با مزه‌تر این که در همان سال‌ها دیدن فیلم‌هایی مانند خشم اژدها و اژدها وارد می‌شود تبدیل به یک شغل شده و در همین کشور خودمان هستند کسانی که ده‌ها بار این فیلم‌ها را دیده اند و زمانی هم که بروس لی به علت آلرژی به یک قرص و مشخص شدن علائم تومور مغزی از دنیا می‌رود بر‌اساس همان ذهنیت و علاقه مرگ او را قتلی مشکوک می‌دانند.
راز این شیدایی و عشق به این کاراکتر و البته فیلم‌هایش در تمام این سال‌ها بارها بررسی شده و هرگز جوابی کامل نمی‌توان یافت.شگفت این که 43 سال پس از مرگ، بروس لی هنوز اسطوره بی‌رقیب فیلم‌های رزمی و اکشن است و گویی هنوز هم در تمام جهان و روی پرده سینما‌ها با تبهکاران و کارتل‌های مواد مخدر مبارزه می‌کند.
در سال‌های پایانی که بروس لی در مبارزه‌هایش مانند برگ خزان دشمنانش را لت و پار می‌کند جوانی کم سن و سال، سیاهی لشکر و کتک خور این فیلم‌ها که از قضا هموطن اوست به این فکر می‌کند که روزی مانند او خواهد شد، غافل از این‌که بروس بزرگ در سال 1973 از دنیا می‌رود و میراثش در سینمای هنگ‌کنگ و آمریکا به دست همان جوان کتک خور هنگ‌کنگی می‌رسد. جوانی به نام جکی چان که حالا باید این راه را ادامه دهد. جالب اینجاست که خود او سال‌ها بعد در اظهار نظری کتک خوردن از بروس لی را از افتخارات زندگی‌اش می‌داند.
جکی چان با نام چینی چان کونگ سانگ به معنای متولد شده در هنگ‌کنگ در 7 آوریل 1954 به دنیا می‌آید. پدر او آشپز سفارت فرانسه و مادرش خدمتکاری است که در خانه‌های افراد متمول کار می‌کند. میزان در‌آمد آنها به حدی پایین است که در اقدامی حیرت‌انگیز تصمیم می‌گیرند جکی کوچولو را در ازای 1500 دلار به یک پزشک انگلیسی بفروشند و البته پشیمان می‌شوند. اوضاع مالی کماکان تغییری نمی‌کند تا آنها به استرالیا مهاجرت می‌کنند، اما جکی را به پانسیونی شبانه‌روزی در هنگ‌کنگ می‌سپارند. اینجاست که جکی چان در اوج کودکی در‌می‌یابد باید خودش گلیمش را از آب بیرون بکشد. به همین دلیل او از کودکی کار می‌کند. شانس خیلی زود به سراغش می‌رود و در هشت سالگی و در سال 1962 در فیلم هفت شانس کوچولو نقش کوتاهی را بازی می‌کند و این مقدمه ورود او به سینمایی است که در حال حاضر معروف‌ترین چهره رزمی گونه آن است. همچنین در خیابان مشاهیر آمریکا ستاره‌ای به نام او ثبت شده است. جکی چان در همان کودکی و به مدت 10 سال زیر نظر استادش فنون کونگ‌فو،آواز، مبارزه و اپرای چینی را می‌آموزد .این آموزش‌ها بعدها در سینما بشدت به او کمک کرده و او را تبدیل به یک ستاره در سینمای جهان می‌کند.
جکی چان:پیوند کمدی و کتک کاری!
هر چقدر فیلم‌های بروس لی جدی است، جکی چان سعی کرده به فیلم‌های رزمی شوخی هم اضافه کند. اصولا در تمام فیلم‌های چان می‌توان یک قصه هیجان‌انگیز و پر از زد و خورد را در قالب کمدی‌های کلامی و موقعیتی دید که تلفیقی دلنشین است.این نکته به نظر می‌رسد از هوش سرشار جکی چان و همکارانش سرچشمه می‌گیرد، زیرا در حالت منطقی اوج سینمای رزمی در دهه‌های 60 و 70 میلادی توسط بروس لی بزرگ اتفاق افتاده و اگر جکی چان می‌خواست همان راه را ادامه دهد قطعا به عنوان یک کپی از فیلم‌های استادش شناخته می‌شد، اما با تغییری ساختاری و متناسب با دنیای مدرن او به سراغ فضای فانتزی و البته داستان‌هایی محکم‌تر می‌رود.
جکی چان به واسطه تعالیم و آموزش‌هایی که در کودکی دیده و حضور در فیلم‌های مهم رزمی آن دوران، بخوبی فضای این گونه از فیلم‌های سینمایی عمدتا تجاری را می‌شناسد و اتفاقا هرگز سعی نمی‌کند وارد حوزه آثار روشنفکرانه و خاص شود و همواره مخاطب عام برایش اهمیت ویژه‌ای دارد. او برخلاف استاد بزرگ و فقیدش چهره جدی ندارد و با میمیک خاص صورتش در مرز بین شوخی و جدی باقی می‌ماند و حتی در اوج لحظات مبارزه این حالت را حفظ می‌کند.
