آرمان – جواد مرشدي : ایران با 6/33 تریلیون مترمکعب ذخایر گازی، رتبه نخست کشورهای صاحب این ذخایر در جهان را  داراست ، از اين رو مسئولان كشورمان درصدد هستند تا با تدوین برنامه هایی از این فرصت خدادادی در جهت تامین منافع کشور و پایداری در اقتصاد ، حداکثر استفاده را بکنند.  صادرات گاز ایران به ترکیه از سال 1381 در کشور آغاز شد و همچنان ادامه دارد.علاوه بر این ، ایران به دنبال صادرات گاز به کشورهایی نظیر عمان، عراق، اروپا و... نیز بوده و تحقق این هدف نیاز به این دارد که پویایی های مربوط به دستیابی به آن مورد توجه قرار گیرند . یکی از مهمترین موضوعات در تحقق هدف مربوط به صادرات گاز به بقیه دنیا تولید بیشتر از مصرف مورد نیاز در کشور است كه البته  در این میان اتخاذ برخی سیاست هایی که بتوانند مصرف داخل را کاهش دهند نیز می تواند بسترهای مربوط به تحقق هدف را فراهم کند.

 توافق جدید گازی ایران با اروپایی‌ها

بحران اوكراين و تحريم روسيه توسط غرب پرونده 40 ساله صادرات گاز ايران به اروپا را از بايگاني راكد در آورد و مقامات را بر آن داشت كه رايزني هايي در اين خصوص انجام دهند.از سوي ديگر اروپا نيز ميل به داشتن جايگزيني مناسب در واردات گاز خود دارد .در اين راستا اخيرا بحث‌هايي مطرح و راهكار هايي ارائه شده به نحوي كه آخرين خبر ها حكايت از آن دارد كه  شرکت ملی گاز ایران و یک شرکت عضو کشورهای اتحادیه اروپا اخیرا قراردادی به ارزش 100 میلیون دلار امضا کرده اند.امضای این قرارداد جدید گازی  حتی به عنوان یکی از دستاوردهای شرکت ملی گاز از آن نام برده شده به طوری که در نشریه این مجموعه که به مناسبت هفته دولت منتشر شده است از این قرارداد جدید گازی هم نام برده شده است.همچنين خبر‌ها حاكي است اين هفته دور جدید مذاکرات گازی ایران با یک شرکت اروپایی به منظور تامین بخشی از منابع مالی نهم سراسری که یکی از خطوط اصلی انتقال گاز طبیعی به اروپا بوده هم آغاز خواهد شد.

 روس‌ها در ایران لوله گاز می‌سازند

افزایش ظرفیت انتقال گاز طبیعی ایران به اروپا هم یکی از سناریوهای در دست اجرا بوده به طوری که برخی از تاسیسات تقویت فشار گازی که امسال در مدار بهره‌برداری قرار می گیرد همچون تاسیسات مسیر خط سوم آذربایجان و خط لوله ششم سراسری منجر به افزایش ظرفیت انتقال گاز ایران به ترکیه و سایر کشورهای اروپایی در مسیر خواهد شد.به گزارش مهر یک مقام مسئول در شرکت ملی گاز ایران از اعلام آمادگی شرکت‌های روسی برای تکمیل و احداث خط ششم، هفتم، نهم و یازدهم سراسری به عنوان خطوط صادراتی گار ایران خبر داد و اعلام کرد: سرمایه گذاران روس ماه آینده مسافر تهران خواهند شد.ایران و روسیه که بزرگترین ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارند پس از توافق مشترک برای ساخت نیروگاه های جدید برق در ایران، دور نهایی مذاکرات خود برای احداث خطوط لوله جدید انتقال گاز در کشور را هم آغاز کردند.اصغر سهیلی پور با اشاره به امضای تفاهمنامه با یک شرکت روسی برای اجرای خط لوله ایرانشهر- چابهار گفت: برای اجرای این خط لوله به 700 میلیون دلار سرمایه گذاری نیاز داریم.مسئول کمیته تخصصی سرمایه گذاری شرکت ملی گاز ایران  از سفر هیئت روسی به ایران در ماه آینده خبر داد و گفت: مذاکره با این شرکت روسی پس از توافق بین 2 کشور، تسهیل یافته و در حال مبادله اطلاعات تکمیلی هستیم.این مقام مسئول با بیان این که خط لوله ایرانشهر _چابهار بخشی از خط صادراتی هفتم سراسری بشمار می آید، تصریح کرد: علاوه بر خط هفتم سراسری، شرکتهای روسی برای سرمایه گذاری در خطوط ششم، نهم و یازدهم سراسری که جزو خطوط صادراتی گاز ایران است، اعلام آمادگی کرده اند.وی تاکید کرد: در حال حاضر شرکت مهندسی و توسعه گاز متولی این کار شده و در حال تکمیل اطلاعات مورد نیاز برای اجرای پروژه خط لوله ایرانشهر به چابهار است.به گفته مشاور عالی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، جلسه های تکمیلی با این شرکت روسی برگزار شده و تا یک ماه آینده نیز برای ادامه مذاکره به ایران سفر می کنند.سهیلی پور یادآور شد: خط لوله ایرانشهر- چابهار شامل 240 کیلومتر خط 56 اینچ و 60 کیلومتر خط 36 اینچ است.بنا به اين گزارش وزارت نفت اعلام کرده است: تفاهم نامه تکمیل خط لوله ایرانشهر به جنوب چابهار با یک شرکت روسی امضا شده، این شرکت روسی از شرکت های بزرگ به شمار می رود که در بسیاری از پروژه های مهم حضور داشته است؛ تکمیل خط لوله ایرانشهر به جنوب چابهار، 2 سال زمان نیاز دارد.

