگری از اساتید روی این موضوع به صورت جدی کار کردید. فکر می‌کنید خروجی این تلاش‌ها چه بوده است؟

البته بحث نشانه معناشناسی بحثی نوتر از نشانه‌شناسی است. ما در این سال‌ها دانشجویان زیادی را تربیت کردیم. پایان‌نامه‌های زیادی در این باره کار شده است. تولیدات زیادی در این حوزه بوده است. از آنجا که نشانه‌شناسی و نشانه‌معناشناسی مباحثی بین رشته‌ای است و در زمینه‌های زیادی کاربرد دارد، بسیار می‌توان روی آن کار کرد. این موضوعات در ادبیات، زبان‌شناسی، ادبیات تطبیقی، مطالعات فرهنگی، فضاهای شهری، انسان‌شناسی و بسیاری رشته‌های دیگر کاربرد دارد. در واقع مثل ابزار و روشی است که به تحلیل گفتمان و نظام‌های گفتمانی و تولیدات ادبی کمک می‌کند. ما در این سال‌ها نتایج خوبی گرفتیم و دانشجویان زیادی داشتیم.

نشانه‌شناسی، رشته‌ای تخصصی در نظام آکادمیک دارد یا خیر؟

دپارتمان ندارد، اما در بسیاری از رشته‌ها به صورت واحد درسی ارائه می‌شود. در واقع به‌عنوان یک روش نقد از آن استفاده می‌شود. نشانه معناشناسی مربوط به تحول نشانه‌شناسی می‌شود. نشانه معناشناسی در حوزه گفتمان‌ها و نقد آثار و در حوزه‌های زبانی به‌کار می‌رود. در واقع تحول و پیشرفت نشانه‌شناسی باعث ایجاد نشانه معناشناسی شده است.