به گزارش روز دوشنبه گروه فرهنگی ایرنا از پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ در روزهای پایانی خرداد 1360، سازمان مجاهدین خلق (منافقین) با صدور بیانیه ای رسما اعلام کرد که وارد مرحله مسلحانه و جنگ های خیابانی علیه جمهوری اسلامی شده و پس از آن، ترور جمعی از مهم ترین نیروهای انقلاب اسلامی را کلید زد.
با مروری بر رخدادهای سال 60 و تاثیر عوامل نفوذی و ایجاد شبکه نفوذ در ترورها می توان دریافت که این سازمان پیش از آنکه اعلامیه جنگ مسلحانه با نظام نوپای جمهوری اسلامی را صادر کند، طی برنامه ریزی گسترده زمینه های آن را فراهم کرده بود.
یکی از آن اتفاقات انفجار دفتر نخست وزیری و ترور محمد علی رجایی و محمد جواد باهنر بود.
آیت الله مهدوی کنی که در آن زمان وزیر کشور بود، درمورد نحوه «نفوذ» عوامل مخرب می گوید: «متاسفانه در اوایل انقلاب بر اثر نبود تجربه کافی، گروهک های ضد انقلاب در نهادها و در نیروهای امنیتی و انقلابی نفوذ کرده بودند، از جمله آنان «کشمیری» در نخست وزیری و «کلاهی» در حزب جمهوری بودند، اصلا دقت و احتیاط نمی شد، هرکسی که به انقلابی بودن تظاهر می کرد به او اعتماد می کردند، این دو هم از این راه وارد شدند».
حجت الاسلام علی اکبر ناطق نوری نیز در خاطرات خود درباره کشمیری می گوید: « در جلسه روز 8 شهریور کشمیری هم دبیر این جلسه بود که او هم از عوامل نفوذی بود مع الاسف حتی شهید رجایی هم به ایشان اعتماد پیدا کرده بود.»
هرچند کشمیری بالاترین نفوذی سازمان منافقین در جریان انفجار دفتر نخست وزیری بود اما نمی توان وی را حلقه آخر نفوذ در دفتر نخست وزیری دانست و او تنها یک حلقه از عملیات نفوذ در دستگاه های امنیتی بود.

* نحوه نفوذ کشمیری
روز یکشنبه 22 شهریور 1360، دادستان کل کشور اعلام کرد که عامل انفجار ساختمان نخست وزیری «مسعود کشمیری» بود که از نخستین ساعات پس از انفجار به عنوان یکی از شهدای این فاجعه نام برده شده بود.
آیت الله ربانی املشی همچنین گفته بود: «انفجارها توسط عوامل نفوذی که توانسته اند نفاق به خرج دهند و چهره کریه و ضدانسانی خود را در پس چهره نفاق مخفی دارند و در سازمان های دولتی و انقلابی نفوذ کرده اند و به موقع این اعمال از آنها سر می زند... راجع به انفجار دفتر نخست وزیری، تقریبا همان روز اول معلوم شد که عامل انفجار چه کسی بوده ، ما این مطلب را می دانستیم و کمابیش بعضی ها هم حرف می زدند و البته این اولین باری است که یک مقام مسئول این مطلب را افشا می کند.»
البته همانطور که گفته می شود، نفوذ کشمیری به دفتر نخست وزیری به یک باره صورت نگرفت بلکه روند نفوذ وی پله پله بود. مهم ترین قسمت هایی که کشمیری موفق به نفوذ در آن شد عبارت از کمیته اطلاعات اداره دوم ارتش، ستاد خنثی سازی کودتای نقاب (نوژه) و دفتر نخست وزیری است.

