صاحب‌خبر - گروه سیاسی-مرضیه جلیلی: عدم فعالیت منسجم احزاب در کشور یک خلاء جدی در کشور است که در هر دوره از انتخابات به‌وضوح احساس می‌شود. ایجاد مشکلات بسیار ناشی از نبود حرکت منسجم و قانونمند برای احزاب موضوعی است که اعضای فعال در احزاب نیز بر آن اذعان دارند. بعد از برگزاری انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی بحث‌هایی مبنی‌بر ضرورت حزبی‌کردن فعالیت‌های انتخاباتی از سوی فعالان سیاسی مطرح شد که از سوءاستفاده برخی تحت‌عنوان اعتدالیون از لیست امید به‌منظور برخورداری از اقبال عمومی نشات می‌گیرد. روز گذشته مجید محتشمی دبیرکل حزب آزادی و رئیس جبهه اصلاح‌طلبان از ارائه پیشنهاد این حزب در خانه احزاب برای تعیین روز هفتم شهریور ماه به‌عنوان «روز احزاب» خبر داد.
محتشمی در بیان علل انتخاب این روز گفت «با توجه به اینکه تصویب قانون فعالیت احزاب، جمعیت‌ها و انجمن‌های سیاسی و صنفی و انجمن‌های اسلامی یا اقلیت‌های دینی شناخته‌شده در هفتم شهریورماه سال 1360 توسط نمایندگان ملت در اولین دوره شورای اسلامی صورت گرفته بود بنابراین اعضای حزب آزادی طی نشستی در خانه احزاب پیشنهاد دادند که هفتم شهریورماه به‌عنوان «روز احزاب» در تقویم رسمی کشور ثبت شود.» البته به نظر می‌رسد که تاکید مداوم چهره‌های سیاسی همچون علی لاریجانی و محمدرضا باهنر بر ضرورت حزبی‌شدن فعالیت‌های انتخاباتی نیز در ارائه این قبیل پیشنهادات بی‌تاثیر نبوده است. باهنر دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری و نایب رئیس مجلس نهم در همایش جامعه اسلامی مهندسین در بیان اظهاراتی که پیشتر نیز چندین بار مطرح کرده بود، با اشاره به رفتار شماری از نامزدهای فهرست شورای ائتلاف اصولگرایان و فهرست امید گفته «امروز شاهد پدیده‌ای هستیم که در آن برخی از نرده‌بان احزاب بالا می‌روند اما پس از آنکه به قدرت می‌رسند یا وارد مجلس می‌شوند، می‌گویند ما اصولگرا نیستیم و مستقلیم، همانند این مساله درست مانند همان کسانی است که با فهرست امید وارد مجلس شدند، اما به کاندیدای ریاست مجلس آن فهرست رای ندادند. پیشنهاد مشخص ما از این تریبون به مقام‌های بالای تصمیم‌گیر در نظام این است که روند حزبی شدن فعالیت‌های سیاسی کشور را در دستور کار قرار دهند. در این‌باره حتی اگر نیاز است باید شرایط برای اصلاح برخی اصول قانون اساسی در این زمینه فراهم شود، چراکه این مساله، یک مطالبه جدی از سوی قشر فرهیخته کشور است. در زمان انتخابات که فرا می‌رسد، میلیاردها تومان پول از طرف کاندیداها و هواداران‌شان خرج می‌شود که به مجلس راه پیدا کنند و هر کسی هم با یک پرچم اعتدال، تدبیر و امید و دیگری با پرچم اصولگرایی یا مستقل بودن به صحن می‌آیند، برخی افرادی که در فهرست‌های مختلف وارد شده‌اند و به مجلس راه پیدا کرده‌اند، بدرستی نمی‌دانند که آن فراکسیون و فهرستی که از طریق آن به مجلس راه پیدا کرده‌اند چه سیاست‌هایی را برای ادامه راه در نظر دارند. به‌طور قطع برخی کسانی که به‌عنوان نماینده به مجلس می‌آیند، نه اعتدال را می‌شناسند و نه فراکسیون امید و نه اصولگرایی را؛ برخی فقط نذر می‌کنند به مجلس بیایند و برخی نمایندگان تا اسم خیابان‌های تهران را یاد بگیرند، چهار سال طول می‌کشد. چون کار مستمر حزبی صورت نمی‌گیرد، حتی افراد بعد از رفتن به مجلس شناور می‌شوند و جذب سایر فراکسیون‌ها می‌شوند.