یکی از موضوعات مهمی که از زمان آغاز رقابتهای مقدماتی ریاست جمهوری در آمریکا همواره به عنوان یک محور مهم در موضعگیریها و سخنرانیهای انتخاباتی این دو نامزد وجود داشته است، موضوع نقش جمهوری اسلامی ایران در منطقه و توافق هستهای آن با کشورهای ۱ + ۵ است.
هیلاری كلینتون، ۶۸ ساله، متولد شیكاگو، بانوی اول آمریكا در دوره ریاست جمهوری بیل كلینتون، سناتور سابق ایالت نیویورك و وزیر خارجه سابق آمریكا در دوره ریاست جمهوری باراك اوباما بر خلاف ترامپ، خود را در طول رقابتهای انتخاباتی حامی توافق هستهای ایران نشان داده است. وی زمانیکه وزیر امور خارجه بود نیز از حامیان انجام مذاکره با ایران بود. به نوشته هافینگتن پست، از آنجاکه او در طول دوران تصدی وزارت امور خارجه نیز تلاش زیادی برای بازگرداندن ایران به میز مذاکرات داشت، بیش از هر نامزد دیگری احتمال دارد فعالیتهای ایران در حوزههایی مانند حمایت از دولت سوریه و توسعه برنامه موشکی خود را برای حفظ توافق هستهای تحمل کند.
کلینتون اواخر هفته گذشته در نطق سیاست خارجی خود در "سن دیگو" مدعی شد که آمریکا میتوانست با اقدام نظامی برنامه هستهای ایران را متوقف کند؛ اما در عین حال تاکید کرد اقدام نظامی علیه ایران میتوانست باعث گسترش جنگ در سطح منطقه شده و سربازان آمریکایی را در یک گرداب بزرگ دیگر در خاورمیانه گرفتار کند. کلینتون اضافه کرد: ما در عوض به جای جنگ، ایران را به پای میز مذاکره آوردیم و در نهایت تمام مسیرها را به روی جاهطلبیهای هستهای آن بستیم. با این حال، وی در ادامه تاکید کرد جهان باید بداند که واشینگتن در صورت نیاز از اقدام نظامی نیز برای متوقف ساختن ایران استفاده خواهد کرد؛ بویژه اگر پای منافع اسرائیل به عنوان نزدیکترین متحد آمریکا در منطقه در میان باشد.
نامزد پیشتاز دموکراتها سیاست خارجی ترامپ را نیز در نطق سیاست خارجی خود "خطرناک" توصیف کرد و هشدار داد پیروزی ترامپ می تواند به یک "جنگ بزرگ هستهای" منجر شود.
در مقابل، دونالد ترامپ، تاجر ۶۹ ساله نیویوركی که عمده شهرت او به خاطر ثروت زیاد و کتابهایی است که در زمینه موفقیت در تجارت نوشته است، اگرچه مانند «تد کروز» - رقیب انتخاباتی سابق خود - مدعی نشده است که توافق هستهای ایران را در اولین روز ریاست جمهوری خود پاره خواهد کرد، به کرات تاکید کرده است در صورت پیروزی در انتخابات، اصلاحاتی را در متن توافق هستهای ایران اعمال خواهد کرد تا ایران مجبور شود تاوان سنگینتری را در صورت نقض آن بپردازد.
ترامپ تاکنون در طول رقابتهای انتخاباتی بارها از توافق هستهای ایران به عنوان یک "توافق بسیار بد" یاد کرده و مدعی شده است این توافق باعث دسترسی ایران به میلیاردها دلار پول نقد برای پیشبرد اهداف منطقهای خود میشود. وی همچنین بارها دولت اوباما را متهم به ارائه امتیازات مختلف به ایران برای "حفظ این توافق بد" کرده است.
علاوه بر این، ترامپ همواره در سخنرانیهای مختلف، انتقاد از توافق هستهای ایران را به عنوان یک اهرم تبلیغاتی مهم علیه کمپین انتخاباتی دموکراتها به کار گرفته است و بنابراین به نظر میرسد ایران یکی از اولویتهای اصلی سیاست خارجی وی بلافاصله پس از پیروزی احتمالی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باشد. به نوشته وبسایت هیل، ایریک ترامپ – پسر ترامپ – چندی پیش در یک برنامه رادیویی مدعی شد آنچه پدرش را ترغیب به حضور در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا کرد، توافق هستهای اوباما با ایران بود!
با این حال، هر دو نامزد، آزمایشهای موشکی اخیر ایران را نقض برجام و قطعنامههای سازمان ملل دانستهاند.
هافینگتن پست چندی پیش در مطلب دیگری با طرح این پرسش که کدام نامزد ریاست جمهوری آمریکا برای ایران گزینه بهتری به شمار میرود، نوشت: کلینتون در مواضع خود نسبت به ایران تهاجمیتر از اوباما نشان میدهد؛ اما در عمل تقریبا تفاوت محسوسی بین او و اوباما در سیاست خارجی و خاورمیانهای وجود ندارد. بویژه آنکه رفتار کلینتون با توجه به حضور چندین ساله او در عرصه سیاست، به مراتب برای ایران قابل پیشبینیتر از ترامپ است.
ترامپ همچنین بارها مدعی شده است ایران در حال افزایش نفوذ خود در سوریه، عراق و یمن است؛ اما تاکنون حرفی از برکناری دولت مشروع بشار اسد به زبان نیاورده است. وی وعده داده است پس از پیروزی در انتخابات، ۳۰ هزار نیرو برای مقابله با داعش به منطقه اعزام کند.
كلینتون نیز مانند او معتقد است واشینگتن نباید اجازه دهد ایران با حضور در سوریه، نفوذ خود را در نزدیکی اسرائیل افزایش دهد. وی همچنین مانند ترامپ خواستار افزایش نقش آمریکا در سوریه و عراق برای مقابله با داعش شده است.
بر خلاف ترامپ که تاکنون بارها خواستار کاهش حضور نظامی آمریکا در مناطق مختلف جهان شده است، کلینتون معتقد است که آمریکا باید حضور نظامی خود را در مناطق مختلف جهان حفظ کند؛ چراکه خلاء قدرت آمریکا باعث شکلگیری قدرتهای جدید در نقاط مختلف جهان میشود. همانگونه که به ادعای وی، خروج آمریکا از عراق باعث شکلگیری داعش شد.