سعيد سبحاني
وزير امور خارجه آلمان که از شخصيتهاي سياسي با نفوذ اين کشور و يکي از نامزدهاي اصلي پست صدارت اعظمي اين کشور پس از آنگلا مرکل محسوب مي شود، خواستار تنش زدايي فوري با روسيه شده است. اين در خواست در حالي صورت مي گيرد که سياستهاي آمريکا و انگليس و برخي اعضاي شرقي ناتو همچنان بر مبناي تنش زايي با روسيه استوار است.
اظهارات اخير اشتاين ماير از ابعاد مختلفي قابل اهميت است. واقعيت امر اين است که اشتاين ماير خطرات ناشي از تشديد تنش ها ميان روسيه و ناتو را درک کرده است. از سوي ديگر، اشتاين ماير و برخي ديگر از سياستمداران اروپايي نسبت به اين حقيقت آگاه هستند که با توجه به عضويت اکثر اعضاي اروپاي واحد در ناتو، وقوع هرگونه بحراني در ابعاد نظامي و ژئو استراتژيک، امنيت اروپا را به صورت مستقيم مورد تهديد قرار مي دهد.
گسترش ناتو به شرق عملا به راهبردي تغيير ناپذير در اين مجموعه تبديل شده است. نيروهاي واکنش سريع نيز با همين هدف تشکيل شده و در حال استقرار در کشورهاي شرقي اروپا هستند. در اين خصوص ناتو اعلام کرده است که به منظور مقابله با تهديدات روسيه حضور نظامي خود در شرق اروپا را افزايش دهد.اين موضوع با واکنش مقامات روسي رو به رو شده است. در هر حال نگاه تهديد‌محور روسيه و غرب نسبت به يکديگر تقويت شده است. رفتارهاي ناتو در قبال مسکو و نگاه تهديد محور نهادينه شده در برخي از کشورهاي عضو ناتو، جايي را براي تنش زدايي با روسيه باقي نگذاشته است. از سوي ديگر، روسيه نيز با گاردي بسته در مقابل ناتو، آمادگي لازم را براي هرگونه مواجهه اي با اين مجموعه دارد. اين مواجهه هزينه بسيار سنگيني براي اتحاديه اروپا خواهد داشت. چندي پيش سرگئي لاوروف وزير امور خارجه روسيه هشدار داد که در صورت گسترش ناتو به شرق، نقشه ژئو استراتژيک اروپا تغيير خواهد کرد.
در هر حال مروري بر مواضع اشتاين ماير در خصوص روابط ناتو و اروپا و روسيه در نوع خود قابل تامل است. "فرانک والتر اشتاين ماير"، وزير امور خارجه آلمان در ديداري با همتايان لهستاني و فرانسوي خود در برلين مصرانه خواستار در پيش گرفتن يک سياست تنش زدايي با روسيه شده و گفت: ما نمي توانيم يک روسيه به سختي قابل پيش بيني را همچنان به سادگي دور از خود بخواهيم. ما بايد از يک مرحله جبهه گيري و تنش هاي روزافزون با روسيه دوباره به درک قابل اعتماد از امنيت مشترک دست پيدا کنيم.اشتاين ماير به‌خصوص خواستار يک اروپاي انعطاف پذير و متحد شد که در آن هميشه همه کشورها در زمينه‌هاي موضوعي خاص مشارکت نکنند.وي افزود: اما همزمان اوضاع نمي تواند اين گونه باشد که آن هايي که مي خواهند مشترکا اقدام کنند از ابتکار عمل هاي مشترک ممانعت شوند.
موضع ديگر اشتاين ماير، به مناسبات آلمان و ترکيه باز مي گردد. وزير امور خارجه آلمان همچنين براي روابط تنگاتنگ با ترکيه تبليغ کرده و در عين حال گفت: البته اين يک راز نيست که ترکيه يک شريک ساده نيست و دولت آلمان برخي تحولات بعد از کودتاي نظامي در اين کشور را با ديد انتقادي مي نگرد. اما اين مسئله هم واقعيت دارد که حفاظت مناسب و انساني از مرزهاي خارجي اتحاديه اروپا بدون همکاري تنگاتنگ با ترکيه به سختي قابل تصور است. روابط آلمان-ترکيه به دليل حدود ميليون ها تبعه ترک که در آلمان به سر مي برند ابعاد منحصر به فردي دارد. اما اين همچنين به نفع ما است که اين مناسبات را همچنين در آينده در يک روابط قدرتمند ترکيه-اتحاديه اروپا جاي دهيم.
نکته جالب توجه اينکه در اين ديدار،وزير امور خارجه لهستان نيز استقرار نيروهاي ناتو در شرق اروپا را به منظور بازدارندگي در مقابل روسيه تمجيد کرده و همچنين تاکيد کرد که خروج انگليس از اتحاديه اروپا نشان دهنده نارضايتي بالاي اروپاييان از اين اتحاديه است.اين موضوع نشان دهنده اختلاف نظر مقامات لهستاني و آلماني بر سر مواجهه با مسکو است. لهستان از کشورهايي است که تحت تاثير بازي در زمين ايالات متحده آمريکا و همکاري‌هاي گسترده نظامي و امنيتي با واشنگتن ، همواره مواضع سختي را عليه روسيه اتخاذ کرده است.
آنچه مسلم است اينکه اظهارات اشتاين ماير نشان دهنده خطري است که وزير امور خارجه آلمان در برهه زماني فعلي و متعاقب تشديد تنش ها ميان روسيه و ناتو حس کرده است. به نظر
مي رسد هر اندازه زمان مي گذرد، اين خطر بيشتر نمود و بروز پيدا مي کند. در هر حال بايد در انتظار مواضع ديگر مقامات کشورهاي اروپايي و اعضاي ناتو در قبال اظهارات و مواضع اشتاين ماير ماند. آيا ديگر اعضاي ناتو در اين خصوص برخورد و مواجهه اي عقلاني خواهند داشت ؟!