در کشور ما غیبت احزاب سیاسی مشهود است و این غیبت قطعاً به آینده مردم‌سالاری دینی کشور لطمه می‌زند، این روند تا جایی پیش رفته است که حتی برخی روسای جمهوری ما تا دو ماه پیش از انتخابات هیچ برنامه کاری ندارند. این امر نیز به این دلیل است که آنها از احزاب بیرون نمی‌آیند.» علی لاریجانی نیز در این همایش گفته «لازم است وزن تشکل‌های سیاسی را در انتخابات بالا ببریم، برای ایجاد احزاب قوی باید وقت گذاشت، به‌نظر می‌رسد برای آینده جمهوری اسلامی ایران حضور تشکل‌های قوی و دارای مرام و مسلک ضروری است.» قانونگذاران در مورد تعیین روزی به‌نام احزاب معتقدند تنها تعیین یک روز به این نام همچون سایر روزهایی که به سایر عناوین نامگذاری شده است بی‌فایده خواهد بود. آنها براین مهم تاکید دارند که احزاب باید فعالیت‌های قوی و منسجمی در چارچوبی قانونمند داشته باشند و این فعالیت‌ها تنها نباید به تعیین یک روز از سال به نام احزاب محدودشده و تعدادی از اعضای فعال در احزاب هر سال در این روز دور هم جمع شوند و سایر روزهای سال فعالیت‌های آنها تعطیل شده به‌طوریکه هیچ اعلام موضعی نداشته باشند و فقط در ایام انتخابات آغاز به‌کار کنند. همه قانونگذاران کنونی کشور بر این مهم اذعان دارند که تعداد بسیاری از افراد در قالب اعتدال زیر پرچم اصلاح‌طلبان ازطریق لیست امید وارد مجلس شدند و بعد از ورود به مجلس به این بهانه که نماینده‌ای مستقل هستند یا به فراکسیون جناح مقابل پیوستند و یا کمیسیونی مستقل تشکیل دادند. آنچه مسلم است اگر احزاب فعالیت مداوم و سازمان‌یافته‌ای داشته باشند سایر افراد از دیگر طیف‌های سیاسی نمی‌توانند با تابلوی آنها در انتخابات حضور پیدا کرده و بعد از حصول موفقیت ادعا کنند که گرایش آنها با سایر افراد حاضر در آن لیست همسو نبوده و ادعا کنند که نمی‌توانند با آنها دور یک میز جمع شوند. البته تعیین روزی به‌عنوان روز احزاب بیانگر وجود اراده جدی در بین احزاب برای ایجاد انسجام بیشتر و حرکتی قانونمند برای آنها است ضمن‌اینکه این اقدام می‌تواند آغازگر روندی جدی برای حزبی‌شدن فعالیت‌های انتخاباتی در کشور باشد.
فقدان فعالیت قوی حزبی در کشور تجربه ناقص دموکراسی را رقم می‌زند
احمد مازنی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس دهم در مورد تعیین روزی به نام احزاب به «ابتکار» گفت: هم‌اکنون جامعه ما یک دموکراسی ناقص و معلولی را تجربه می‌کند چراکه دموکراسی چند رکن دارد که انتخابات پارلمان تنها بخشی از آن است ولی احزاب یکی از ارکان مهم دموکراسی است.وی افزود: بی‌تردید یکی از دلایل ناکارآمدی انتخابات در ایران چه در ریاست‌جمهوری چه شوراها و چه مجلس شورای اسلامی فقدان تعیین نقش ویژه و موثر احزاب در انتخابات است.نماینده تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی اظهارکرد: درایران به دلیل عدمفعالیت منسجم حزبی، افراد برای حضور در انتخابات به‌عنوان کاندیدا دقت می‌کنند به اینکه کدام لیست ممکن است رای بیشتری بیاورد که وارد همان لیست شوند اما بعد از برگزاری انتخابات اعلام می‌کنند که نماینده مستقل هستند و یا به جناح مقابل می‌پیوندند یا فراکسیونی مستقل تشکیل می‌دهند.عضو فراکسیون امید تصریح کرد: هر پیشنهادی که درجهت آموزش به‌منظور فعالیت قوی احزاب مطرح شود میمون و مبارک است و هر روزی که برای آن تعیین کنند به این شرط که این نامگذاری تنها در حد یک نشستن و برخواستن تعدادی از افراد نباشد امر مبارکی است.
