چه تابستان تلخی را تاب میآوریم! پریشب که لیلی، دخترش، روی صحنه جشن انجمن منتقدان و نویسندگان تئاتر رفت، تا جایزه دوم نمایش برگزیده سال را بگیرد، فکرش را هم نمیکرد که لبخند و شادیاش از این جایزه چند ساعت بیشتر دوام نیاورد. دولت آبادی وقتی جایزه را به لیلی داد، گفت: «لیلی دختر تئاتر است»... و چه بهتر که داوود رشیدی را «تئاتر» خواندن!
قلب آقای تئاتر 83 سال و 40 روز در سینهاش تپید و دست آخر صبح دیروز ناگهان ایستاد و به بیماری آلزایمرش پایان داد. صبح دیروز، داوود رشیدی رخت زندگیاش را از صحنه روزگار جمع کرد و مرگ را به میهمانی موهای سپیدش پذیرفت. حالا از آن پنج تن معروف موسپید سینما یکی کم است. عمر عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، جمشید مشایخی و محمد علی کشاورز بلند باشد و سایه از سر سینما نگیرند.
درباره آقای تئاتر
داوود رشیدی در تیرماه سال 1312 در تهران و در خانوادهای سرشناس به دنیا آمد و از هنرمندانی بود که برای ورود به عرصه هنرپیشگی و کارگردانی از دروازه تئاتر عبور کرد و تا سالهای آخر ارتباط خود را با تئاتر حفظ کرد. این بازیگر پیشکسوت در سال 1343، زمانی که تحصیلات خود را در ژنو در رشتههای کارگردانی و بازیگری تئاتر به پایان رسانده بود، وارد دنیای هنر در ایران شد. او در گام نخست در اداره تئاتر آن زمان وابسته به وزارت فرهنگ و هنر استخدام شد و یکی از نخستین اقدام‌های جدی او تشکیل گروه تئاتر امروز بود، گروهی که چهرههای شاخصی چون پرویز فنیزاده، داریوش فرهنگ، مهدی هاشمی، فهیمه راستکار، سیاوش طهمورث، مرضیه برومند و سوسن تسلیمی در آن رشد کردند و در کار هنری گام برداشتند.
رشیدی در عین حال که به‌عنوان بازیگر روی صحنه تئاتر میرفت در اصل حضوری چشمگیر پشت صحنه تئاتر و به عنوان کارگردان داشت. رشیدی نمایشهایی چون «در انتظار گودو»، «ریچارد سوم»، «پیروزی در شیکاگو»، «منهای دو»، «آقای اشمیت کیه؟» را اجرا کرده است که همگی جزو نمایشهای شاخص در تئاتر ایران محسوب میشوند.
دو نمایشی که به کارگردانی این هنرمند در سالهای اخیر روی صحنه رفتند، عبارت است از: «منهای دو » با بازی حسن معجونی و سیامک صفری و «آقای اشمیت کیه؟» که در تالار ایرانشهر و با حضور بازیگرانی چون سیامک صفری، احمد ساعتچیان، بهناز جعفری و سروش صحت اجرا شد.
رشیدی و نقشهای به‌یادماندنی در سینما
رشیدی بعد از آنکه تجربیاتی در دنیای تئاتر به دست آورد، همانند اغلب بازیگران تئاتر دهه 40 پا به دنیای سینما هم گذاشت. او در ابتدای راه با کارگردانی چون جلال مقدم در «فرار از تله» همراه شد و در ادامه مسیر مقابل دوربین فریدون گله رفت و در نقش «آقا حسینی» در فیلم «کندو» یک بازی به‌یادماندنی از خود به یادگار گذاشت. از جمله نخستین فیلمهایی که او در سالهای بعد از انقلاب بازی کرد، «مرز» به کارگردانی جمشید حیدری بود که اولین فیلم با موضوع دفاعمقدس محسوب می‌شود. او در ادامه با بازی در «جایزه» مقابل دوربین علیرضا داوودنژاد رفت و این همکاری را در فیلمهایی چون «خانه عنکبوت» و «ملاقات با طوطی» هم ادامه داد.این بازیگر که از همراهان قدیمی زندهیاد علی حاتمی محسوب میشد در «کمالالملک» این کارگردان هم نقشآفرینی کرد و مقابل دوربین او در «طهران روزگار نو» هم رفت.«اکباتان» به کارگردانی مهرشاد کارخانی از آخرین نقشآفرینیهای رشیدی در سینما محسوب می‌شود، فیلمی که محصول سال 1390 است.
رشیدی و تلویزیون
بعد از آنکه داوود رشیدی کار در تئاتر را آغاز کرد در سال 1352 از اداره تئاتر به تلویزیون ملی ایران رفت و در سمت مدیریت گروه نمایشها و سرگرمیهای آن سازمان مشغول به‌کار شد.غیر از این مسوولیت که چندان هم ادامه نیافت، رشیدی، به عنوان بازیگر در قاب تلویزیون جای گرفت و یکی از درخشانترین نقشهای او در تلویزیون بازی در مجموعه «هزاردستان» به کارگردانی علی حاتمی است. او در نقش مفتش ششانگشتی توانست یکی از شخصیتهای ماندگار تلویزیون را خلق کند.«مختارنامه»، «کلاه پهلوی»، «ولایت عشق» و «امام علی» از جمله سریالها با بازی رشیدی هستند.او دو سال پیش درباره مسوولیتش در تلویزیون به «ایسنا» گفته بود: سال 58 خواستند از تلویزیون تقاضای بازنشستگی کنم، همین کار را کردم اول با تقاضای بازنشستگی موافقت شد و بعد اخراجم کردند تا حقوق نگیرم. بچههای جوان در گروه پاکسازی بودند، آمدند و گفتند ما شما را پاکسازی نمیکنیم، اخراج میکنیم تا جای دیگر بتوانید کار کنید. من هم خداحافظی کردم و رفتم.
رشیدی همچنین درباره ارتباط با هم دورهها و همکارانش گفته بود: با بسیاری از آنها ارتباط تلفنی دارم. تلفنی با کشاورز حال و احوال میکنیم که پایش ناراحت است و نمیتواند راه برود. با نصیریان هم صحبت میکنم. در قدیم هم با انتظامی و مشایخی رفت و آمد داشتیم که کمکم سن که بالا میرود رابطه هم کم می‌شود. اسماعیل شنگله و سیروس ابراهیمزاده مرتب سر میزنند، داریوش اسدزاده، علی دهکردی و علیرضا خمسه تلفن میکنند، رضا بابک دائم می‌آید و واقعا با محبت است. محمود بصیری هم آدم بسیار با معرفتی است که هم تلفن میزند و چند روز یک بار هم به سراغمان می‌آید.
زندگی خانوادگی
همسر داوود رشیدی، احترام برومند، خواهر مرضیه برومند است. احترام برومند نیز مجری تلویزیون و بازیگر بود. او پس از سه‌دهه دوری از صحنه در نهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۹ به عنوان مجری در جشن انجمن تئاتر کودک و نوجوان حضور یافت. او درباره داوود رشیدی گفته بود: اصل رابطه ما بر دوست داشتن و عشق استوار است و درك متقابل كه همه آن را داريم. من، همه سعی‌ام را ميكنم كه داوود را درك كنم و راضي نگهش دارم. او هم هيچ وقت چيزي را به من تحميل نميكند و با من صادق است. پیکر این هنرمند، صبح فردا از مقابل تالار وحدت تشییع می‌شود و مراسم ختم وی نیز ساعت 18 روز سه‌شنبه در مسجد جامع شهرک غرب خواهد بود.