سومین دور از مذاکرات صلح برای سوریه درشهر ژنو آغاز شده است. در این مذاکرات که به سرپرستی استفان دی میستورا، نماینده سازمانملل متحد در امور سوریه برگزار میشود؛ در روز اول مذاکرات اصلیترین گروههای مخالف دولت سوریه حضور نداشتند و قرار شد از روز یکشنبه 11بهمن به مذاکرات بپیوندند.
سخنگوی رسمی دفتر سازمانملل در بیانیهای تاکید کرد استفان دیمیستورا، فرستاده سازمانملل به سوریه از طرفهای زیادی برای شرکت در این مذاکرات دعوت به عمل آورده است. او و رمزی عزالدین رمزی معاونش، مذاکراتی را پشت درهای بسته و جداگانه با هر طرف برگزار خواهند کرد. فوزی افزود: «طرفهای سوری که در این مذاکرات شرکت میکنند شامل دولت و مخالفان خواهد بود و طرفهای تاثیرگذار منطقهای و بینالمللی نیز در این نشست درباره اوضاع سوریه گفتوگو کرده و نظارت خود را درباره بیانیه ژنو اعلام خواهند کرد.»
غایب اصلی نشست ژنو3 مبارزان کرد سوری هستند که به این مذاکرات دعوت نشدهاند. به نظر میرسد فشارهای ترکیه مانع از حضور گروههای کرد در ژنو3 شده باشد. دعوت نشدن کردها به معنای نادیده گرفتن بخش بزرگی از نیروهای مبارز در سوریه است که از توان رزمی بالایی در مقابل تروریستها برخوردارند و سهمی از قدرت عملیاتی در عرصه میدان نبرد را در اختیار دارند. بنابراین، هرگونه توافق سیاسی بدون در نظر گرفتن کردها ناکام خواهد ماند. این در حالی است که اختلاف میان کشورهای منطقه را نیز باید بهعنوان یکی دیگر از موانع حل و فصل بحران سوریه به شمار آورد که میتواند بنبست در نشست ژنو را در پی داشته باشد. در مذاکرات جاری، گروههای شرکتکننده در اتاقهای جداگانه حضور خواهند داشت و مذاکرات با میانجیگری سازمانملل انجام خواهد شد. انتظار میرود این مذاکرات تا 6 ماه ادامه یابد.
فرستاده ویژه سازمانملل به سوریه در نشست شورای امنیت که پشت درهای بسته انجام شد، اعلام کرد: «فرصت و شرایط برای آغاز روند انتقال سیاسی بهتر از 6 ماه پیش نیست و نظام و مخالفان سوریه همچنان تمایل کمی از خود برای مذاکرات جدید نشان میدهند.» او تاکید کرد سازمانملل همچنان بر لزوم بازسازی سوریه و ادامه تلاشها جهت یافتن راهکاری سیاسی برای بحران سوریه تاکید دارد.
دیمیستورا افزود: «مذاکراتی که میان مخالفان و نظام و برخی طرفهای دیگر برگزار میشود، گفتوگوهای غیررسمی است که با هدف دستیابی به مواضع دو طرف و شناخت میزان آمادگی آنها برای انتقال از مرحله گفتوگوها به مذاکرات براساس بیانیه ژنو صورت میگیرد.»
با این حال نشست ژنو3 با دشواریهای بسیاری روبهرو است و احتمال شکست آن دور از ذهن نیست. فشارهای سیاسی که برخی کشورها در پشتیبانی از گروههای مورد نظر خود وارد میکنند و پیششرطهایی که گروههای مخالف مطرح میکنند، میتواند بنبست گفتوگوها را در پی داشته باشد. گروههای مخالف در حالی از پیششرط برای گفتوگو با نمایندگان دولت سوریه صحبت میکنند که ارتش توانسته است بخشهای بسیاری از کشور را از کنترل تروریستها خارج کند و دست برتر را در عرصه میدانی کسب کند. به همین دلیل، انتظار قبول پیششرطهای غیرمنطقی گروههای مخالف میتواند به مانعی اساسی بر سر راه گفتوگوها تبدیل شود.
بنابراین در یک جمعبندی کلی باید گفت نشست ژنو3 میتواند مهمترین گام برای عملیاتیشدن صلح در سوریه به شمار آید که در صورت شکست آن، بنبست بزرگی در گفتوگوهای صلح سوریه ایجاد خواهد شد. به همین دلیل، مدیریت تنشها و اختلافات و کنترل فشارهای وارد شده از بیرون باید در دستور کار کشورها، بهویژه سازمانملل متحد قرار گیرد تا مانع از رنگ باختن یکی از مهمترین شانسهای صلح در سوریه شود.
ژنو3 بایدها و نبایدها
صاحبخبر -