صاحب‌خبر - تهیه و تنظیم: فاطمه قاضی ها اعلان عمومی1 چند ماه است که همه روزه توسط دلیجان‌های بسیار ممتاز، از قرار تفصیل ذیل، مسافرین بین دارالخلافه تهران و قم حمل ونقل می‌شود، چنانکه اسباب رضای عامه شده است. هر روز یک ساعت از روز گذشته، یک دلیجان از مرکز دارالخلافه که در کاروانسرای حاجی ابوالفتح در خیابان دروازه دولاب است حرکت می‌نماید و یکی از قم و در همان روز، نصفی از راه را الی میهمانخانه قلعه محمد علی خان طی می‌کند و صبح روزبعد، یک ساعت از روز گذشته، هرکدام به طرف مقصد خود حرکت می‌کنند. در این دلیجان‌ها جای مردانه و زنانه علیحده ساخته شده، مسافرینی که شب در میهمانخانه قلعه توقف می‌نمایند، تمام لوازم و اسباب آسایش آنها از غذا و غیره مهیا است و در عهده یک نفر مسلمان متدّین است. قیمت بلیت برای هر نفری به جهت مسافرت از تهران به قم یا از قم به تهران بیست و پنج قران است و اطفالی که کمتر از دوازده سال داشته باشند، باید نصف این مبلغ را بدهند. هر مسافر می‌تواند به قدر پنج من تبریز اسباب و لوازم سفر همراه خود داشته باشد، به ملاحظه اینکه دسته‌ای بخواهند بالاتفاق حرکت کنند، ممکن است که قبل از وقت بلیت به جهت روز معینی خریداری نمایند ولی محض اینکه اغتشاشی واقع نشود، بلیتی که ابتیاع شده برای همان روز معین به کار است. فروش بلیت همیشه در سرای حاجی ابوالفتح در تهران و در میهمانخانه قلعه محمد علی خان و در میهمانخانه قم خواهد بود./ شعبان 1310 ه.ق اعلان عمومی‌2 به اطلاع می‌رساند، علاوه بر حرکت یومیه دلیجان که به جهت حمل‌ونقل مسافرین بین تهران و قم مقرر است، گاری‌های چند هم معین شده که از قرار ذیل مسافرین را حمل‌ونقل می‌کند. همه روزه یک ساعت از روز گذشته، یک گاری از سرای حاجی ابوالفتح که در خیابان دروازه دولاب است حرکت می‌کند و یکی هم از قم، مشروط بر اینکه در هر نوبت به قدر ضرورت مسافر باشد. دو شب بین راه توقف می‌کند، یعنی یک شب در حسن‌آباد و یک شب در کوشک نصرت و در این دو موضع تمام لوازم و اسباب آسایش مسافرین از غذا و غیره موجود است و در عهده یک نفر مسلمان متشرع است. قیمت بلیت برای هریک نفر مسافر به انضمام پنج من بار به جهت مسافرت از تهران به قم یا از قم به تهران مبلغ دوازده قران است. بعضی اشیا از قبیل میوه و یخ و طیور زنده و کلیه اماناتی که پستخانه مبارکه قبول نمی‌کند، در این اداره به قیمت مناسب حمل‌ونقل می‌شود. مشروط بر اینکه تسلیم و تحویل آنها در خود اداره باشد./رمضان 1310ه.ق منابع: 1- سفرهای ناصرالدین شاه به قم- فاطمه قاضیها- سازمان اسناد ملی ایران، 1381 2- گزیده اسناد دوره ناصری مربوط به قم- ص316 -315 - اسناد شمارهای 42 -41∎​