1- نفوذ در اداره دوم ضد اطلاعات ارتش از طریق رئیس دفتر دولت بازرگان
کشمیری در نخستین ماه های پیروزی انقلاب اسلامی به عضویت کمیته مستقر در اداره دوم ارتش درآمد، شواهد حاکیست که نفوذ کشمیری در اداره دوم ضد اطلاعات ارتش از کانال رئیس دفتر مهدی بازرگان، صورت گرفت.
سرهنگ محمد مهدی کتیبه رئیس وقت اداره دوم ارتش در خصوص چگونگی نفوذ کشمیری از طریق «ابراهیم حکیمی» رئیس دفتر بازرگان می گوید: «از طرف نخست وزیری عده ای را برای حفظ اسناد و مدارک سری و طبقه بندی شده در ارتش مأمور کردند. از جمله این افراد آقای کشمیری بود... بدین ترتیب وی (کشمیری) همه اسناد سری و طبقه بندی شده نیروی هوایی، ضد اطلاعات و حفاظت اطلاعات آن نیرو را در اختیار گرفت.
او تا کمی قبل از انفجار دفتر نخست وزیری در نیروی هوایی بود و با «محمد رضوی» [رئیس کمیته اداره دوم ارتش] و «[حبیب الله] داداشی» که آنها هم از نخست وزیری معرفی نامه داشتند و در ستاد مشترک فعالیت اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی انجام می دادند، همکاری داشت.»
در نامه معرفی کشمیری به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی آمده بود: «بدین وسیله آقای مسعود کشمیری از دفتر نخست وزیری برای بررسی اسناد و مدارک طبقه بندی شده تا رده به کلی سری تعیین گردیده اند به آن نیرو معرفی می شوند. دستور فرمایید مسئولین امر در این زمینه، تسهیلات لازم معمول و همکاری بایسته به عمل آید.»
آیت الله ری شهری در خاطرات خود در مورد نفوذ کشمیری به کمیته اطلاعات اداره دوم ارتش می گوید: «...مسئله خطرناکتر، نفوذ آنان (منافقین) در این مجموعه (یعنی کمیته اطلاعات اداره دوم ارتش) بود. در این مجموعه که از نیروهای انقلابی تشکیل می شد منافقین دستکم دو نفوذی داشتند، یکی همین شخص یعنی کشمیری و دیگری جواد قدیری، که بعد از انفجار نخست وزیری به خارج گریختند.»
بدین ترتیب کشمیری به واسطه حکمی که از سوی دفتر دولت موقت در 9 تیرماه 58 برای دسترسی به اسناد تا رده به کلی سری نیروهای مسلح به وی داده شده بود، از اختیارات ویژه ای در محل بایگانی اسناد طبقه بندی شده برخوردار بود؛ گفتنی است که پرونده های سری مربوط به پروژه های حساس آمریکا در نیروی هوایی زمان محمدرضا پهلوی مانند پروژه HB یا IBEX نیز در همین مقطع مورد دستبرد واقع شد و پس از انفجار دفتر نخست وزیری، برخی از این اسناد و نقشه ها به همراه یک دستگاه رمزکننده تلفن از خانه کشمیری کشف شد.

2- نفوذ کشمیری در ستاد خنثی سازی کودتای نقاب
کشمیری به دلیل سابقه ای که در کمیته مستقر در اداره دوم ارتش داشت، همزمان با کشف کودتای 18 تیر 59، وارد ستاد خنثی سازی کودتا شد. گفته می شود در شب اول کودتا قرار بود بنی عامری اصلی ترین عامل اجرایی کودتا توسط کشمیری دستگیر شود و وی برای دستگیری می رود ولی اعلام می کند که او از دست ما فرار کرد.
محمد رضوی درباره حضور کشمیری در ستاد خنثی سازی کودتا و زمینه سازی های او به منظور نفوذ به نخست وزیری می گوید: « کشمیری یکی از تشکیل دهندگان اولیه ستاد خنثی سازی کودتا بود و جریان نیروی هوایی را به کمیته اداره دوم و سپاه وصل کرده بود. در اواخر سال 59 برای مقابله با جریانات ذکر شده، تغییراتی در شکل ستاد انجام شد و کشمیری اظهار کرد که کار او در ستاد بازدهی ندارد و درخواست انتقال به نخست وزیری را داد و با درخواست او مخالفت شد در نتیجه در ستاد خنثی سازی به کار خود ادامه داد.
در اوایل فروردین 60 مسائلی در ستاد خنثی سازی به وجود آمد که موجب از هم پاشیدگی نسبی این ستاد شد.»

