به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران،روزنامه لبنانی السفیر در گزارشی به آخرین تحولات سوریه پرداخت و نوشت: سوری ها و ترک ها در آستانه تفاهم امنیتی هستند که منجر به تفاهم سیاسی می شود.هنوز نشانه های تفاهم بی سابقه مشخص نیست اما عنوان نخست آن بدون هیچ گونه اتفاق غیرمنتظره ای،معامله بر سر عقب نشینی ترک ها از حلب و بستن گذرگاه ها در شمال سوریه در برابر برخی گروه های مسلح یا گروه های مسلح مهم است در مقابل باز گذاشتن دست نیروهای ترکیه برای از بین بردن طرح کردها در سوریه است.به عبارتی دیگر:شهر حلب برای سوریه و جنازه طرح کردها در سوریه برای ترک ها.

«رجب طیب اردوغان»رئیس جمهوری ترکیه در نخستین سخنرانی اش در نزدیکی مرزهای سوریه در «غازی عنتاب»،بدون آن که هیچ اشاره ای به «بشا راسد»رئیس جمهوری یا ارتش سوریه بکند،حمله اش را به «پ. ک.ک»اختصاص داد و گفت که «هدف ما»در سوریه ریشه کردن آن است.

نشانه های اصلی معامله بر سر میز مذاکره میان مسئولات امنیتی قرار داده شد.ترک ها طرحی را با نصیحت روسیه و هم پیمانان سوریه و اطلاع دمشق درباره عملیات جرابلس در شانزدهم آگوست آماده کردند یعنی یک هفته قبل از حرکت تانک های ترکی از «قرقمیش»به سمت جرابلس.برای آن که توافقنامه-قرارداد متبلور شود، همچنان بسیاری از جزئیات نیازمند دیدارهای بیشتر است که جدول کاری کاملی برای آنها تدوین شود.پس از بغداد نشست در دمشق برگزار می شود و نشست دیگری نیز در مسکو و چه بسا نشستی نیز در استانبول برگزار می شود.

بر اساس اطلاعات منابع عربی موثق،بغداد پایتخت عراق روز پنج شنبه گذشته میزبان نشست امنیتی سه جانبه ای بود که در آن مسئولانی از وزارت دفاع و سازمان اطلاعات نظامی عراق و سه افسر امنیتی سوری وابسته به سازمان امنیت نظامی و سازمان اطلاعات عمومی و هیأت امنیتی ترکیه که در رأس آن «حقان ویدان»رئیس سازمان اطلاعات ترکیه (میت)بود،شرکت کردند.افسران سوری در شمار هیأت دیپلماتیک سوری به پایتخت عراق رسیدند که «ولید المعلم»وزیر خارجه سوریه آن را هدایت کرد اما خودش در این مذاکرات مشارکت نکرد تا این مذاکرات فقط به مسئولان امنیتی بدون حضور دیپلمات ها محدود شود.برخی منابع عربی گفتند که موضع شرکت کنندگان در نشست برای گشودن صفحه ای از همکاری مشترک و آزمودن از سرگیری هماهنگی امنیتی به ویژه در رابطه با پ.ک.ک و فعالیتش در سوریه مثبت بودند.

هیأت ترک در ابتدای نشست خواستار دستیابی به اطلاعاتی درباره شش افسر ترک شد که در درگیری ها در سوریه در کنار گروه های مسلح سوری بودند و از ماه فوریه گذشته ارتباط آنها با سازمان اطلاعات ترکیه به طور کامل قطع شد.همانطور که همه می دانند نیروهای ویژه ترکیه به شکل مستقیم در جنگ با ارتش سوریه در استان «لاذقیه»،«ادلب»و خود شهر «حلب»به ویژه در بخش شرقی شهر شرکت کردند و شماری از آنها در این عملیات کشته شدند بدون آن که ستاد مشترک ارتش ترکیه به شکل رسمی کشته شدن آنها را اعلام کند.گروهی از افسران ترک به شکل فعالی در نیردهای شهر حلب طی آن چه «حماسه بزرگ حلب» نامیده شد و طی آن شهر به محاصره ارتش سوریه و هم پیمانانش درآمدند تا آنکه موج های عملان انتحاری از«حزب اسلامی ترکستان»که سازمان اطلاعات ترکیه آن را هدایت می کند سوراخ کوچکی در «الراموسه»در جنوب شهر حلب ایجاد کردند تا این افسران را از شهر خارج کنند.

