سفر ۶ روزه وزيرخارجه به آمريكاي لاتين آغاز شد
ديپلماسي لاتين ظريف!
آرمان: چند روز پيش بود كه محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه دولت تدبير و اميد، در حساب توئيتري خود، به زبان اسپانيولي خبر از سفر به شش كشور آمريكاي لاتين داد؛ كشورهايي كه در كنار ۱۶ كشور ديگر، بخش جنوبي قاره بزرگ آمريكا را تشكيل مي‌دهند. سفر وزير خارجه ايران به حياط خلوت ايالات متحده آمريكا، در حالي صورت مي‌گيرد كه ظريف در نخستين مقصد، قدم به هاوانا، پايتخت كوبا گذاشت. كوبا و همسايه شمالي‌اش يعني ايالات متحده آمريكا، بعد از قريب به ۵۵ سال به روابط خصمانه خود پايان دادند و باراك اوباما، رئيس‌جمهور ايالات متحده آمريكا بعد از ۸۸ سال قدم به خاك كوبا گذاشت. سفر ظريف، تنها چند روز بعد از تولد ۹۰ سالگي فيدل كاسترو، رهبر انقلاب كوبا صورت مي‌گيرد. اما ظريف بعد از هاوانا، عازم ماناگوآ، پايتخت نيكاراگوئه خواهد شد. اكوادور، شيلي، بوليوي و ونزوئلا منزلگاه‌هاي بعدي وزير خارجه خواهند بود.
دكترين‌هاي كهنه!
اگر به تاريخ رجوع كنيم و بخواهيم بر مبناي دكترين‌هاي سياست خارجي ايالات متحده آمريكا، سفر وزير خارجه ايران را تحليل كنيم، اين سفر نوعي«هل من مبارز طلبيدن» براي دولتي است كه ايران قريب به ۴۰ سال است كه هيچ گونه رابطه سياسي رسمي با آن ندارد. حدود ۲۰۰ سال پيش بود كه جيمز مونروئه، پنجمين رئيس‌جمهور ايالات متحده آمريكا با ترسيم دكتريني، بر آن شد تا از دخالت در جنگ‌هاي ميان كشورهاي اروپايي خودداري كند و در مقابل، هر نوع دخالت كشورهاي اروپايي در امور قاره آمريكا كه در آن زمان، دشمنان ايالات متحده آمريكا محسوب مي‌شدند، نوعي اعلام جنگ قلمداد شد! گرچه تغييرات روز افزون و پرسرعت در عرصه روابط بين‌الملل جايي براي استفاده از دكترين‌هاي ۲۰۰ سال پيش در آمريكا باقي نمي‌گذارد، اما نبايد فراموش كرد كه ايالات متحده همواره روابط كشورهاي قاره آمريكا، خاصه آمريكاي لاتين را به صورت وسواس گونه‌اي رصد مي‌كرده است. مقابله آمريكا با نفوذ انديشه سرخ شوروي در آمريكاي لاتين و به‌طور مشخص در كوبا، معلول چنين علتي است.
فرصت اقتصادي!
بر همين اساس، مي‌توان به اهميت سياسي سفر شش روزه وزير خارجه به آمريكاي لاتين پي برد. مضاف بر اينكه فضاي پسابرجام، نيازمند آن است كه ايران روابط اقتصادي خود را با كشورهاي جنوبي قاره آمريكا گسترش دهد.
چرا كه حدود ۵۶۰ ميليون نفر جمعيت آمريكاي لاتين نشان‌دهنده آن است كه اين قاره از اهميت اقتصادي بالايي براي كشورهاي در حال توسعه و كشوري كه بعد از سال‌ها تحريم، درصدد بازيابي موقعيت اقتصادي خود است، برخوردار است. همراهي هياتي ۱۲۰ نفره، متشكل از تجار، بازرگانان و فعالان اقتصادي در عرصه‌هاي خصوصي و دولتي در سفر ظريف به آمريكاي لاتين، بيان‌گر آن است كه دولت يازدهم نيز به اهميت فوق‌العاده بالايي كه كشورهاي آمريكاي جنوبي در مسير ايجاد رشد اقتصادي ايران دارند، واقف است. در عين حال، گسترش روابط سياسي و اقتصادي ايران با كشورهاي مختلف جهان، مي‌تواند بدل به اهرم فشاري بر ايالات متحده شود تا از هرگونه مانع تراشي در مسير مبادلات بانكي ميان ايران و ساير كشورهاي جهان خودداري كند. در اين ميان، بازگشايي سفارت شيلي در ايران بعد از ۳۷ سال، مي‌تواند فصل نويني از روابط ميان تهران و سانتياگو را به همراه داشته باشد. روابطي كه بر اساس استراتژي برد- برد دولت يازدهم، هر دو كشور از آن بهره مند شوند!
∎