سایه سنگین تنش‌های سیاسی
بر روابط اقتصادی افغانستان و پاکستان

با وجود آنکه افغانستان و پاکستان بزرگ‌ترین مبادلات تجاری را در منطقه به خود اختصاص داده اند، اما تنش‌های سیاسی میان دو کشور بر تجارت و بازرگانی اثرات منفی پررنگ داشته و آن را متزلزل کرده است.به گزارش ایرنا، تنش‌ها در روابط سیاسی افغانستان و پاکستان بر مناسبات اقتصادی طرفین سایه انداخته و با وجود تلاش مقامات دو کشور برای عادی نگه داشتن مناسبات بازرگانی، وقوع هر حادثه ای به ویژه انفجارها و حملات تروریستی بزرگ در خاک دو کشور، روابط تجاری میان طرفین را تحت‌الشعاع خود قرارداده و خسارات هنگفتی را برای آنان به بار آورده است.مرز«اسپین بولدک» افغانستان در «قندهار» با «چمن» پاکستان در جنوب افغانستان از حدود دو هفته قبل مسدود شده است و بیش از یک‌هزار کامیون باری با بار و اجناس مختلف مانند میوه تازه، گوشت مرغ و تخم‌مرغ که از بندر کراچی به این مرز رسیده، متوقف و در حال از بین رفتن است.منابع مختلف دلایل متعددی را برای بستن این مرز ذکر کرده اند؛ از گرمی روابط تجاری هند و افغانستان از مسیر بندر چابهار تا اظهارات «ناراندرا مودی» نخست وزیر هند در روز استقلال این کشور درباره بلوچستان پاکستان وحمایت«حامد کرزی» رئیس جمهوری سابق افغانستان از موضع نخست وزیر هند و اقدام کابل برای خرید آرد از قزاقستان و نیز ممنوعیت دادوستد با«روپیه» پاکستان، به عنوان عوامل مسدود شدن تنها راه تجارتی افغانستان و پاکستان در جنوب افغانستان یاد کرده اند.اما اسلام اباد می گوید که کابل باید از بابت به آتش کشیده شدن پرچم پاکستان در «اسپین بولدک» عذرخواهی کند و مقام های افغان نیز این درخواست را «بی جا» و «نادرست» دانسته و گفته اند که مقام های دولتی نقشی در این اقدام نداشته اند.اینک معاون اتاق تجارت و صنایع افغانستان می گوید که با مسدود شدن مرز چمن با اسپین بولدک قندهار، روزانه ده ها میلیون دلار خسارت به بازرگانان افغان وارد می شود و دولت افغانستان باید تکلیف این موضوع را روشن کند و اگر اسلام‌آباد قصد ندارد این مرز را باز کند، افغانستان نیز باید رابطه تجاری خود را با پاکستان قطع کند.«خان جان الکوزی» به خبرنگار ایرنا در کابل افزود: دولت افغانستان باید سیاست خود را درقبال کارشکنی های پاکستان، روشن کند و اگر پاکستان به توافقات تجارتی دو کشور اعتنا نمی کند دولت افغانستان باید روابط خود با پاکستان را قطع کند.وی گفت: پاکستان همواره در ارتباط با مناسبات تجاری میان دو کشور، اقدام های یک جانبه صورت می دهد و هرسال در فصل برداشت میوه افغانستان که به هند صادر می شود، مرزهای خود را با افغانستان در«تورخم» استان شرقی «ننگرهار» و یا اسپین بولدک در قندهار مسدود می کند. الکوزی افزود با «محمد اشرف غنی» رئیس جمهوری افغانستان دیدار کرده و در این‌باره به وی تصریح کرده است که میوه‌های افغانستان در حال نابود شدن است و پاکستان هر سال در موسم برداشت میوه با مسدود کردن مرز خود، خسارات مالی هنگفتی به مردم افغانستان وارد می‌کند. رئیس جمهوری نیز دستوراتی در این زمینه صادر کرده است.الکوزی معتقد است تجارت افغانستان با پاکستان با گذشت هر سال کاهش یافته و ایجاد مشکلات برای بازرگانان از طرف پاکستان، یکی از علت های کاهش تجارت با پاکستان شده است.اتاق تجارت افغانستان نیز با انتشار بیانیه ای اقدام اسلام‌آباد در مسدود نگه داشتن مرز جنوبی افغانستان با آن کشور را یک تراژدی دانسته و گفته است که این تراژدی از سال‌های گذشته تا به حال ادامه دارد.سال گذشته نیز اسلام‌آباد، تعرفه صادرات میوه افغانستان از طریق خاک پاکستان را افزایش داد و اتاق تجارت و صنایع افغانستان در آن زمان نیز خواستار قطع ارتباط بازرگانی با پاکستان شده بودند.«محمد یونس مهمند» یکی از معاونان اتاق تجارت و صنایع افغانستان نیز روز گذشته به روزنامه ویسا گفت: صبر ما به پایان رسیده زیرا مشکلات ما هر روز بیشتر می شود و ما از دولت می خواهیم تا تلاش‌های بیشتری برای حل این مشکل انجام دهد در غیر این صورت ما با هماهنگی و مشاوره با تاجران افغان داد و ستد تجاری خود را با کشوری که همواره برای ما مشکلات ایجاد کرده پایان خواهیم داد.امسال شرایط برای افغانستان متفاوت شده است. این کشور به تازگی به عضویت سازمان تجارت جهانی درآمده و برخی از اقتصاددانان می گویند که این کشور می‌تواند به این سازمان شکایت کند. به همین خاطر اتاق تجارت و صنایع افغانستان نیز از سران دولت وحدت ملی خواسته است که از اسلام‌آباد به این نهاد بین‌المللی اقتصادی جهان شکایت کند.با این حال کارشناسان مسائل سیاسی و اقتصادی افغانستان معتقدند که شکایت در سازمان‌های بین‌المللی ماه ها به طول می‌انجامد تا به نتیجه برسد و سرانجام آن نیز مشخص نخواهد بود و بهترین گزینه استفاده از راه‌ها و مسیرهای دیگر تجاری است.واقعیت این است که تنش‌های سیاسی هر از گاهی بین دو کشور تشدید می‌شود و به دنبال آن نیز ناگزیر روابط بازرگانی طرفین را متزلزل می سازد و خسارات هنگفتی به بازرگانان افغان وارد می آورد.