 فاینانس روسی در راه است

همچنين روز گذشته مجتبي خسروتاج  قائم مقام وزیر صنعت در امور تجارت در مورد فاينانس روسي به تسنيم گفته : موقعی که می خواهیم بخش فاینانس را توسعه دهیم نیازمند این است که شرکت های پوشش دهنده ریسک و بیمه در قالب توافقاتی به بنگاهای دو طرف اطمینان دهند که می توانند از پوشش ریسک بیمه ای برخوردار شوند و این باعث می شود که ظرفیت های فاینانسینگ که تأمین اعتبار می شود بالا برود. ما می دانیم همه اینها در بخش توسعه صادرات برای کشور لازم و ضروری است. باز این هم یکی از بندهایی بود که با معاون وزیر روسیه امضا کردیم و به همین موضوع اشاره کردیم که در واقع بایستی سازمانهای ضمانت دو طرف وارد گود شوند. از طرف روسیه شرکتی هست به نام EXAR که مثل صندوق ضمانت صادرات ما است، که پیش بینی کردیم این شرکت بتواند با صندوق ضمانت صادرات ما توافق‌نامه ای را امضا کند که در قالب آن توافق نامه؛ دو طرف می توانند پوشش بیمه ای و ریسک دو کشور را پوشش دهند و این می تواند زمینه ساز این باشد که شرکت‌های روسی بیایند و با اعتبار خریدی که ایرانی ها می‌توانند از آن پوشش EXAR بگیرند، حجم قراردادهای بالاتری ببندند. بنابراین فاینانسینگ نیازمند پوشش صندوق های ضمانت دو کشور است که این مطرح شده و توافق کردیم که انجام شود.

 بروکراسی شدید دولتی روسها 

خسروتاج در مورد نهايي شدن اين توافق گفت: این مسائل باید در سطح وزارتخانه ای مطرح شود بعد سازمان های ذیربط ورود پیدا کنند، توافق نامه های مربوطه به امضا برسد و بعد اجرایی شود. بالاخره روس ها از یک بروکراسی شدید دولتی برخوردارند که از شوروی سابق باقی مانده است. بایستی اول اینها بیاید در سطح وزارتخانه توافق شود، بعد برود در سطح بنگاه و شرکت اعلام شود. الان ما در حد وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت طرفین توافق کردیم که توسعه روابط لازم است و قرار شد که شرکت های ذیربطِ این قضیه، توافق را انجام دهند.وي در پاسخ به اينكه توافق نهايي به خاك دو كشور بر مي‌گردد افزود: دو دولت موافقت کردند که از پوشش ضمانت صادرات دو کشور استفاده کنند و موافقت کردند که سازمان‌های ذیربط در این خصوص هر چه سریعتر قراردادهای فی مابین را امضا کنند تا بتوانیم زمینه توسعه فاینانسینگ یا همان گرفتن اعتبار را بالا ببریم.

