یک اشتباه راهبردی در میان برخی از مسئولین صورت گرفت و باعث شد تا بگویند تحریم‌های اقتصادی علیه ایران تأثیر گذاشته و باعث شده تا دیگر نتوان وضعیت را تحمل و کنترل کرد.
به گزارش میزان، در دولت پیشین همواره تأکید می‌شد که تحریم‌های آمریکا تأثیر آنچنانی بر اقتصاد و اوضاع مردم نداشته است.
این موضع از یک‌سو مناسب بود چراکه رجز خوانی برای دشمن بود و باعث می‌شد در داخل روحیه مردم بالا برود اما از سوی دیگر عصبانیت آمریکا را هم در پی داشت و همین عصبانیت در رفتار آنها با ایران تأثیر می‌گذاشت و باعث تندروی بیشتر می‌شد و این تندوری باعث اقدامات بیشتر علیه ایران می‌گشت.
به نظر می‌رسد منطقی‌ترین رفتاری که می‌شد در قبال آمریکا در شرایط تحریم سخت که پس از فتنه ۸۸ شدیدتر شد، دوری جستن از برخی اظهارنظرات درباره تحریم‌های اقتصادی بود.
دولت دهم در ماه‌های آخر دوران خود تحت تأثیر فشارهای تحریم اقتصادی قرار گرفته بود، این تأثیرپذیری هم به خاطر آماده نبودن در شرایط مقابله با تحریم‌هایی بود که پس از فتنه ۸۸ علیه ایران وضع شد و دولت هم بی‌توجه به آنها به کار خود ادامه داد.
اگر برای مقابله با تبعات تحریم‌ها از همان زمان برنامه‌ریزی می‌شد، اگر اظهارات تحریک‌کننده کمتر گفته می‌شد، شرایط اقتصادی می‌توانست در ماه‌های پایانی دوران دولت دهم و پس از آن دوران دولت یازهم بهتر و مناسب‌تر باشد.
زمانی که دولتمردان در دوره دهم ریاست جمهوری گفتند که تحریم‌ها تأثیر گذاشته آمریکا را وادار کرد تا فشار این تحریم‌ها را بیشتر کند.
اعتراف به اتفاقی که تا پیش از آن عنوان می‌شد هیچ تأثیری ندارد و حتی قطعنامه‌های شورای امنیت هم کاغذ پاره لقب می‌گرفت، شوک خود را بر روی اقتصاد بیمار کشور وارد کرد.
دولت یازدهم که پاستور را از دولت دهم تحویل گرفت، درباره تحریم‌های اقتصادی همان راه دولت پیشین را رفت. دولت تدبیر و امید هم تحریم‌های اقتصادی آمریکا را دلیلی برای به نتیجه رساندن مذاکرات هسته‌ای آن هم با آمریکا عنوان کرد.
دولت یازدهم حتی یک تهدید دیگر را هم جدی گرفت و آن تهدید نظامی آمریکا علیه ایران بود. حتی دولت اکنون اعتقاد دارد برجام سایه جنگ را هم از سر ایران کوتاه کرد. جدی گرفتن تحریم‌های اقتصادی به همراه بزرگ کردن موضوع تهدید نظامی در داخل کشور، باعث شد تا یک روند فشرده مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا آغاز شود.
شرایط ایجاد شده پس از آن که دو دولت ادعا کردند تحریم‌ها فشار وارد کرده است، باعث شد دولت‌ها هم قافیه را ببازند، بدون اینکه توجه داشته باشند، ایران اسلامی از آغاز انقلاب تاکنون شدیدترین تحریم‌های اقتصادی را متحمل شده است و حتی در ۸ سال دفاع مقدس، که فشار زیادی را بر کشور وارد ساخته بود، توانست سربلند بیرون بیاید بدون اینکه اجازه دهد دشمن به اهداف و خواسته‌های خود برسد.
اما مشکل اصلی کجا بود وهست؟ آیا تحریم‌ها واقعاً آن تأثیر لازم را گذاشته بود که باعث شد تا دولتمردان به آمریکا اعتماد کنند و با او بر سر میز مذاکره بنشینند؟
مشکل خودباوری است. ما هر جا توانستیم به باور برسیم که می‌توانیم، مشکلات را پشت سر گذاشته ایم و هر جا هم که ابراز ناتوانی کردیم، مجبور به اقدامی شدیم که ضرر آن بیشتر از سودش برای مردم و کشور بوده است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی راهکار مقابله با تهدیدات از هر نوع را نشان داده‌اند. ایشان در این زمینه تأکید کرده‌اند؛ «خودباوری که در مقابل غرب باوری قرار دارد، باید در میان کودکان و جوانان گسترش یابد و از وظایف مهم آموزش و پرورش و آموزش عالی تزریق روحیه خودباوری است.»
ایشان در مقطعی دیگر درباره پیشرفت‌های کشور هم فرموده بودند؛ «همه پیشرفت‌های کشور در شرایط سختی، تحریم و فشار و با همت عده‌ای جوان متخصص و با انگیزه که از حمایت‌های مالی و معنوی سازمان یافته هم برخوردار نبودند، آغاز شد.»