بر اساس اطلاعاتی که این منابع عربی ارائه کردند،طرف سوری به طرف ترک اسنادی درباره چهار افسر ترک داد که در نبردهای حلب به اسارت درآمدند و همچنان در قید حیات هستند و در اختیار ارتش و سازمان اطلاعات سوریه هستند این در حالی است که طرف سوری داشتن هر گونه اطلاعاتی درباره سه افسر دیگر ترک که تماس با آنها قطع شده را تکذیب کرد،اما طرف سوری وعده داد که برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر درباره آنها تلاش می کند.

بر اساس این اطلاعات،هیأت امنیتی سوری از مقام های امنیتی بلندپایه در سوریه به مانند هیأت ترک دستوراتی دریافت کرد که نهایت همکاری را از خود نشان دهد و همه پرونده ها را روی میز مذاکره مطرح کند.هیأت سوری به رهبران در دمشق اطلاع داد که ترک ها از خود آمادگی کامل برای پیشرفت همکاری و رسیدن به قراردادی با سوریه در نزدیک ترین زمان ممکن نشان دادند.قرار است یکشنبه آینده دمشق میزبان نشست چهارجانبه ای پس از نشست سه جانبه امنیتی بغداد باشد.هدف از توسعه نشست، پیوستن ایران در کنار هیأت های عراقی،سوری و ترک به مذاکرات است.

این منابع می گویند که سطح مذاکرات در روزهای آینده پس از توافق بر سر اصول کلی بالا می رود و مسکو میزبان سرلشکر«علی مملوک»رئیس شورای امنیت ملی سوریه در روز سه شنبه ششم سپتامبر خواهد شد تا با طرف روسی درباره نتایج نشست هایی که میان مسئولان ترکیه،سوریه،ایران و عراق برگزار می شود، رایزنی کند.

به گفته منابع عربی آگاه،سوری ها و ترک میان خود به توافقی رسیدند که بر اساس آن دمشق که  پ.ک.ک را طی درگیری ها میان ارتش سوریه با واحدهای حمایت مردمی در شهر«الحسکه» حزبی تروریستی اعلام کرد،تروریستی دانستن گروه های مسلح کرد در شمال سوریه با وجود اختلاف رویکردهای سیاسی شان را ادامه دهد.دمشق همچنین تعهد کرد که تسلیح و حمایت از دو گروه کرد در منطقه «عفرین»یا گروه هایی که با پ.ک.ک همکاری دارند را متوقف کند.

در مقابل،ترک ها تعهد کردند که تسلیح و حمایت از گروه های مسلح که با ارتش سوریه در حلب درگیر هستند را متوقف کند و بر سر فهرست گروه هایی که بر اساس فهرست های روسیه تروریستی به شمار می روند،به تفاهم برسد.

با این اقدامات آنکارا به سه قطعنامه بین المللی تن می دهد که از ترکیه می خواهد گذرگاه هایش با سوریه را به روی تروریست ها ببندد.همچنین ترکیه به خواسته روسیه که در گذشته با آمریکا و عربستان از زمان برگزاری نشست وین در 14 ژانویه در مسیر آن مانع تراشی کردند، تن می دهد زیرا اردن که مکلف به انجام آن است فراتر از رایزنی با وزارتخانه های کشور برخی کشورهای همجوار سوریه نرفت و  تحت فشار عربستان نتوانست هیچ گونه فهرستی از این نوع(فهرست گروه های تروریستی)تدوین کند.

قرارداد همچنین شامل بررسی ابزارهای نظارت بر این گذرگاه ها می شود که ترکیه مشارک افسران روس و یگان هایی از روسیه برای نظارت بر این گذرگاه ها را بپذیرد.