فرانسوا اولاند:

پیمان بازرگانی اروپا و آمریکا
امسال به سرانجام نمی‌رسد

همزمان با بحث و اختلاف میان رهبران اروپا بر سر آینده پیمان بازرگانی آزاد با آمریکا، فرانسوا اولاند رئیس جمهوری فرانسه نیز امروز گفت توافق بر سر این پیمان تا پایان سال جاری میلادی امکان پذیر نیست.به گزارش آسوشیتدپرس از پاریس، اولاند دیروز سه شنبه در سخنانی گفت بهترین کار این است که به جای بحث های بی پایان، خودمان به روشنی واقعیت ها را بگوییم. وی درباره مشکلات این پیمان گفت فرانسه ترجیح می دهد با مشکلات رو به رو شود. وزیر بازرگانی فرانسه امروز پیش از سخنان اولاند، گفته بود پاریس ترجیح می دهد مذاکرات برای تنظیم پیمان فرااقیانوس اطلس با آمریکا متوقف شود. بسیاری از مقام های فرانسوی، شرایط چنین پیمانی را به سود شرکت‌های آمریکایی و به ضرر اقتصاد فرانسه می دانند. زیگمار گابریل وزیر اقتصاد آلمان و معاون صدراعظم این کشور روز یکشنبه گفته بود از نظر من رایزنی با ایالات متحده در عمل شکست خورده است؛ هرچند کسی حاضر نیست اعتراف کند.سخنان گابریل البته با واکنش فوری مقام‌های اروپایی رو به رو شد. ایگناسیو گارسیا برسرو رایزن ارشد اروپا برای گفت‌وگو با ایالات متحده، روز دوشنبه در پاسخ به سئوالی درباره اینکه آیا سخنان وزیر اقتصاد آلمان درست است؟ گفت: نه نه! این حرف مارک تواین را به یاد آورید که درباره شایعه مرگ خود با طعنه گفته بود، خیلی اغراق شده است. اشتفن سیبرت سخنگوی صدراعظم آلمان نیز روز گذشته در جمع خبرنگاران در برلین گفت: ادامه رایزنی ها مورد تایید است و نتیجه مطلوب، به طور معمول در مراحل پایانی مذاکره رخ می‌دهد. وزیر اقتصاد آلمان روز یکشنبه گفته بود که ۱۴ دور مذاکره با آمریکا برای تنظیم پیمان بازرگانی آزاد فرااقیانوس اطلس (TTIP) حتی به نهایی شدن یک فصل از ۲۷ فصل مورد نظر در پیمان منجر نشده است. مارگاریتیس شیناس سخنگوی ارشد کمیسیون اروپا دیروز در واکنش به سخنان وزیر اقتصاد آلمان، به خبرنگاران گفت: اگرچه گفت‌وگوهای تجاری زمان می برد، اما توپ همچنان در گردش است و رایزنی میان اروپا و آمریکا وارد مرحله‌ای سرنوشت‌ساز شده است. در پیمان‌های بازرگانی آزاد، دو کشور یا دو بلوک اقتصادی بر سر کاهش یا لغو تعرفه‌های گمرکی بر گروهی از کالاهای یکدیگر به توافق می‌رسند. تفاهم بر سر مالکیت معنوی و میزان حمایت‌های دولتی از بخش خصوصی نیز در پیمان های بازرگانی آزاد گنجانده می‌شود.