برجام که به دست آمد، دولت تصور روزهای خوب را در سر داشت، تصوری که به ذهن مردم هم منتقل شده بود. اما نشد آنگونه که باید می‌شد. آمریکا طبق معمول بدعهدی کرد و دبه درآورد.
ایران همچنان در انتظار اجرای برجام از سوی آمریکا است و در تازه‌ترین اتفاقی که در حوزه توافق هسته‌ای افتاده قرار شده تا ایران به آمریکا نامه‌ای بنویسد و آنها را وادار کند تا وزارت خزانه‌داری آمریکا یک نامه آرامش‌بخش به بانک‌های دنیا بدهد تا این بانک‌ها با ایران همکاری کنند.
این موضوع را وزیر خارجه کشورمان در پایان سفر به چند کشور آمریکای لاتین گفت. البته آقای ظریف از انتقاد نسبت به موضوع نامه آرامش بخش، آرامش خود را از دست داد و از تحلیل‌های منتقدین، انتقاد کرد. وزیر امور خارجه معتقد است کسانی که صدور نامه آرامش‌بخش برای بانک‌های خارجی علاقه‌مند به همکاری با ایران را زیر سؤال برده‌اند، با طرح «حرف‌های بی‌مورد و بی‌معنی» سوءاستفاده سیاسی کرده‌اند.
اکنون اجرای برجام به نامه آرامش‌بخش وزارت خزانه‌داری آمریکا گره خورده است. موضوع این نیست، بلکه همچنان خوشبین بودن به آمریکا مهم است.
لس آنجلس تایمز در گزارشی در باره نتایج توافق هسته‌ای نوشته است؛ وعده‌های آقای روحانی که پیش از توافق هسته‌ای می‌داد، هنوز محقق نشده و ایرانیان منتظر دیدن اثرات برجام در زندگی خود هستند.
این روزنامه آمریکایی در گزارش خود نوشته است؛ «وعده‌ها درباره شغل‌های جدیدتر و درآمد بالاتر، محقق نشده است. سرمایه‌گذاری خارجی بسیار آهسته بوده است. قیمت کالاهای پایه به گران شدن ادامه داده که خود نشانه قابل اتکایی در مشکل داشتن یک اقتصادی است که قصد دارد به دنیای بیرون وصل شود.
خبرنگار این روزنامه به نقل از یک حسابدار در بازار تهران نوشت: «از زمانی که تحریم‌ها برداشته شده‌اند، همه چیز بدتر شده است. قیمت گوشت و برخی سبزی‌ها دو برابر شده‌اند. ما فکر می‌کردیم اوضاع بهتر خواهد شد اما برای ما بگونه‌ای است که انگار هیچ توافقی بدست نیامده است.
البته درباره گزارش میدانی رسانه‌های خارجی آن هم آمریکایی این سوال مطرح است که انتقادات هدف دار آنها با تهیه گزارش از داخل ایران چرا با بی‌توجهی مسئولین دولتی روبرو می‌شود اما گزارش انتقادی رسانه‌های داخلی که از جنس دشمنی نیست، با واکنش دولت و اعضای تیم هسته‌ای و با توجه ویژه روبه‌رو می‌گردد.
گزارشگر روزنامه آمریکایی لوس آنجلس تایمز بسیار هدفدار به سراغ مردم رفته است و سعی کرده تا نارضایتی آنها را نشان دهد.
این روزنامه آمریکایی با بیان اینکه برخی ایرانیان کار دولت روحانی در بالا بردن انتظارات برای بهبود اقتصادی را اشتباه می‌دانند، نوشت: «از زمانی که تحریم‌ها رسما برداشته شد، امیدها (برای هجوم سرمایه خارجی به ایران) ازبین رفت. یکی از بازاریان تهران می‌گوید کاخ سفید همواره گفته اگر ایران همکاری کند، اما ایران همه کاری کرده و تعهدات (آمریکا) اجرا نشده است.
یکی از معدود نکات مثبت گزارش این روزنامه امریکایی این است که مردم معتقدند آمریکا مقصر است چراکه با بدعهدی خود از تأثیر مثبت برجام جلوگیری کرده است.
اما زیرکانه فضای اختلاف و دوقطبی را هم ترویج می‌کند. آنجا که نوشته است؛ «برخی ایرانیان کار دولت روحانی در بالا بردن انتظارات برای بهبود اقتصادی را اشتباه می‌دانند»
شاید این حرف درست باشد اما پیگیری و طرح آن از سوی یک روزنامه آمریکایی بوی اختلاف‌انگیزی و فضای دوقطبی می‌دهد. اجازه به رسانه‌های آمریکایی برای تهیه گزارش از داخل ایران، این امکان را به آنها می‌دهد تا بتوانند با به دست آوردن اطلاعات دقیق از اوضاع اقتصادی کشور، برنامه‌ریزی‌های خود را برای آینده علیه ایران دقیق‌تر بچینند.
آمریکایی‌ها اکنون به برجام رسیده‌اند، نمی‌خواهند که از بابت توافق هسته‌ای، ایران بهره ببرد، برای اعمال تحریم‌های تازه دنبال دلیل و بهانه می‌گردند.
تحریم‌هایی که قرار است دوباره وضع شود، چرا برداشته شود؟