بازیگری که بیمه‌ها از او متنفرند!
شرکت‌های بیمه‌ای تا سال‌ها حاضر نمی‌شوند او را بیمه کنند، آن هم به یک دلیل کاملا واضح و مشخص که در تمام فیلم‌هایش نمود دارد.او هرگز در فیلم‌هایش از بدلکار استفاده نمی‌کند و به همین دلیل این شرکت‌ها تمایلی به حضور در پروژه‌های او به عنوان بیمه گر ندارند. البته سال 2012 جکی چان رسما اعلام می‌کند که دیگر در فیلم‌هایش بدلکاری نمی‌کند . این اتفاق نه به دلیل گوش کردن حرف شرکت‌های بیمه که به خاطر بالا رفتن سن او اتفاق می‌افتد و او ناچار است در پروژه‌های جدید از بدل در صحنه‌های خطرناک استفاده کند که با توجه به روحیات و خلق و خوی او کمی مشکوک و بعید به نظر می‌رسد.در لیست بلند بالای مصدومیت‌های او که اتفاقا در تیتراژ پایانی یکی از فیلم‌هایش هم گنجانده شده بارها آسیب‌دیدگی‌های جدی دیده می‌شود. سال 1986 و در حین بازی در فیلمی در یوگسلاوی جمجمه‌اش می‌شکند و او مجبور به جراحی مغز می‌شود و جمجمه‌اش سوراخ می‌شود. در طول این سال‌ها او بارها با شکستگی دست و پا روبه‌رو بوده است که البته هرگز به دلیل این خطرات حاضر به استفاده از بدل به جای خود نمی‌شود.
جکی چان ایرانی!
دوبله فیلم‌های جکی چان بدون شک در نوع خود از بهترین دوبله‌های سال‌های اخیر است که اصلی‌ترین دلیل آن دوبلور هنرمندی است که به جای او حرف می‌زند. سعید مظفری با صدایی منحصر به‌فرد که همزمان از شوخ و شنگی و تحرک بی‌نظیری برخوردار است و به حدی بر چهره جکی چان می‌نشیند که بیننده ایرانی گاهی اوقات فراموش می‌کند جکی چان ایرانی نیست و اصالتی هنگ‌کنگی دارد. سعید مظفری که از دوبلورهای باسابقه سینما و تلویزیون ایران است به شکلی هنرمندانه به جای جکی چان در فیلم‌هایش حرف می‌زند تا ترکیب چهره و صدا تبدیل به یک کاراکتر ماندگار در ذهن ایرانی باشد.
سینمای پاک
مجموعه فیلم‌های جکی چان علاوه بر داشتن جذابیت به لحاظ مضمونی و رعایت اصول اخلاقی مثال‌زدنی است و براحتی و با کمترین حذف، قابلیت پخش برای کشورهای اسلامی را دارد. او عموما از صحنه‌های غیراخلاقی در فیلم‌هایش استفاده نمی‌کند و به این اصول پایبند است. این رعایت اصول اخلاقی باعث می‌شود کودکان و نوجوانان از مخاطبان جدی فیلم‌های او باشند.
جکی چان نماینده سینمایی است که بر مبنای قصه و هیجان سعی می‌کند کماکان به ذات سینما که سرگرمی است وفادار باشد. سینمایی شرقی که این روزها و با توجه به نفوذ و استیلای هالیوود روزبه‌روز در حال ضعیف‌تر شدن است. سینمایی مبتنی بر عواطف و احساسات انسانی...
رزمی‌کاری با فرهنگ شرقی
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های جکی چان وفاداری تحسین‌برانگیزش به فرهنگ شرق و چین است. این نکته از عنوان فیلم‌هایش که در بسیاری از موارد اشاره‌ای مستقیم یا غیر مستقیم به این کشور دارد شروع می‌شود تا داستان و البته لوکیشن‌هایی که فیلم در آن ساخته می‌شود .جکی چان پس از بروس لی معروف‌ترین چهره سینمایی است که فرهنگ چین و البته ورزش کونگ‌فو را به جهان معرفی می‌کند.این ورزش به همراه شیوه‌های سنتی مبارزه شخصی در حال حاضر طرفداران بسیاری دارد که بدون شک یکی از عوامل آن فیلم‌های رزمی جکی چان است. نکته جالب این که در سال‌های گذشته و همزمان با توسعه ورزش‌هایی همچون کاراته، تکواندو، جودو و کونگ‌فو که همگی در سه کشور شرق دور ریشه دارند، این کشور‌ها و بخصوص چینی‌ها سعی دارند، اصالت و زادگاه آنها را به عنوان مبدا حفظ کنند. این نکته به کمک فیلم‌هایی همچون آثار جکی چان و انیمیشن‌هایی همچون پاندای کونگ‌فو کار بخوبی اتفاق می‌افتد.
علیرضا قاسم بریشی