مردم انگلیس امروز پای صندوقهای رای میروند. این حضور نه برای انتخاب نمایندگان شوراها و یا پارلمان بلکه برای تعیین سرنوشت حضور و یا خروج انگلیس از اتحادیه اروپا صورت میگیرد. ابتدا این سوال مطرح است که چرا انگلیسیها این همه پرسی را برگزار میکنند ؟
در این باب دیدگاههای متعددی مطرح است برخی از ناظران سیاسی بحرانهای داخلی انگلیس را زمینه ساز این اقدام میدانند و اینکه سران این کشور برای کاهش اعتراضهای مردمی و نیز جلوگیری از ملیگرایی داخلی که برگرفته از اعتراضهای مردمی به ساختار پادشاهی حاکم بر کشورشان است این همه پرسی را برگزار میکنند. آنان برآنند تا اروپا را مسئول وضعیت بحرانی کشورشان معرفی نمایند تا از ادامه اعتراضهای مردمی به ساختار سرمایهداری حاکم بر انگلیس جلوگیری نمایند.
برخی دیگر از ناظران سیاسی نیز نقش کامرون نخست وزیر انگلیس را در این همه پرسی قابل توجه میدانند. آنان تاکید دارند که کامرون در وضعیت بحرانی برای ادامه حیات سیاسیاش قرار دارد و حتی هم حزبیهای وی نیز خواستار کنارهگیری او از قدرت هستند. او با این همه پرسی در حالی که خود حامی ماندن انگلیس در اروپا است به دنبال همه پرسی مشروعیت خود است. به عبارتی او امید دارد تا مردم رای به ماندن در اتحادیه اروپا دهند تا نشانگر همسویی مردم با دیدگاه وی باشد. امری که میتوان ضامن ادامه حضور او در سمت نخست وزیری باشد.
برخی دیگر از نهادهای سیاسی نیز بر این عقیدهاند که انگلیس با این همه پرسی به دنبال دو باج گیری همزمان است. از یک سو با این همه پرسی به مقابله با مطالبه مردم مناطقی همچون ایرلند، ولز و اسکاتلند برای رهایی از بریتانیا و حاکمیت ملکه میشود و از سوی دیگر با ادعای تلاش دولتمردان انگلیس برای ماندن این کشور در اتحادیه اروپا، به باج گیری سیاسی و اقتصادی از این اتحادیه میپردازد. بسیاری تاکید دارند که از دلایل برگزاری این همه پرسی ناکامیهای انگلیس در دیکته کردن مطالباتش به اتحادیه اروپا است که آنها اکنون با این همه پرسی به دنبال کسب منابع اقتصادی و سیاسی گسترده از اروپاییها هستند. طرحی که البته چندان نیز کارآمد نبوده چنانکه بسیاری از سران اروپا این خروج را کم اهمیت بدون تاثیرات بسیار بر آینده این اتحادیه عنوان کردهاند.
به هر تقدیر نتایج این همه پرسی هر چه باشد یک اصل مهم را در خود دارد و آن ابعاد جدید تنشهای سیاسی در داخل انگلیس است چرا که روند نظرسنجیها از برابری نسبی دیدگاه موافقان و مخالفان خروج از اتحادیه اروپا حکایت دارد و این میتواند زمینه ساز چالشهای جدیدی در این کشور باشد بویژه اینکه بحران اقتصادی انگلیس چنان عمیق است که با این حربهها نمیتوانند آن را پنهان سازند و در نهایت اعتراضهای مردمی به سیاستهای دولت ادامه خواهد یافت.
نگاهی بر یک همه پرسی
صاحبخبر -
∎