شیر مادر غذای کاملی است و می‌تواند تا شش ماهگی برای شیرخوار کافی باشد. شیر مادر حاوی آب، چربی، پروتئین، کربوهیدرات و بسیاری از املاح و ریزمغذی‌های مورد نیاز نوزاد است. از همه مهم‌تر، شیر مادر چون باعث افزایش ایمنی می‌شود تا دو سالگی برای شیرخوار اهمیت دارد.از مزایای تغذیه با شیر مادر می‌توان به کاهش وزن مادر بعد از زایمان اشاره کرد. به طور طبیعی چربی‌هایی که ضمن بارداری در بدن مادر ذخیره می‌شود، هنگام شیردهی به نوزاد استفاده شده و باعث می‌شود مادر به وزن طبیعی قبل از بارداری برسد. مادران شیرده اگر مواد خوراکی زیادی مصرف کنند، چاق می‌شوند. اگر هم رژیم غذایی در دوران شیردهی داشته باشند، باعث کاهش حجم شیر می‌شود. همچنین این کار باعث ورود موادی به داخل شیرمادر می‌شود که برای شیرخوار مضر است. همچنین شیر مادر سبب پیشگیری از سرطان رحم و پستان می‌شود.

چند درصد مادران می‌توانند شیردهی داشته باشند و چه عاملی باعث موفقیت آنها در این زمینه می‌شود؟

90 تا 95 درصد مادران با شیردهی مشکلی ندارند. البته موفقیت مادر به حمایت‌های مراقبان مرکز بهداشتی درمانی، پزشک معالج و خانواده آنها بستگی دارد.

علت کاهش وزن زیاد نوزاد در چند روز اول پس از تولد چیست؟

کمی کاهش وزن در چند روز اول پس از تولد طبیعی است، اما کاهش وزن زیاد نوزاد نشان می‌دهد بیشتر این نوزادان درست شیر دریافت نکرده‌اند. ممکن است این نوزادان به علت تغذیه با بطری بلد نباشند از سینه مادر شیر بخورند. چون استفاده از بطری سردرگمی در مکیدن از سینه مادر در نوزاد ایجاد می‌کند. مدل سر پستانک کاملا متفاوت است. در نتیجه بچه ممکن است یک ساعت مشغول شیرخوردن باشد، اما گرسنه بماند. اینجاست که آموزش دادن به مادر اهمیت پیدا می‌کند.

آیا وجود دل درد یا ریفلاکس در نوزادان می‌تواند عاملی برای قطع مصرف شیر و لبنیات در مادر باشد؟

خیر، نباید دل درد نوزاد عاملی برای حذف شیر و لبنیات در مادر باشد. حتی وقتی خون در مدفوع نوزاد دیده شود همراه با سایر علائم، باز هم نباید به طور کامل مصرف شیر توسط مادر قطع شود. البته پروتکل مربوط به این سوال در وبگاه shiremadar.com به طور کامل عنوان شده است. زیرا مصرف نکردن شیر و لبنیات توسط مادر، کاهش حجم شیر را در پی خواهد داشت و ناخودآگاه کودک به سمت مصرف شیر مصنوعی سوق داده می‌شود.

بهتر است تا چند سالگی، تغذیه کودک از طریق شیر مادر باشد؟

تغذیه با شیر مادر باید تا دو سال ادامه یابد. هیچ تاکیدی نیست کودک پایان دو سالگی از شیر گرفته شود.

چند درصد مادران قادر به شیردهی نیستند و علتش چیست؟

4 تا 5 درصد و حداکثر 10 درصد مادران قادر به شیردهی نیستند. در این افراد ممکن است سینه کوچک باشد و حتی در دوران بارداری هم رشد نکرده باشد. مادرانی که به هردلیلی توده سینه یا بخشی از آن را برداشته‌اند، افرادی که سابقه سوختگی در ناحیه سینه دارند یا رادیو تراپی کرده‌اند، در شیردهی مشکل دارند.

مادرانی که دارو مصرف می‌کنند، می‌توانند شیردهی داشته باشند؟

اغلب آنتی‌بیوتیک‌ها، مسکن‌ها و همچنین داروهای ضدافسردگی مانعی برای شیردهی نیستند. به طور کلی بهتر است مادر قبل از خواب طولانی کودک، کامل به او شیر بدهد و بعد دارو مصرف کند. البته انجمن ترویج تغذیه با شیر مادر، در این زمینه پاسخگوی مادران مراجعه‌کننده است.

آیا می‌توان به نوزاد آب جوشیده داد؟

خیر، نوزاد نیازی به آب جوشیده ندارد و تا شش ماهگی شیر مادر برای او کافی است.

کسی که شقاق سینه دارد باید شیر کمکی به کودک خود بدهد؟

این موضوع از مواردی است که باید مادر حتما مراجعه داشته باشد، چون ممکن است شقاق منجر به عفونت و آبسه شود و در ارتباط با نحوه شیردهی باید به مادر آموزش داده شود.

دکتر مژگان مظلوم - مشاور ترویج تغذیه با شیر مادر