3- نفوذ کشمیری در نخست وزیری
کشمیری پس از نفوذ در کمیته اطلاعات اداره دوم ارتش، موفق شد تا به نخست وزیری نیز نفوذ کند، وی اوایل سال 60 از طریق «علی اکبر تهرانی» به دفتر محسن سازگارا، معاونت سیاسی و اجتماعی بهزاد نبوی رفت و در واحد تحت مسئولیت سازگارا به فعالیت های خود ادامه داد.
سازگارا ضمن اعتراف به قصور خود در بازگذاشتن راه نفوذ، درباره نفوذ کشمیری به نخست وزیری می گوید: « کشمیری کارمندی بود که از ستاد خنثی سازی کودتا و بنا به نیاز یکی از واحدهای معاونت سیاسی اجتماعی که بنده مسئول آن بودم به دفتر سیستان و بلوچستان آمد و مدتی در معاونت این دفتر و قسمت برنامه ریزی و تشکیلات و سازماندهی کار کرد... بعد هم با توجه به نیازی که معاونت تحقیقات و اطلاعات نخست وزیری به وجود دبیر برای شورای امنیت داشت و تمایلی که خود کشمیری نشان داد موافقت کردم و او به آن واحد رفت.»
بدین ترتیب زمینه های نفوذ کشمیری در نخست وزیری مهیا شد و وی با موافقت بهزاد نبوی و کامبیز قنبری معروف به خسرو تهرانی به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست وزیری منتقل شد و همزمان با تشکیل شورای امنیت کشور در خرداد 60، با حکم خسرو تهرانی به عنوان جانشین دبیر شورای امنیت کشور معرفی شد.
آیت الله مهدوی کنی درباره چگونگی نفوذ مسعود کشمیری در نخست وزیری می گوید: «کشمیری هم مدتی بود که توسط بهزاد نبوی و آقای قنبری [معروف به خسرو تهرانی، رئیس اداره اطلاعات نخست وزیری] به عنوان منشی و دبیر جلسه معرفی شده بود. من اطلاع از سابقه ایشان نداشتم، ولی بعدها گفتند که او از توابین است و قبلا از اعضای منافقین بوده و توبه کرده و بعد هم در گزینش نیروی هوایی مشغول به کار شده و از او تعریف می کردند.»
به علاوه براساس خاطرات آیت الله مهدوی کنی بهزاد نبوی در جلسه شورای امنیت ملی که در روز یکشنبه 8 شهریور برگزار شد شرکت نکرده بود.

**خسارت های نفوذ کشمیری
نفوذ کشمیری که در نهایت به شهادت رئیس جمهور و نخست وزیر ایران ختم شد می توانست خسارت های بسیار سنگین تری را به نظام نوپای جمهوری اسلامی تحمیل کند؛ براساس شواهد موجود، نفوذی سازمان منافقین درصدد از بین بردن رهبر کبیر انقلاب اسلامی بوده است.
چنانچه مرحوم حجت الاسلام احمد خمینی نقل کرده است: «آن شخص که با منافقین کار می کرد، یعنی کشمیری، بنا بود یک چمدان مواد منفجره را بیاورد و در کنار حضرت امام(ره) بگذارد؛ در زمانی که ریاست جمهور، رئیس مجلس و نخست وزیر و وزرا خدمت حضرت امام(ره) آمدند [از محل] سه راه بیت حضرت امام آمدند و گفتند آقای کشمیری با یک ساک هست که در آن ساک وسایل و چیزهایی که بناست یادداشت کنند قرار دارد؛ گفتم نه ما اجازه نمی دهیم.
کشمیری از ترس اینکه نکند مسئله روشن شود به عنوان اعتراض همراه کیفش برگشت. همان کیف در نخست وزیری جلوی مرحوم رجایی و باهنر گذاشته شد و آنجا را منفجر کرد و این دو شهید بزرگوار را از دست ما گرفت.»
بدین ترتیب هزینه این نفوذ می توانست بسیار سنگین تر باشد چرا که فقدان امام (ره) در نخستین سال های پیروزی انقلاب اسلامی می توانست بزرگترین ضربه را به نظام وارد کند که البته با تیزهوشی مرحوم حاج احمد خمینی این خطر رفع شد.
فراهنگ**1880**1027