گروه بین الملل «نسیم آنلاین»- هفته گذشته وزیر امور خارجه ایران به همراه یک هیأت 120 نفره راهی آمریکا لاتین شد و از شش کشور این منطقه دیدار کرد. طی این دیدار قرار بود که گسترش روابط اقتصادی ایران با کشورهای این منطقه به صورت جدی پیگیری شود.

به ویژه با توجه به این که در این سفر، بیش از صد تن از بازرگانان، تجار و فعالان بخش خصوصی ظریف را همراهی می‌کردند، انتظار می‌رفت که این سفر نتایج عملی و ملموسی در عرصه اقتصادی به دنبال داشته باشد. به منظور بررسی دستاوردهای سفر ظریف به آمریکای لاتین با "عبدالحمید شهرابی"، مسئول اجرایی خانه آمریکا لاتین به گفتگو نشستیم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید.

تقویت روابط ایران با کشورهای آمریکای لاتین به عنوان اهداف سفر وزیر امور خارجه ایران به کشورهای مورد بحث، مطرح شده است و این هدف کاملا منطبق با خط مشی نظام جمهوری اسلامی و منافع ملی ما می‌باشد.

تحکیم روابط با کشورهایی که در جبهه مقاومت در مقابل نظام سلطه قرار دارند قطعا موقعیت ما را در این جبهه تقویت می‌کند و چنین رویکردی همواره مورد تأکید رهبر معظم انقلاب نیز بوده است و با توجه به این واقعیت، سفر آقای ظریف و هیئت همراه به 6 کشور آمریکای لاتین اقدامی مثبت و در راستای اهداف سیاست خارجی کشور محسوب می‌شود.

امّا؛ این که چرا سفر ایشان در آخرین سال از دوره فعالیت دولت و تا این اندازه دیر هنگام انجام شد، موضوعی دیگر است که جای نقد دارد. این که سیاست خارجی دولت تا به حال بر روابط با آمریکا به عنوان کدخدا و متحدین اروپایی آن، متمرکز بوده است، تأخیر طولانی سفر وزیر امور خارجه را به آمریکای لاتین قابل فهم می‌کند.  

 باید در عمل دید که سفر وزیر امور خارجه به آمریکا لاتین چه نتایجی به دنبال دارد. آنچه از سفر وزیر امور خارجه و هیأت همراه وی گزارش شده است، یک سری ملاقات و جلسات با مقامات عالی کشورها آمریکا لاتین و امضای برخی تفاهم‌نامه‌ها جهت همکاری‌های متقابل می‌باشد و مهم این است که ببینیم این تفاهم‌نامه‌ها تا چه حد منجر به همکاری‌های عملی برای بسط مبادلات اقتصادی دوجانبه خواهد شد.

نتایج عملی سفر ظریف به آمریکا لاتین را گذشت زمان نشان خواهد داد و  قضاوت در مورد آن فعلا ممکن نیست؛ در عین حال، حضور هیئتی از مقامات عالی وزارت خارجه در آمریکای لاتین این پیام را به افکار عمومی جهان منتقل کرد که انقلاب اسلامی بعد از توافق با آمریکا در موضوع هسته‌ای، هم‌سنگران بین‌المللی خود را در جبهه مقاومت فراموش نکرده است و این پیام اهمیت دارد. 

 واقعیت این است که دولت یازدهم اصلا به ظرفیت‌های موجود در آمریکا لاتین توجه نداشته است و این موضوعی نیست که با شعار و ادعا قابل بررسی باشد.

محک قضاوت در این زمینه فقط می‌تواند کارنامه دولت باشد و این کارنامه قابل دفاع نیست و وقتی به حجم مبادلات اقتصادی دولت با این کشورها طی 3 سال گذشته نگاه می‌کنیم به رقمی ناچیز و نزدیک به صفر می‌‌رسیم و در زمینه همکاری‌های فرهنگی هم دولت موفق عمل نکرده است.

روابط نزدیک به صفر ایران با کشورهای آمریکا لاتین در حالی رخ داده است که ظرفیت‌های فراوانی برای صدور فناوری‌های صنعتی و خدمات مهندسی از ایران به این کشورها وجود دارد.

جمهوری اسلامی از ظرفیت‌های موجود بهره نگرفته است و دید خوش‌بینانه – که معلوم نیست تا چه حد واقعی باشد – این است که امیدوار باشیم سفر اخیر وزیر خارجه مقدمه‌ای برای جبران این ضعف خسارت‌بار باشد.

 در این زمینه آنچه که بیش از هر چیز اهمیت پیدا می‌کند، وجود اراده برای بهره‌برداری از ظرفیت‌هاست؛ وقتی که این اراده سیاسی در دولت وجود داشته باشد، بقیه مسائل قابل حل است و به راهکارهای عملی هم می‌توان بدان دست یافت،  لکن این اراده تا کنون وجود نداشته است و اگر وجود داشت، وضعیت موجود را شاهد نبودیم.

یک مثال برای تأیید این ادعا که اراده برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود در رابطه با کشورهای آمریکا لاتین در دولت وجود ندارد، نحوه برخورد دولت با فعالیت‌هایی است که توسط سازمان‌های مردم نهاد به منظور تقویت همبستگی ملت ایران با ملت‌های آمریکای لاتین انجام می‌شود.

تلاش برای همبستگی ملت ایران و ملت‌های کشورهای آمریکا لاتین، دقیقاً کاری است که با امکانات بسیار محدود در "خانه آمریکای ‌‌‌لاتین" در حال انجام است و دولت تا به حال کوچک‌ترین حمایتی از این فعالیت‌ها نداشته است و اینجاست که فرق بین ادعا و عمل نمایان می‌شود. 

به هر حال در همین وزارت خارجه نیز کارشناسانی داریم که دغدغه توسعه روابط با آمریکای لاتین را دارند و از راهکارهای مبتنی بر دانش و تجربیات این کارشناسان می‌توان برای بسط روابط با کشورهای این منطقه، به شرطی که اراده انجام این کار در میان مسؤلین ارشد دولت و وزارت خارجه وجود داشته باشد، استفاده کرد.

تا کنون ما شاهد اراده جدی دولت برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود در ارتباط با کشورهای آمریکا لاتین نبوده‌ایم و امید است که در آینده شاهد تغییرات اساسی در این زمینه باشیم.