امشب و از ساعت 21 تیم ملی فوتبال ایران در اولین گام از مرحله سوم رقابتهای مقدماتی جام جهانی 2018 روسیه در ورزشگاه آزادی به مصاف قطر میرود. تیم ملی ایران برای صعود مستقیم به جام جهانی به عنوان یکی از دو تیم اول گروه، باید در اولین دیدار خانگی به سه امتیاز با ارزش این بازی دست یابد. این مهم با حضور حدود هشتاد هزار هوادار که امشب با پرچم ایران ورزشگاه را لبریز خواهند کرد اتفاق دور از دسترسی برای تیم ملی نیست. در واقع باید گفت امشب همه چیز برای رقم خوردن یک پیروزی با ارزش برای کی روش و شاگردانش مهیا است هرچند نباید فراموش کرد که قطر هرگز حریف آسانی نخواهد بود و تجربه ثابت کرده که اشتباه در برابر تیمهای عربی تاوان سختی به همراه دارد. اما آنچه اهمیت دارد این است که امشب جهان خواهد فهمید که قلب فوتبال آسیا ایران است.
امشب تیم ملی فوتبال ایران در حالی در ورزشگاه آزادی میزبان قطر است که مسابقات مرحله سوم مقدماتی جام جهانی برای فوتبال ما نیز آغاز میشود. مسابقاتی که موفقیت تیم ملی در آن به معنای حضور مستقیم در جام جهانی 2018 روسیه و رقم خوردن دو حضور پیدرپی ایران در دو دوره جام جهانی است. اتفاقی که تا به امروز در فوتبال ایران رخ نداده و تیم ملی یک بار در میان موفق به حضور در مسابقات جام جهانی بوده است اما این بار تیم ملی شرایط مناسبی برای خلق این رکورد تازه دارد.
ترکیب رویایی تیم ملی
کمتر پیش آمده که تیم ملی ایران با کمبود ستاره و بازیکن ممتاز روبرو شود چرا که فوتبال ایران لبریز از استعداد است و حتی در سختترین شرایط همیشه بهترین بازیکنان آسیا در تیم ایران بودهاند. با این وجود بعد از جام جهانی 2014 نوعی خلاء درفوتبال ایران و فاصلهای زیاد میان ستارههای تمام شده و جوانها به چشم میآمد اما پویایی لیگ برتر، سازندگی باشگاهها و برنامههای کی روش باعث شد که امروز تیم ملی ایران اگر نگوییم بیشتر به اندازه تمامی ادوار گذشته پر از ستاره است. تیم ملی ایران آنقدر از نظر بازیکن غنی است که کیروش در آخرین مصاحبهاش پیش از بازی اعلام کرد برای انتخاب ترکیب اصلی دچار سردرد شده و برای انتخاب یازده بازیکن اصلی دشوارترین کار بوده است. جدا از ستارههایی که حتی فرصت حضور در لیست تیم ملی را پیدا نکردند تیم ملی ایران درحال حاضر دو تیم قدرتمند با بازیکنانی تقریباً همسطح است و از همین رو گمانهزنی درباره نفرات اصلی خیلی سخت به نظر میرسد. اینکه کی روش اعلام کرده که در ترکیب تیم تغییرات غافلگیرانهای خواهیم داشت نیز بر ابهامات قضیه افزوده ضمن آنکه بسته بودن درهای تمرینات تیم ملی به روی خبرنگاران نیز نوعی سردرگمی ایجاد کرده است. بااینوجود و براساس احتمالات میتوان حدس زد که علیرضا بیرانوند دروازهبان تیم ملی برابر قطر باشد. سید جلال حسینی نیز به نظر حضورش قطعی است اما هنوز نمیتوان حدس زد که از بین مرتضی پورعلیگنجی یا پژمان منتظری کدام یک در ترکیب اصلی درکنار او بازی خواهند کرد ضمن اینکه در این خط محمد انصاری مدافع جوان پرسپولیس به عنوان یک گزینه به حساب میآید. در خط دفاع و در دفاعهای کناری رامین رضاییان و احسان حاج صفی با توجه به افکار هجومی تیم ملی برای رسیدن به سه امتیاز محتمل به نظر میرسد.
