مهدي سلطاني
با بمباران شيميايي مناطق مسکوني و غير نظامي ايران توسط رژيم بعث عراق و متعاقب آن شکايت ايران به سازمان ملل، اين سازمان با اعزام يک هيئت کارشناسي به مرزهاي ايران براي بررسي ادعاهاي پيش رو موافقت کرد.در بررسي‌هاي صورت گرفته توسط اين هيئت کاربرد انواع سلاح‌هاي شيميايي توسط قواي نظامي عراق تاييد شد. از اين رو شوراي امنيت بر اساس گزارش‌هاي هيئت‌هاي اعزامي در تاريخ 4 شهريور 1367 مصادف با 26 اوت 1988 ميلادي قطعنامه 620 را صادر کرد.
اين قطعنامه وراي تمام نواقص فني و حقوقي که به عمد از جانب کشورهاي سلطه‌گر و حامي گرگ ديوانه منطقه يعني صدام، گنجانده شده بود؛ مهمترين سندي است که در آن شوراي امنيت در طي 8 سال استفاده مکرر عراق از سلاح‌هاي شيميايي عليه افراد غير نظامي، اماکن و تاسيسات مسکوني ايران را تاييد کرده است.
علاوه بر اين مسائل شوراي امنيت در اين قطعنامه به صورت کاملا تلويحي کاربرد سلاح‌هاي شيميايي توسط عراق را نتيجه عدم پيشرفت مذاکرات درباره خلع سلاح‌هاي شيميايي دانست و مذاکرات جاري در کنفرانس خلع سلاح در مورد ممنوعيت کامل و موثر در توسعه، توليد و انبارکردن سلاح‌هاي شيميايي و نيز نابودي آنها را مورد تاييد قرار داد.
از نکات جالب توجه در اين قطعنامه اين بود که از کشورهاي عضو سازمان ملل و کشورهايي که داراي سلاح‌هاي شيميايي و ميکروبي مخرب هستند خواسته شده بود تا از ارسال سلاح‌هاي شيميايي به دو کشور عراق و ايران! جدا خودداري کنند. گويا اينکه ايران هم به زعم باطل شوراي امنيت خواستار استفاده از اين سلاح‌ها بوده است و اعضاي اين شورا فراموش کرده بودند که ايران سال‌هاست قرباني هجوم رژيم بعث به مرزهاي خود و اثرات مخرب استفاده اين رژيم از سلاح‌هاي شيميايي است.
در اين قطعنامه شوراي امنيت با اظهار تأسف عميق! از نتايج گزارش هيئت مبني‌بر اينکه استفاده از سلاح‌هاي شيميايي در مناقشه ميان ايران و عراق ادامه داشته و چنين کاربردي عليه ايراني‌ها شديدتر و مکرر بوده است و با اظهار نگراني عميق از خطر احتمال استفاده از تسليحات شيميايي اين قطعنامه را صادر کرد.
سلاح‌هاي شيميايي که عراق به استفاده از آنها در اين قطعنامه محکوم شده بود؛ طبق کنوانسيون‌هاي بين‌المللي ممنوع شناخته مي‌شد و عراق نيز آنها را به رسميت مي‌شناخت. استفاده از اين سلاح‌ها نقض تعهدات پروتکل ممنوعيت استفاده گازهاي خفه کننده، سمي و ساير گازها و جنگ افزارهاي ميکروبي- که در ژنو در 17 ژوئن 1925 امضا شده- و نيز قطعنامه 612 (1988) بود.
اين سلاح‌ها از مخرب‌ترين انواع خودشان در بين سلاح‌هاي شيميايي بودند که با درگير کردن اعضاي مهم و حياتي بدن مانند اعصاب و گوارش جان بسياري از رزمندگان ايران در جبهه‌هاي حق عليه باطل را گرفت و بسياري از اين جانبازان را حتي تا سال‌ها پس از اتمام جنگ و بازگشت صلح به منطقه در گوشه‌اي از آسايشگا‌ه‌هاي رواني و بيمارستان‌ها زنداني کرد.اثرات بسيار مخرب اين سلاح‌ها حتي به سيستم‌هاي اکولوژيکي و زيست‌محيطي نيز زيان‌بار بود به گونه‌اي که تخريب عمده و فزاينده دام‌ها و حيوانات غيراهلي نتيجه اين تجاوز آشکار به قوانين بين‌المللي، اخلاق و انسانيت بود.