تعیین روز احزاب هیچ تاثیری در روند فعالیت احزاب ندارد
محمدعلی پورمختار عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس دهم با بیان اینکه تعیین روز احزاب هیچ تاثیری در روند فعالیت احزاب ندارد به «ابتکار» گفت: روز احزاب تنها یک اسمی است که برای یک روز می‌گذارند ولی مشکل ما نامگذاری یک روز در سال به نام احزاب نیست بلکه مشکل، عدمفعالیت قوی احزاب و جمعیت‌های سیاسی در کشور است.وی افزود: ایراد اصلی که به‌عنوان یک آسیب جدی بر احزاب کشور وارد بوده این است که آنها فعالیت خود را فقط برای ایام نزدیک به انتخابات می‌گذارند و این اقدام هم که هر دو سال یکبار برگزار می‌شود در غیر این موارد آنها اغلب روزهای سال را تعطیل هستند و هیچ صدایی از آنها بلند نمی‌شود و اعلام موضعی ندارند.نماینده بهار و کبودراهنگ در مجلس شورای اسلامی یادآورشد: راهکاری که مقام معظم رهبری در کنار نظام پارلمانی در مورد فعالیت احزاب ارائه فرمودند این بود که به احزاب توصیه کردند فعالیت‌های اجتماعی انجام دهند و پیوسته در جامعه حضور داشته باشند و به‌موقع هم کار سیاسی انجام دهند.نماینده ملت در دوره‌های نهم و دهم مجلس تاکیدکرد: هم‌اکنون احزاب در داخل کشور فقط کار سیاسی انجام می‌دهند و طبیعی است که مردم به آنها اعتماد نکنند و به کاندیدای آنها توجه نداشته باشند بنابراین اگر احزاب در دل جامعه وارد شوند و فعالیت‌های مختلفی به‌مناسبت‌های متعدد انجام دهند کمااینکه مناسبت‌ها الزاما نباید سیاسی باشند آن هم در شرایطی که مناسبت‌های اجتماعی بسیاری اعم‌از ملی و مذهبی در کشور وجود دارد که می‌توانند در آنها حضور داشته باشند، در ایام انتخابات نیز به‌راحتی می‌توانند به مطلوبشان دست یابند.عضو فراکسیون ولایت یادآورشد: حضور دائمی احزاب در بین مردم باعث می‌شود که احزاب را بهتر بشناسند و با مواضع آنها و چهره‌هایشان آشنا شوند و وقتی که در انتخابات تابلوی خود را بالا بردند با یادآوری فعالیت‌هایی که در مناسبت‌های مختلف انجام داده‌اند، بهتر می‌توانند در مورد آنها تصمیم بگیرند در غیر این صورت اگر تمام سال هم به نام روز احزاب نامگذاری شود در روند فعالیت احزاب هیچ تاثیری نخواهد داشت.
تعیین روز احزاب باید با تعیین چارچوب قانونی برای نحوه فعالیت آنها همراه شود
قاسم جاسمی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم دررابطه با تعیین روزی به نام احزاب به «ابتکار» گفت: اگر روزی به‌نام احزاب داشته باشیم با توجه به اینکه حکومت و دستگاه‌های مختلف کشورمان براساس رای مردم انتخاب می‌شوند تعیین روزی به‌نام احزاب باعث قرارگرفتن فعالیت آنها در یک چارچوب خاصی به‌منظور حضور در انتخابات چه مجلس شورای اسلامی چه ریاست جمهوری و چه شوراها می‌شود.نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی افزود: البته انتخاب روزی به‌نام احزاب تنها یک روز است و شاید خیلی حساسیت خاصی روی آن وجود نداشته باشند اما اگر ضمن تعیین روز، فعالیت احزاب هم قانونمند شود دیگر جای نگرانی وجود ندارد و این اقدام به‌نفع هم احزاب و هم کشور خواهد بود.عضو فراکسیون ولایت تاکیدکرد: بنده معتقدم تمکین گروه‌ها و احزاب سیاسی از قانون می‌تواند باعث حرکتی منسجم و متحد در بین احزاب شده و از بسیاری از مشکلات موجود در فضای سیاسی جلوگیری کند بنابراین این اقدام باید بیشتر به‌منظور قانونمندکردن فعالیت آنها باشد.∎