حاشیه دریای ژنو روز جمعه گذشته باری دیگر صحنه ماراتن مذاکراتی بود تا شاید بتواند اینبار پایانی بر ماراتن پنجساله خون در سوریه باشد. «جان کری»، وزیر خارجه ایالات متحده و «سرگئی لاوروف»، همتای روس او، در حالی گردهم آمده بودند تا به طلسم ناکامی زنجیره مذاکرات نافرجام پیشین بین طرفهای درگیر در جنگ داخلی، اما اکنون بینالمللیشده سوریه پایان دهند که به باور بسیاری از کارشناسان، با نظر به گسترش روزافزون دامنه منازعات و بازیگران بینالمللی آن، این یکی از آخرین فرصتهای موجود برای بندآوردن زخم خونین سوریه در قلب خاورمیانه است.
بااینحال، آنطور که پیداست، بار نزدیک به 300 هزار کشته و 12میلیون آواره و پناهجو هنوز چنانکه باید بر منافع و رقابتهای ژئوپلیتیک سنگینی نکرده تا رهبران جهانی را به توافقی بلافصل درباره مبارزه با تروریستهای داعش، خاتمه منازعات در سطح ملی، افزایش همکاریهای نظامی-اطلاعاتی و گشایش مجرایی برای ازسرگیری مذاکرات صلح نزدیک کند. وزیران خارجه ایالات متحده و روسیه در کنفرانس خبری مشترکی که پس از نزدیک به 10 ساعت گفتوگوی مفید برگزار کردند، ضمن اذعان به اختلافنظرهای موجود، خاطرنشان کردهاند گروههای کارشناسی هر دو طرف تلاش خواهند کرد تا در روزهای آتی با حلوفصل اختلافات، بر جزئیات طرح کلی به توافق رسیده و آن را به اطلاع عموم برسانند.
در این میان، کری بدون اینکه جزئیات چندانی از طرح مشترک احتمالی برای برپایی دوباره آتشبس ناکام ماه فوریه و گسترش همکاریهای انساندوستانه در اختیار خبرنگاران قرار دهد، اظهار کرده بزرگترین منفعت گفتوگوی اخیر با لاوروف، بهدستآمدن شفافیت بیشتر در مسیر تحولات آتی سوریه است. وزیر خارجه آمریکا ضمن تأکید بر این نکته که دولت «باراک اوباما»، رئیسجمهوری آمریکا، به هیچعنوان به دنبال آن نیست تا فقط به صرف افزودن بر فهرست بلندبالای توافقات بینالمللی خود، با روسیه به توافقی مشترک دست یابد، مدعی شده ایالات متحده خواستار توافقی است که ثمرات مثبتی برای مردم سوریه داشته و ضمن افزایش امنیت و ثبات منطقهای، همه بازیگران بومی و بینالمللی در جنگ سوریه را برای یافتن راهحلی سیاسی به پای میز مذاکرات ژنو بکشاند.
کری همچنین در حالی اظهار امیدواری کرده تا در صورت توافق درباره جزئیات مورد اختلاف، بتوان درباره دو چالش عمده پیشِروی آتشبس سراسری، یعنی حمله به گروههای شورشی و نقض توافقات از سوی دمشق و افزایش نفوذ گروه تروریستی جبهه النصره در صفوف مخالفان، بهویژه در کارزار جاری شورشیان در جنوب حلب نیز چارهای اندیشید که گفته میشود موضوع سرنوشت «بشار اسد»، رئیسجمهور سوریه، به دلیل تمامی حساسیتهایی که میتواند به وجود آورد، نقشی در مذاکرات جاری نداشته است.
از سوی دیگر، «سرگئی لاوروف» نیز با اشاره به اینکه مذاکرات روز جمعه به رفع برخی سوءتفاهمات کمک کرده، اعلام کرد دو کشور به توافق رسیدهاند تا همکاریهای دوجانبه خود را ازجمله در سطوح نظامی تقویت کنند.
وزیر خارجه روسیه مدعی شده توافقات بهدستآمده دو کشور بر سر دستورالعملهایی عینی و مشخص برای همکاری با یکدیگر و همچنین دیگر بازیگران حاضر در عرصه جنگ سوریه که میتواند کانال ارتباطی مسکو و واشنگتن را پس از چند هفته وقفه، بهطور مستمر باز نگه دارد، کلید تحقق اهداف مشترک دو کشور، یعنی پایان خونریزیها و آغاز فرایند صلح خواهد بود. البته لاوروف همچنین بر لزوم تشخیص و جداسازی مخالفان میانهرو از شبهنظامیانی مانند تروریستهای جبهه «النصره» برای کاهش خشونتها در سوریه و برپایی آتشبسی بادوام و فراگیر تأکید و اعلام کرد دو طرف فهرستی از سازمانها و گروههای شورشی غیرتروریست که به قوانین آتشبس پیشین احترام گذاشته بودند، را در اختیار یکدیگر گذاشتهاند. این در حالی است که به نظر میرسد موضوع سودای خودمختاری کردها در سوریه یکی از معدود محورهای توافق مسکو و واشنگتن است. جان کری در حالی اطمینان خاطر داده کشورش خواهان یک سوریه متحد است و از ایده کردستانی مستقل حمایت نمیکند که همتای روس او نیز تأکید کرده کردها باید بهعنوان بخشی از دولت و ملت سوریه، بخشی از راهحل بحران باشند، نه آنکه خود به عاملی برای ازهمپاشیدگی سوریه بدل شوند.
کری و لاوروف برای تنظیم جزئیات توافق همکاری در سوریه رایزنی کردند
دیدار در حاشیه دریای ژنو
صاحبخبر -