صاحب‌خبر - گروه سیاست خارجی- شرکت کنندگان در نشست مونیخ در خصوص سوریه بر سر توقف درگیری‌ها ظرف یک هفته در این کشور و ارسال فوری کمک‌های بشردوستانه به مناطق محاصره شده توافق کردند. برژینسکی در کتاب بازیگران قدرت و سیاست در صفحه شطرنج جهان بعد از فروپاشی شوروی می‌نویسد: "گاهی اعلام سیاست های راهبردی از سوی قدرت‌های بزرگ شاید سیاستی برای فریب دیگران باشد." البته خود، قبل از آن، آگاهی از سیاست های راهبردی قدرت های بزرگ را برای قدرت های منطقه ای تاثیرگذار و مهم می داند که در صورت این شناخت می توانند تاثیر گذاری بیشتری در معادلات منطقه ای داشته باشند. اینک در دوره ای به سر می بریم که قدرت های منطقه ای همچون ایران، عربستان و ترکیه تا حدودی از این سیاست های راهبردی قدرت های بزرگ آگاهی یافته اند و تاثیر گذاریشان به نسبت قرن گذشته در معادلات منطقه ای فزونی یافته به گونه ای که عدم حضور آنها به منزله عدم دست یابی به توافقی در جهت حل مسائل منطقه است. چنین آگاهیی موجب می شود که از یک طرف به توافق برسند و از سوی دیگر میدان را در عرصه عملیاتی خالی و به حریف واگذار نکنند. چه بسا که این توافق زمینه ای برای بازسازی نیروهای درگیر در منازعه سوریه و منطقه باشد.
توقف عملیات نظامی در سوریه ماموریت دشواری خواهدبود
گروه بین المللی حمایت از سوریه روز پنجشنبه نشستی را با هدف بررسی راه‌های حل و فصل بحران این کشور در مونیخ برگزار کرد به طوریکه شرکت کنندگان در این نشست با طرحی برای حل این بحران توافق کردند. این طرح شامل توقف درگیری‌ها در سوریه ظرف یک هفته و ارسال فوری کمک‌های بشردوستانه به تمامی مناطق محاصره شده از طریق زمین و هوا است. شرکت کنندگان همچنین بر لزوم از سرگیری هرچه سریعتر مذاکرات صلح سوریه در ژنو تاکید کرده و بار دیگر پایبندی خود را به روند سیاسی اعلام کردند. به گزارش ایسنا، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک خود با جان کری، وزیر خارجه آمریکا و استفان دی میستورا، فرستاده سازمان ملل به سوریه گفت: توافق نامه توقف درگیری‌ها در سوریه شامل داعش و جبهه النصره نیست. وزیر خارجه روسیه بر لزوم از سرگیری مذاکرات میان هیئت نظام و مخالفان سوریه بدون هیچ پیش شرطی و با هدف اجرای قطعنامه شورای امنیت تاکید کرد و گفت: باید تمامی گروه‌های مخالف به این مذاکرات دعوت شوند. لاوروف تاکید کرد: روسیه و آمریکا بر مقدمات اجرای آتش بس در سوریه نظارت خواهند داشت و روسیه همچنان به حملات هوایی خود علیه داعش و النصره ادامه خواهد داد. وی گفت: توقف عملیات نظامی در سوریه ماموریت دشواری خواهد بود. لاوروف تصریح کرد: مردم سوریه همان کسانی هستند که سرنوشت کشور خود را تعیین می کنند. روند سیاسی باید براساس توافق مشترک میان دولت و مخالفان باشد.