پر واضح است که توافق به گونه ای است که میان همه طرف بتوان آن را تبادل کرد و چیزی است که از همان ابتدای بحران مطلوب بود:یعنی بازگشت دمشق به روح توافق سیاسی و نظامی اضنه و جلوگیری از پ.ک.ک در اتخاذ شمال سوریه به عنوان پایگاه پشتی برای حمله به اراضی ترکیه در مقابل چشم پوشی صریح ترکیه از بلندپروازی هایش در حلب و توقف حمایت از گروه های مسلح است که سرنیزه جنگ با ارتش سوریه به ویژه در شمال سوریه هستند.

می توان گفت که ترک ها نخستین گام را برای جدا کردن گروه های میانه رو از گروه های تندرو برداشتند.ترک ها هزاران فرد مسلح را از جبهه های حلب به شکل خاص و ادلب فرا خواندند و این را در چارچوب طرحی برای جدایی گروه هایی که با آنها مستقیم کار می کنند از گروه های تندروی دیگری که خودشان عملیات هایشان را هماهنگ می کنند،انجام دادند.به طوری که ترک ها صدها نفر از بقایای گروه «جبهه ثوار سوریا»که «جمال معروف»،فرد وابسته به آنها در ادلب آن را هدایت می کرد و گروه هایی که همچنان وابسته به وی هستند که چهار هزار فرد مسلح در اختیار دارند را خارج کردند.همچنین شاخه بزرگی از  گروه «جبهه الشامیه»در پی بروز اختلافات بزرگ میان این گروه و گروه «جیش الفتح»درباره عملیات حلب،فراخوانده شد.سازمان اطلاعات ترکیه گروه «تیپ 13»،لشکر ترکمن ها که در اصل در منطقه مرزی سوریه و ترکیه فعالیت می کند به ویژه در ریف شمالی لاذقیه و جرابلس و ریف های آن را خارج کرد؛ این لشکرها، گروه های «لشکر مراد چهارم»،«سلطان سلیم»،«استقم کما امرت»و برخی گروه های نزدیک به سازمان اطلاعات ترکیه در «احرار الشام»و «فیلق الشام»می شوند.اما نیروهای اصلی و بزرگ همچنان در دانشکده های نظامی در حلب و گذرگاه الراموسه هستند گروه های مانند جیش الفتح و جیش المجاهدین و حزب اسلامی ترکستان.

به احتمال زیاد این توافق علامت سووال هایی درباره نقش آمریکا و امکان  اینکه ترک ها در تفاهم و هماهنگی با روس ها،ایرانی ها و سوری ها یعنی با محور مقاومت بدون موافقت آمریکا پا را فراتر بگذارند که البته بعید است، یا درباره اینکه تغییری در جایگاه تاریخی سنتی ترکیه در رویارویی با محور مقاومت و توان رئیس جمهوری ترکیه در اتخاذ چنین تصمیمی از این نوع و تمرد علیه واشنگتن؛توانی که درباره آن تردید است،به وجود می آورد.

همچنین می توان درباره میزان پایبندی ترک ها به این تعهدات که اتخاذ کردند آن هم در لحظه احساس خیابت هم پیمان آمریکایی به آنها و بیشتر شدن نگرانی هایشان درباره کردها، شک کرد.

نشانه های واقعی درباره تغییر موضع میدانی ترکیه به ویژه در حلب نیازمند زمان بیشتری است اما آمریکایی ها از نزدیکی ترکیه، ایران و روسیه ناراضی شده و به دستگاه های خود دستور دادند که به ترک ها اطلاعات نظامی و امنیتی در سوریه ندهند و هواپیماهای آمریکایی نیز در هیچ گونه عملیات هوایی که کردها و همپیمانان آنها در غرب فرات در منبج یا ریف های جرابلس  را هدف قرار می دهد،مشارکت نمی کنند، برعکس تعهدات اولیه آمریکایی ها که طی سفر«جو بایدن»معاون اول رئیس جمهوری آمریکا به آنکارا که لحن تهدید کردها بسیار جدی و بالا بود؛تعهداتی که در پی درگیری های مستقیم کردها و ترک ها در روستای«العمارنه»و انهدام دو تانک ارتش ترکیه در حال از بین رفتن است.اما جنگ واقعی ترکیه و کردها هنوز آغاز نشده است.