مردم ایران روز 12 شهریور را با نام روز مبارزه با استعمار انگلیس می‌‌شناسند. این روز یادآور شهادت رئیسعلی دلواری، قهرمان مبارزه با نیروهای متجاوز انگلیسی است که در سال 1294 به شهادت رسید.
وقوع جنگ جهانی اول و نقض بی‌طرفی ایران از سوی برخی قدرت‌های خارجی از جمله انگلیس، گرفتن امتیازات متعدد از بعضی عوامل درباری قاجار و کابینه، زمینه‌سازی برای کودتای سوم اسفند، حمایت همه‌جانبه از رضاخان، بر تخت نشاندن محمدرضا پهلوی به جای پدرش و... تنها بخشی از کارنامه سیاه نفوذ و بسلط سلطه استعماری انگلیسی‌ها در ایران بود. انگلیسی‌ها گرچه بعد از کودتا نقش خود را به آمریکا دادند اما هیچ‌گاه از فکر نفوذ در ایران منصرف نشدند.
روابط پرفراز و نشیب بعد از انقلاب
روابط ایران و انگلیس بعد از پیروزی انقلاب تاکنون نیز فراز و نشیب‌های زیادی داشته و حتی در برخی مقاطع به قطع روابط دیپلماتیک نیز انجامیده است و در دورانی هم که دو کشور رابطه داشته‌اند، هیچ‌گاه مراوده صمیمانه‌ای بین بریتانیا و ایران برقرار نبوده که عمدتا ناشی از زیاده‌خواهی‌ها و دخالت‌های آشکار و پنهان انگلیس در امور داخلی ایران بوده است.
بعد از وقوع انقلاب اسلامی ایران و شکل‌گیری نظامی مبتنی بر استبدادستیزی، طبیعی بود که انگلیسی‌ها در کنار دیگر قدرت‌های استعماری از بیم به خطر افتادن منافعشان در ایران و کشورهای منطقه، از هر اقدامی برای سقوط نظام جمهوری اسلامی فروگذار نباشند که حمایت‌های آنها از رژیم بعث عراق در جنگ تحمیلی، در همین راستا بود.
اما دکتر صادق کوشکی، استاد دانشگاه معتقد است برای بررسی سیاست‌های استعمارگرانه و مداخله‌جویانه انگلیس در قبال ایران، لازم نیست به هزارتوی تاریخ مراجعه کنیم و با مرور حوادث همین هفت هشت سال گذشته، می‌توان شناخت خوبی از انگلیس پیدا کرد.
دکتر کوشکی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: سفارت انگلیس در سال 88، به صورت رسمی در حوادث پس از انتخابات دخالت کرد و با جانبداری از فتنه‌گران، به کارمندان سفارت دستور رسمی داد که در آشوب‌ها مداخله کنند. وی همچنین به دخالت‌های دائمی بی.بی.سی در امور داخلی جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و افزود: همین اتفاقات چند سال اخیر کافی است تا به این نتیجه برسیم که انگلیسی‌ها حق حاکمیت ملی ایران را به رسمیت نمی‌شناسند و به توهین و تحقیر ملت ایران و دخالت در امور داخلی کشورمان بشدت تمایل دارند.
روابط در آستانه ارتقا به سطح سفیر
همین اقدامات و اقدامات مشابه، باعث بروز برخی حرکت‌های احساسی در کشور ما نیز شده است که چند سال قبل در یکی از آنها، برخی از جوانان با برخورد احساسی و در اقدامی تائید نشده از سوی مقامات عالی نظام، سفارت انگلیس در تهران را تصرف کردند و همین مساله بهانه‌ای برای قطع شدن روابط میان لندن و تهران شد. اما در شرایط کنونی و با صحبت‌هایی که میان مقامات سیاست خارجی دو کشور صورت گرفته، زمینه برای برقراری مجدد روابط فراهم شده و گرچه سفارتخانه‌های دو کشور در پایتخت‌های یکدیگر، بازگشایی شده اما هنور روابط در سطح کاردار است و به سطح سفیر نرسیده است.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان چندی قبل در گفت‌وگو با جام‌جم‌آنلاین با بیان این‌که برای تبادل سفیر به زمان نیاز داریم و باید صبر کرد، گفته بود زمان دقیق استقرار سفیر در سفارتخانه‌ها مشخص نیست.
با وجود این برخی اخبار حاکی از این است که ارتقای سطح روابط به سطح سفیر، احتمالا در چند هفته آینده بوقوع خواهد پیوست و حتی در برخی گمانه‌زنی‌ها از حمید بعیدی‌نژاد، مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه به عنوان سفیر آینده جمهوری اسلامی ایران در لندن نام برده می‌شود.
در چنین شرایطی برخی کارشناسان تاکید دارند که با توجه به سابقه منفی انگلیس در روابط دوجانبه، باید در عادی‌سازی روابط، برخی ملاحظات را مدنظر قرار داد.
در همین زمینه، دکتر کوشکی می‌گوید: برای حفظ منافع ملی باید به صورتی رفتار کنیم که انگلیس امکان تکرار اقدامات گذشته را نداشته باشد.
این استاد دانشگاه با بیان این‌که لندن در صورت مشاهده هرگونه حسن‌نیت و مجال، به اقدامات گذشته دست خواهد زد می‌افزاید: تجربه نشان می‌دهد که انگلیس هیچ‌وقت در روابط خود با ایران، احترام متقابل را رعایت نمی‌کند مگر این‌که با قوه قهریه مردم ایران روبه‌رو شود و بر همین اساس باید روابط را در دور جدید به‌گونه‌ای تنظیم کرد که مجال تکرار اقدامات گذشته به انگلیس داده نشود.
در هر صورت ایران همواره اعلام کرده که مبنای سیاست خارجی در جمهوری اسلامی رعایت احترام متقابل است و تجربه 37 ساله گذشته نشان داده که ایرانی‌ها نسبت به اصول سیاست خارجی‌شان پایبند هستند اما با این وصف هیچ عذری برای رعایت نکردن این اصول از سوی دیگر کشورها بویژه دولت‌هایی که سابقه تلخی از دخالت و نفوذ استعماری آنها همچنان در ذهن مردم ایران باقی‌مانده، پذیرفته نیست.
ابراز تاسف قاسمی از موضع وزارت خارجه انگلیس
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به ابراز نگرانی سخنگوی وزارت خارجه انگلستان در خصوص نقش نظامی ایران در منطقه گفت: لندن، بیش و پیش از همه پایتخت‌های اروپایی باید بداند که ایران به عنوان یکی از قربانیان تروریسم، همواره و همیشه در صف نخست مبارزه با افراط‌گرایی و تروریسم قرار داشته و دارد.به گزارش مرکز دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه، بهرام قاسمی اظهار کرد: دولت انگلستان باید بخوبی از وضعیت این منطقه و جایگاه جمهوری اسلامی ایران آگاهی کاملی داشته باشد و بر این اساس ابراز نگرانی آنان از نقش سازنده ایران و به‌کارگیری برخی عبارات و کلمات غیرواقع‌بینانه و نابجا جای تعجب و تاسف دارد. وی خاطرنشان کرد: تهران امیدوار است واشنگتن، لندن و سایر پایتخت‌های اروپایی ضمن درک تلاش‌های بی‌وقفه و صلح‌جویانه ایران در حفظ ثبات و امنیت منطقه و سرکوب تروریست‌های تکفیری در عمل و نه تنها با سخن، به نفع مردم زجر کشیده و عاصی از ترور و خشونت اقدام کنند.