توافق برای یک جدول زمانی شش ماهه برای دستیابی به توافق سیاسی
جان کری نیز عنوان داشت: نشست مونیخ تنها به دادن تعهدات مکتوبی منجر شد ما نیاز داریم که طی روزهای آینده شاهد اقدامات عملی بر روی خاک سوریه باشیم. بدون انتقال سیاسی تحقق صلح در سوریه محال خواهد بود. وی گفت: ما با تسریع در فراهم آوردن کمک‌های بشر دوستانه و گسترش دامنه رساندن این کمک‌ها به تمامی مناطق توافق کرده و یک کارگروه با ریاست سازمان ملل تشکیل شده که از روز پنج شنبه فعالیت خود را درباره توزیع کمک‌های بشردوستانه آغاز کرده و هر هفته گزارشاتی را در این باره ارائه خواهد کرد. کری تاکید کرد: ما توافق کردیم که یک جدول زمانی شش ماهه برای دستیابی به توافق سیاسی درخصوص سوریه تهیه کنیم.
از شش منطقه شروع خواهیم کرد
دی‌میستورا نیز گفت: ما تیمی را تشکیل خواهیم داد که به طور منظم برای رساندن کمک‌های بشردوستانه به مناطق محاصره شده تلاش خواهد کرد. ما ابتدا از شش منطقه شروع خواهیم کرد. منطقه اول دیرالزور خواهد بود چراکه از طریق هوایی می‌توان برای این شهر کمک فرستاد اما روز دوشنبه یا سه شنبه یا روز دیگری برای رساندن کمک‌های بشردوستانه به مناطقی که رسیدن به آنجا سخت است تلاش خواهیم کرد. دی‌میستورا گفت: مسئله دیگر مربوط به توقف عملیات نظامی ظرف یک هفته است. مطمئنا زمان کمی داریم اما روسیه و آمریکا متعهد شده‌اند که این هدف را محقق کنند. وی افزود: گروه بین المللی حامی سوریه امروز در اینجا گردهم آمده تا پویایی مذاکرات قبل را تقویت کند. این مرحله مرحله آزمون است و مردم سوریه نتایج را مشاهده خواهند کرد. اگر اوضاع تغییر کند آنها به ما اعتماد خواهند داشت. ما آماده حمایت از مردم سوریه هستیم.
اعتراض انگلیس به عملکرد نظامی روسیه در سوریه
در همین راستا سخنگوی هیئت عالی مخالفان سوریه از تلاش‌های صورت گرفته از سوی گروه بین المللی حامی سوریه استقبال اما در عین حال تاکید کرد که باید اقدامات عملی بر روی خاک سوریه اتفاق بیافتد. هیئت مخالفان سوریه روز گذشته با نمایندگان عربستان و آمریکا در مونیخ دیدار و بر توقف فوری حملات در سوریه تاکید کرد. در همین راستا، فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلیس روزجمعه گفت: هر گونه توافق بر سر آتش‌بس و پایان درگیری‌ها در سوریه تنها زمانی می‌تواند به صورت موفقیت آمیز اجرا شود که روسیه حملات هوایی خود را در سوریه متوقف کند. وی در بیانیه‌ای اعلام کرد: اگر این توافق به صورت کامل اجرا شود در این صورت می‌تواند گام بسیار مهمی برای پایان دادن به کشتارها و رنج مردم سوریه باشد. هاموند خاطر نشان کرد: اما هر گونه احتمال موفقیت این توافق به تغییر بزرگ عملکرد دولت سوریه و حامیانش بستگی دارد. به خصوص روسیه که اعلام می‌کند حملات هوایی‌اش علیه گروه‌های تروریستی است اما هنوز مواضع گروه‌های میانه رو و حتی غیر نظامیان را هدف قرار می‌دهد. همچنین فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان در جمع خبرنگاران اعلام کرد: تنها زمانی می‌توانیم درباره این توافق میان قدرت‌های بزرگ برای کاهش خشونت‌ها در سوریه نظر بدهیم که موفقیت آن را در روزهای آتی مشاهده کنیم.