خط هافبک، نقطه قوت پرابهام
شاید خط هافبک ایران را بتوان نقطه قوت تیم ملی به حساب آورد و رقابت برای رسیدن به ترکیب اصلی در این خط بسیار بالا است اما با توجه به تاکتیکهای مورد علاقه کی روش میتوان حدس زد که تیم او یا 1-3-2-4 یا 3-3-4 بازی خواهد کرد. اگر تیم ملی با دو هافبک دفاعی بازی کند درکنار سعید عزتاللهی که این روزها در اوج است یک نفر از بین آندرانیک تیموریان و امید ابراهیمی در ترکیب قرار خواهد گرفت. مهدی ترابی و وحید امیری دو بال تیم ملی و اشکان دژاگه هافبک هجومی در این ترکیب هستند که سردار آزمون را در خط حمله پشتیبانی میکنند.
خط آتش
اما تیم ملی در خط حمله هم تیم قدرتمندی است. سردار آزمون در اوج آمادگی اصلیترین مهره کیروش در خط حمله است اما حضور مهدی طارمی، رضا قوچان نژاد و کریم انصاری فر پتانسیل خط حمله ایران را بسیار غنی نشان میدهد. هرچند بازیکنانی مانند علیرضا جهانبخش و وحید امیری نیز قابلیت بازی در خط حمله را دارند. اما با وجود اینهمه مهاجم خطرناک و گلزن آیا کی روش بازهم با تک مهاجم بازی خواهد کرد. شاید سورپرایز کی روش استفاده از دو مهاجم مرکزی و یک هافبک هجومی و حتی شاید استفاده از سه مهاجم باشد. اگر کی روش بخواهد با ترکیبی کاملاً هجومی پا به مسابقه بگذارد آن وقت او میتواند خط هافبک را با یک هافبک دفاعی که احتمالاً عزت اللهی خواهد بود بچیند. ترکیب رویایی این است که دژاگه و ترابی(شجاعی) کمی جلوتر و در نهایت سردارآزمون، مهدی طارمی و رضا قوچاننژاد( کریم انصاریفر) در خط حمله بازی کنند. اما شیوه هجومی منطقیتری هم هست. مثلاً استفاده توأمان از آندو و عزتاللهی درکنار دژاگه و در خط حمله نیز سردارآزمون، طارمی و امیری و یا جهانبخش به میدان بروند. اما نکته مهم این است که تیم ایران آنقدر بازیکن همطراز دارد که دست کی روش برای اجرای تاکتیکهای متنوع و چیدن ترکیبهای گوناگون حسابی بازی است.
قطر با شانزده بازیکن خارجی
تیم ملی قطر اما حریف آسانی نیست. این را حتی کارلوس کی روش بارها عنوان کرده است. قطر مانند چند تیم بزرگ حاشیه خلیج فارس فوتبالی متکی بر صبر و منطق، سرمایه حساب و کتاب و حتی کمی موذیانه بازی میکند. قطریها هم برای این که بتوانند ضربات امتیاز آوری بزنند به شدت به مسایل روحی و روانی اهمیت میدهند. آنها میدانند که جو ورزشگاه آزادی چگونه است و حتماً راههای مقابله با چنین فضایی را هم تمرین کردهاند. قطریها میدانند که ایران فوتبالی احساسی بازی میکند به خصوص درآزادی و این یعنی هرچه از زمان بازی بگذرد و ایران موفقیتی کسب نکند این فشار از تیم قطر به سوی تیم ایران خواهد رفت. اما این اشتباه است اگر قطر را تنها تیمی مسلط برمسایل روانی ببینیم. این تیم با انگیزه موفقیت در جام جهانی 2022 در سالهای اخیر با سرمایهگذاری کلان موفقیتهای زیادی در سطح منطقه به دست آورده و اکنون یکی از بهترینهای غرب آسیا بهشمار میآید. قطر جدا از یک مربی اروگوئهای و جوان شانزده بازیکن خارجی و سطح بالا برای رقابت با ایران همراه خود دارد. کلود أمین (بازیکن مراکشی فرانسوی تبار)، احمد یاسر محمدی(مصر)، لویس مارتن (برزیل)، محمد عبدالله تریسور ( جمهوری کنگو)، محمد مونتاری (غنا)، کریم بوضیاف (فرانسه)، علی اسد (بحرین)، محمد کسولا (غنا)، بیدرو میغیل (ساحل عاج)، سبستیان سوریا(اروگوئه)، عمر باری (جمهوری غنا)، رودریجو تاباتا (برزیل)، عبدالرحمن أبکر (عربستان )، خلیفة ابوبکر (سنگال) وبوعلام خوخی (الجزایر) بازیکنان خارجی قطر هستند.