به گزارش خبرنگار ایلنا، مرتضی ادیبزاده در نشست خبری که به مناسبت کشف تعدادی اشیای عتیقه توسط یگان حفاظت میراث فرهنگی تهران برگزار شد، گفت: ما هر ساله شاهد روند افزایش خرید و فروش اشیای عتیقه هستیم که این مساله نگران کننده است. امسال بیش از ۴ هزار شی تاریخی کشف شده است که نشان از فعالیتهای نگرانکننده در زمینه حفاری غیرمجاز در ایران دارد.
وی با اشاره به ضعف قوانین در این حوزه اظهار کرد: محکومیتهای در نظر گرفته شده بسیار سبک است و از ۶ ماه تا حداکثر ۳ سال حبس را شامل میشود. همچنین اگر شخصی بگوید؛ حفاریها را در منطقهای انجام داده که نمیدانسته باستانی بوده، جرمی محسوب نمیشود؛ مگر آنکه در آن محوطه تابلو وجود داشته باشد. این در حالی است که در بسیاری از موارد تابلوهای ما را ۲۴ ساعت پس از نصب دزدیدهاند.
وی با اشاره به مجموعه اخیر کشف شده که در موزه رضا عباسی به نمایش درآمده است، گفت: این مجموعه شامل هزار و ۶۰۰ قطعه است که اکثر آنها نفیس و اصل هستند. هزار و ۵۰۰ قطعه از این مجموعه سکههای نفیس متعلق به دوره هخامنشی تا متاخر اسلامی است. همچنین مجموعهای از چینیهای آبی و سفید که احتمالا متعلق به دوران صفویه و ساخت چین است نیز در این مجموعه کشف شده است.
این باستانشناس با اشاره به اینکه همه این اشیاء در یک عملیات به دست آمده تاکید کرد: برخی از این اشیاء کاشیهایی هستند که ۲۵۰ قطعه آنها سالم و ۳۰۰ قطعه خرد شدهاند که ممکن است از تهران یا اطراف تهران به دست آمده باشد و احتمالا کاشیهای قاجاری است و هنوز مشخص نیست که به کدام بنا تعلق دارد.
وی تاکید کرد: قوانین در خصوص خرید و فروش کاشیها مبهم است؛ در حال حاضر ما با دزدی تزئینات معماری بناهای تاریخی تهران روبرو هستیم که نگران کننده است و میتواند هویت تاریخی شهر را به خطر بیاندازد. این کاشیها که اغلب زیر ۱۰۰ سال قدمت دارند به راحتی و با یک پیچ گوشتی به دلیل بندکشیهای فرسوده جدا میشوند و متاسفانه قانون مناسبی برای برخورد وجود ندارد.
ادیبزاده تاکید کرد: همچنین در مورد مجموعهداران خصوصی نیز قوانین مناسبی وجود ندارد وقتی به مجموعهداری مجوز نگهداری سکههای دورههای تاریخی داده میشود؛ قطعا از حفاریهای غیرمجاز برای وی سکه فرستاد میشود. همچنین شاهد بودیم که هزار و ۸۰۰ اشیای موزهای در خانهای در نیاوران کشف شد، اما صاحبان اکنون آزادانه به زندگی خود ادامه میدهند.
وی تاکید کرد: کاشیهای به دست آمده در پی پیگیری برای دزدیهایی که اخیرا از کاشیهای خانههای تاریخی تهران انجام شد، صورت گرفت، اما قانونی نداریم که برای پیگیری حقوقی دزدی تزئینات معماری بناها با عمق کمتر از ۱۰۰ سال ما را کمک کند. همچنین شاهدیم برخی مالکان برای آنکه مانع از ثبت ملی بنای خود شوند، گاهی اقدام به تخریب این تزئینات میکنند؛ بنابراین نیازمند قوانین جدید در این حوزه هستیم.
در ادامه این مراسم رجبعلی خسروآبادی مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان تهران اظهار کرد: بر اساس قانون خرید و فروش و کندن آثاری با عمر زیر صد سال جرم نیست، اما با توجه به حساسیتهای به وجود آمده توقع داریم که قوه قضائیه و نیروی انتظامی در این زمینه ورود پیدا کنند.
∎