توافق بر سر آتش‌بس در سوریه به معنای پایان بحران سوریه نیست
وزرای خارجه قدرت های فرا منطقه ای و منطقه ای از جمله وزرای خارجه آمریکا، روسیه، انگلیس، آلمان، چین، ایران، عربستان و ترکیه و دیگرکشورهای جهان در کنفرانس امنیت مونیخ گرد هم آمدند تا راه حلی مشترک برای مسائل جهانی بویژه بحران و جنگ 5 ساله سوریه، بحران پناهجویان و سیل بی شمار آنها به سمت اروپا و نبرد جهانی علیه تروریسم بیابند. قطعا کشورهای حاضر در این کنفرانس دیدگاه تماما یکسان و مشترکی ندارند و هر کدام سودای منافع خود را در سر می پروراند. اما آنچه که واضح و عیان است شکل گیری دو موضع در مقابل هم و تقسیم این کنفرانس به دو گروه کلی با اهداف و راهبردی متفاوت است. روسیه، ایران، سوریه و چین در یک طرف ماجرا، غرب، آمریکا، عربستان و ترکیه در طرف دیگر آن. کماکان جنگ و درگیری های میدانی در سوریه در جریان است و هر کشور در قالب متحدان خود دست به اقدامات و تصمیماتی می زند که نه تنها با جریان رقیب ناهمخوان است، بلکه تضاد راهبردی و اختلاف دیدگاهی آنها را در معادلات و نظم منطقه و جهان نشان می دهند. هر چند که وزیران امور خارجه گروه تماس سوریه که در کنفرانس امنیت مونیخ گرد هم آمده بودند بر سر آتش‌بس در این کشور به توافق رسیدند واین آتش‌بس باید در عرض یک هفته به‌اجرا گذاشته شود. اما نمی توان دیپلماسی و موفقیت های آن را پایان جنگ و درگیری بر روی زمین و در واقعیات دانست. دیپلماسی می تواند پایان یا آغاز یک جنگ باشد و چنین توافقاتی هم در تاریخ کم نبوده است. هنوز هم میان کشورهای عمده درگیر در خاورمیانه و مسئله سوریه اختلاف و تضاد منافع چنان زیاد است که معامله تنها بخش کوچکی از این مسائل را حل و فصل می کند.
چین راهبرد خود را در نزدیکی به سیاست های ایران و روسیه می داند
«وانگ یی» در دیدار محمد جواد ظریف همتای ایرانی خود در حاشیه نشست ویژه مونیخ برای سوریه اعلام و تاکید کرد که باید به جمهوری اسلامی ایران و نقش مهم این کشور در منطقه بیش از پیش توجه شود. سایت رسمی وزارت امور خارجه چین که روز جمعه اقدام به انتشار بخشی از گفت وگوی وزیران امور خارجه ایران و چین کرد، تاکید کرده است که «وانگ یی» و «ظریف» در این دیدار علاوه بر رایزنی پیرامون آخرین تحولات مربوط به سوریه در خصوص راهکارهای برون رفت این کشور از بحران کنونی گفت و گو کرده اند. رئیس دستگاه دیپلماسی چین در این دیدار با تاکید بر نقش مثبت کشورمان در عرصه تحولات سوریه، خواستار تداوم ایفای نقش تهران در این حوزه شده و حضور کشورمان در مذاکرات آتی مربوط به سوریه را مثبت و سازنده توصیف کرده است. وی همچنین با تاکید بر لزوم توقف سریع درگیری های نظامی در خاک سوریه، برقراری آتش بس فوری و آغاز رایزنی های همه جانبه سیاسی را از جمله راه های اصلی خروج سوریه از بحران دانست. «وانگ یی» در عین حال خواستار از سرگیری فوری مذاکرات صلح سوریه با حضور تمام طرف های درگیر شد.وی در ادامه این اعلام موضع به گونه ای راهبرد خود را در سطح جهانی و خاورمیانه با تاکید بر همکاری و نقش ایران در این سیاست بازخوانی کرد. او به دیدار رئیس جمهوری کشورش به ایران و پروژه «یک کمربند - یک جاده» اشاره کرد که خود گویای نزدیکی موضع دو کشور به روسیه می باشد و به نوعی تعیین خط مشی و برنامه در مناسبات و معادلات آینده جهانی و منطقه ای است.∎