 قرارداد گازی ایران - تركیه به قوت خود باقی‌است

از سوي ديگر علی ماجدی، معاون بازرگانی و امور بین‌الملل وزیر نفت نيز در گفت وگو با ایلنا در خصوص اینكه آیا با توجه به اظهارات اخیر وزیر انرژی تركیه مبنی بر اینكه قطر گاز تركیه را تامین می كند، صادرات گاز ایران به این كشور منتفی خواهد شد یا خیر؟، گفت: قرارداد صادرات گاز ایران به قوت خود باقی است و تا سال 2026 ادامه خواهد داشت.وی افزود: احتمالا صادرات گاز قطر به تركیه به صورت گاز طبیعی مایع ((LNG) خواهد بود. یادآور می‌شود؛ به گفته وزیر انرژی ترکیه كه رویترز آن را منتشر كرده؛ قطر با ارسال یک میلیارد و 200 میلیون متر مکعب گاز طبیعی مایع به ترکیه در زمستان سال جاری برای کمک به تامین تقاضای گاز این کشور موافقت کرده است.ترکیه حدود 45 میلیارد مترمکعب گاز در سال مصرف می‌کند و سالانه چهار میلیارد متر مکعب گاز از الجزایر و یک میلیارد و 200 میلیون متر مکعب از نیجریه وارد می‌کند.

 ایران پیشنهاد جدید گازی پاكستان را نمی‌پذیرد

معاون وزیر نفت پیشنهاد وزیر نفت پاکستان مبنی بر واردات گاز از ایران در قالب LNG را غیر منطقی خواند و گفت: این اقدام برای دو طرف مقرون به صرفه نخواهد‌بود.ماجدی در ادامه در خصوص طرح جدید پاكستان مبنی بر تبدیل گاز طبیعی به گاز مایع (LNG) و ارسال آن از طریق پایانه‌های LNG عمان به پاكستان تصریح كرد: در حالی كه امكان صادرات گاز به صورت مستقیم به كشور همسایه وجود دارد غیر منطقی است كه بخواهیم با واسطه این كار را انجام دهیم.وی خاطرنشان كرد: در حال حاضر 80 درصد خط لوله انتقال گاز به پاكستان توسط ایران ساخته و آماده شده و ما نمی‌توانیم هزینه دیگری بابت صادرات گاز از مسیر دیگر را متحمل شویم.معاون وزیر نفت ادامه داد: از 1200 كیلومتر خط لوله مورد نیاز برای صادرات گاز به پاكستان 900 كیلومتر توسط ایران ساخته شده است بنابراین نه برای ایران و نه پاكستان به صرفه نیست كه این خط بلا استفاده باقی بماند.وی در پاسخ به اینكه با توجه به اتمام فرصت پاكستان برای احداث خط لوله تا ماه دسامبر آیا این پیشنهاد می‌تواند به نوعی وقت خریدن از سوی اسلام آباد برای فرار از شمول جریمه تاخیر در اجرای قرارداد باشد یا خیر، تصریح كرد: در این رابطه دو كشور با هم مذاكره خواهند كرد و جوانب كار را مورد بررسی قرار خواهند داد. ماجدی در خصوص اینكه آیا با عملیاتی نشدن احداث خط لوله از سوی پاكستان ایران بحث شكایت را مطرح خواهد كرد یا خیر؟؛ نیز اظهارداشت: در این رابطه نیز دو كشور مذاكره كرده و در خصوص انتظاراتی كه دارند با هم بحث و تبادل نظر خواهند كرد و مسئله را حل می‌كنند.اكسپرس تریبون  به نقل از شاهد خان عباسی وزیر نفت پاکستان نوشته است كه پاکستان به دلیل تهدید تحریمهای آمریکا تصمیم گرفته طرح جایگزینی را به جای پروژه خط لوله گاز صلح به ایران پیشنهاد کند.براساس این طرح جدید این مقام پاكستانی ایران گاز طبیعی را به LNG تبدیل و سپس به وسیله پایانه‌های LNG عمان به پاکستان صادر خواهد‌کرد. همچنین شایان ذكر است؛ اگر تا سه ماه آینده جریان صادرات گاز به پاکستان عملیاتی نشود، این کشور باید ماهانه ۲۰۰ میلیون دلار جریمه پرداخت کند.