شناسهٔ خبر: 13347992 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه خراسان | لینک خبر

استاد حمید سبزواری میهمان خدا شد

پدر شعر انقلاب

صاحب‌خبر -
استاد حمید سبزواری "پدر شعر انقلاب" و سراینده آثار مشهور و ماندنی دوران انقلاب و دفاع مقدس بامداد دیروز درگذشت.نام سبزواری در شمار پیشکسوتان شعر انقلاب همواره در کنار نامبردارانی چون اوستا، مشفق کاشانی، شاهرخی ، گرمارودی، صفارزاده و...می درخشد و در این میان به دلیل روشن و آشکاری سبزواری بیشتر در حوزه شعر انقلاب مطرح شد. شعرهای او همچون سرود خمینی ای امام، سرود درد، سرود سپیده، سرودی دیگر، تو عاشقانه سفر کن و بانگ جرس  نشان می دهد، کمتر حادثه یا رویدادی است که در شعر حمید انعکاس نیافته باشد.
 اوهر رویداد مهم تاریخ معاصر ایران را در شعرش بازتاب داده است تا آیندگان از یاد نبرند که نسل گذشته در چه شرایط دشواری از آرمان‌ها و انقلابش دفاع کرده‌است.پس بیراه نیست که شعر او را شناسنامه انقلاب بدانیم و او را  « پدر شعر انقلاب » بنامیم. خود او در جایی گفته بودمن حمیدم نه ستایشگر هر محمود، حق پرستم نه ستاینده اهریمن" و این نشانی از آزادگی و انقلابی بودن اوست.استاد سبزواری از دیگر سو متعلق به سلسله شعر خراسان است و از شمار کسانی است که شعر و سبک خراسانی در شعر او به خوبی به چشم می آید.شعر او گرچه بیشتر مضامین اجتماعی و انقلابی دارد اما در بیشتر قالب هایی که انتخاب کرده است یعتی قصیده و غزل و مثنوی،سبک خراسانی مشهود است و البته نشانه های مضامین هندی هم دیده می شود.حمید سبزواری از سن 14سالگی شروع به سرودن شعر کرد و اشعارش را در دفتری به نام «فریادنامه» می نوشت که بیشتر اشعارش اجتماعی بود واین بیشتر به علت جریان های سال 1320 و ورود متفقین به ایران و مشکلات اقتصادی و معیشتی بود. دوران جوانی خود را در شهر سبزوار گذراند و به علت مشکلات معیشتی تحصیلاتش گسیخته ماند.وی در سال 1331 ازدواج کرد و یک سال بعد از ازدواج، کودتای 28 مرداد 1332 برای حمید گرفتاری هایی به وجود آورد و او تحت تعقیب قرار گرفت و مدتی متواری بود و در اسفراین مخفی شد.حمید بعد از انقلاب، ضمن کار در بانک، برای انقلاب شعرمی سرود  و شعار می ساخت که در راهپیمایی ها و نماز جمعه خوانده می شد.یکی از این شعر ها «آمریکا، آمریکا، مرگ به نیرنگ تو» بود.ازوقتی در شورای شعر صدا و سیما مشغول به کار شد بیشتر خود را در خدمت انقلاب قرار داد.استاد سبزواری  به دلیل کهولت سن وبیماری  در 91 سالگی در گذشت.هفت دفتر از حمید سبزواری به چاپ رسیده است که به ترتیب عبارتند از :
1-سرود درد
سرود درد، نخستین دفتر شعر حمید سبزواری است که سروده های سال های 36 تا 57را در بر می گیرد، دوران بیست و یک ساله ای که مشحون از وقایع سیاسی و رنج و دردمندی شاعر است.اشعار آزاد و کلاسیک حمید در این دفتر خبر از وجدان بیدار و آگاهی اجتماعی وی در شرایط دشوار می دهد.در این دفتر حدود 65 غزل،36 قصیده، 5 مثنوی، 34 شعر نو، 19 چهارپاره، 16 ترانه، سه مسمط، دو قطعه و یک ترکیب بند وجود دارد.سرود درد، با مقدمه رهبر معظم انقلاب و همچنین مقدمه ای از استاد شاهرخی و سراینده در سال 1367 منتشر شد.
2-سرود سپیده
سرود سپیده، دومین دفتر اشعار معاصر حمید سبزواری است که همچون دفتر نخست با مقدمه رهبر معظم انقلاب و استاد صادق آینه وند منتشر شده است.در این دفتر نیز که اشعاری به شیوه نو و کلاسیک آورده شده است حدود 94 غزل،31 قصیده، 16مثنوی، دو قطعه، 138رباعی، سه ترکیب بند، سه مسمط، دو ترجیع بند، 9چهارپاره و 12شعر نو وجود دارد. این دفتر درسال 1368 به وسیله انتشارات کیهان منتشر شده است.
3-کاروان سپیده 
کاروان سپیده در برگیرنده 26 قطعه از اشعار حمید سبزواری است که سومین اثر وی می باشد و دارای طلیعه ای از سراینده با عنوان «سخنی از سر وظیفه» و نیز مقدمه کوتاهی از ناشر است.کاروان سپیده در سال 1373 توسط انتشارات حوزه هنری واحد شعر و ادبیات و هنر مقاومت منتشر شده است.
4-یاد یاران
یاد یاران مثنوی نسبتا بلندی است در رثای جهادگر شهید مهندس سید محمد تقی رضوی و جمعی از شهیدان دفاع مقدس.حمید در این اثر به تناسب حال و مقام به شرح دلتنگی های خویش می پردازد و با مروری بر وقایع انقلاب و دفاع مقدس به معرفی شهید رضوی پرداخته و ویژگی های ممتاز وی را برشمرده و به تناسب از دیگر سرداران شهید یاد می کند.«یاد یاران» را کنگره بزرگداشت سرداران شهید سپاه و کمیته انتشارات در سال 1376منتشر کرده است.
5 - گزیده ادبیات معاصر
از کارهای شایسته ای که پس از انقلاب توسط «کتاب نیستان» صورت گرفت چاپ گزیده آثاری از شاعران معاصر است.سی و پنجمین اثر از این مجموعه، گزیده اشعار حمید سبزواری است که در آن 34 شعر سبزواری را از سال های دور تاکنون در بر می گیرد.
6- به رنگ آمده دشمن 
به رنگ آمده دشمن، با عنوان اولیه «بار دیگر مسجد ضرار» منظومه ای است کوتاه با 56 بیت در قالب مثنوی که در آن سبزواری شیوه های فرهنگی دشمنان انقلاب و اسلام را پس از پذیرش قطعنامه 598 بیان کرده است.این منظومه که بارنخست درروزنامه کیهان به چاپ رسید، به دلیل اهمیت ویژه به سفارش و تاکید رهبر معظم انقلاب به صورت جزوه ای مستقل با ابیاتی افزوده به چاپ رسید که آن را سازمان تبلیغات اسلامی درسال 1368 چاپ ومنتشر کرده است.
7-سرودی دیگر
این دفتر دربرگیرنده 142 قطعه از تازه ترین اشعار کلاسیک حمید از 1366 تاکنون است.در اردیبهشت ماه 1381 به همت سازمان صدا و سیما و انجمن قلم در آیینی با عنوان «آفرین روشنان» مراسم نکوداشت شاعر در سالن کوثر سازمان صدا و سیما برگزار شد که رهاورد آن «سرودی دیگر» می باشد.این کتاب با مقدمه سبزواری و نیز یادداشت ستاد برگزاری آیین «آفرین روشنان» توسط انتشارات سروش درسال 1381 به چاپ رسیده است.