لایحه بودجه سال آینده در حالی به مجلس شورای اسلامی ارائه شده است که رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی می‌گوید در هیچ جای این لایحه عددی تحت عنوان قیمت نفت و قیمت دلار مشخص نشده است.
 به گزارش «فرهیختگان» این در حالی است که پیش از این ارشد‌ترین مقامات وزارت نفت و شخص وزیر، در آستانه ارائه لایحه بودجه به مجلس از قیمت 40 دلار برای برآورد قیمتی هر بشکه نفت در سال پیش رو صحبت کردند.
 همین عدد پس از اعلام از سوی کارشناسان مبنایی شد برای بحث در باب قیمت نفت در سال آینده.
قیمت نفت این روزها از 30 دلار نیز عقب‌تر رفته است. اولین واکنش بازار نفت به لغو تحریم‌های ایران نیز چیزی جز این پیش‌بینی نبود. درست وقتی نفت سراسر بازار را گرفته و اضافه عرضه نفت فشار سنگینی را به قیمت‌ها وارد می‌کند، ایران نیز برنامه بازپس‌گیری بازارهای از دست رفته را پس از سه سال دوری در دستور کار قرار داده است. ایران در حال حاضر روزانه اندکی بیش از یک میلیون بشکه نفت راهی بازار می‌کند. مقرر است در فواصلی مشخص این رقم ابتدا 500 هزار بشکه و سپس 500 هزار بشکه دیگر افزایش یابد تا در پایان سال 2016 ایران بتواند حجم صادرات روزانه‌اش را به دو میلیون بشکه برساند. معاون وزیر نفت تاکید کرده بازگشت ایران به بازار تدریجی است و احتمالا ایران برای حفظ موقعیت استراتژیک خود و عدم اثرگذاری روانی بر بازاری که این روزها با ریزشی شدید روبه‌رو است از اطلاع‌رسانی شفاف در زمینه رایزنی‌ها برای جذب مشتریان، میزان افزایش صادرات و... خودداری می‌کند تا بتواند با چراغ‌های خاموش صندلی‌اش در سازمان اوپک را- سازمانی که خود بنیانگذارش است- بازپس گیرد.

  مجامع بین‌المللی چه می‌گویند؟
آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرده است بازار نفت ممکن است به دلیل افزایش تولید نفت ایران در مازاد عرضه نفت غرق شود. این تمثیل نشان می‌دهد فشار قیمتی بر این بازار در سال جاری میلادی تا چه حد افزایش خواهد داشت. آژانس چشم‌انداز اقتصادی جهان را پر از بدبینی اعلام کرده از این رو معتقد است در سال جاری میلادی قیمت‌ها افزایش چندانی را در بازار نفت تجربه نخواهند کرد.
صندوق بین‌المللی پول نیز قیمت هر بشکه نفت را در سال جاری میلادی در حدود 42 دلار پیش‌بینی می‌کند. این نهاد برای سال 2017 نیز قیمت 48 دلار پیش‌بینی کرده است. نفت در سال 2015، 35 درصد از قیمت خود را نسبت به سال پیش از آن از دست داد و پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول هر چند در مقایسه با قیمت‌های امروز بازار، قیمتی مناسب‌تر است، اما موید آن است که نفت 2016 ارزان‌تر از نفت 2015 خواهد بود.
 سازمان اوپک نیز پیش‌بینی کرد که قیمت جهانی نفت در سال آینده میلادی بهبود خواهد یافت و تا سال ۲۰۲۰ میلادی به ۷۰ دلار در هر بشکه خواهد رسید.
اوپک اعلام کرد سهم جهانی نفت این سازمان از ۵۰ درصد دهه ۷۰ میلادی به ۳۰ درصد در سال جاری میلادی کاهش یافته است. اوپک علت کاهش قیمت جهانی نفت را در افزایش تولید نفت «شیل» آمریکا، کاهش رشد اقتصاد جهانی و عملکرد ضعیف اقتصادهای بزرگ دنیا می‌داند.
 پیش‌بینی معتبرترین مراکز جهان نیز سیگنال‌هایی چندان مثبت به بازار ارائه نمی‌کنند. به این ترتیب موقعیت کشورهای نفت‌خیز به استثنای ایران در سال آینده مبهم و غبارآلود خواهد بود.

  کمی خوش‌بینانه
 منصور معظمی، استاد دانشگاه نفت و کارشناس نفتی در پاسخ به این سوال «فرهیختگان» که آیا قیمت نفت در بودجه سال آینده با احتساب 40 دلار در هر بشکه قابل تحقق است یا خیر، می‌گوید: «این قیمت با شرایط فعلی کمی خوش‌بینانه است، اما بی‌تردید موقعیت نفتی ایران در سال جاری میلادی و سال آینده شمسی موقعیتی بهتر از قبل خواهد بود.»
وی با تاکید بر اینکه با لغو تحریم‌ها دستیابی به رشد صادرات نفت حتمی است، می‌گوید: «با افزایش صادرات نفت درآمد نفتی سال آینده محقق می‌شود، اما شاید معادلات جهانی به سمتی بروند که نفت با کاهش قیمتی بیشتر روبه‌رو شود.» وی اضافه تولید قابل توجه در این بازار را عامل بروز این اتفاق و تضعیف قیمت‌ها در بازار نفت می‌داند.

  نزدیک به معقول
 از سوی دیگر ابراهیم نکو، نماینده مجلس و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در پاسخ به این سوال که آیا قیمت 40 دلار را منطقی می‌دانید، یا خیر، می‌گوید: «مراکز بین‌المللی نیز قیمت نفت در سال 2016 را کمتر از 40 دلار پیش‌بینی نکرده‌اند. البته با لغو تحریم‌ها بازار واکنشی روانی نشان داده و با کاهش قیمت روبه‌رو شده است، اما به نظر می‌رسد به‌زودی بازار خود را ترمیم کند.»
وی با اشاره به اینکه این قیمت را معقول یا نزدیک به معقول می‌داند، گفت: «تولید‌کنندگان نفتی برای حراست از اقتصادشان دیر یا زود مجبورند از عکس‌العمل‌های سیاسی برای فشار بر دیگر کشورها پرهیز و عرضه را متعادل کنند. در این صورت بی‌تردید قیمت‌ها اندکی ترمیم خواهد شد.»

  قیمت‌ها بهبود می‌یابد
 در این میان مهدی پازوکی، کارشناس اقتصادی اما نظری خوش‌بینانه‌تر از دیگران دارد. وی می‌گوید باید توجه داشت قیمت‌ها در ماه‌های آتی در بازار نفت افزایش خواهد یافت، چراکه فشار قیمتی اقتصاد تمامی کشورهای نفت‌خیز را با مشکل روبه‌رو کرده، این کشورها برای حراست از اقتصادشان مجبورند عرضه به بازار را منطقی کنند و همین تصمیم عقلانی قیمت‌ها را اندکی بهبود خواهد داد.»
وی با تاکید بر اینکه قیمت نفت در بودجه سال آینده بین 35 تا 40 دلار تعیین شده و دولت حتی قیمت پایین‌تر از 40 دلار را نیز مد نظر داشته است، گفت: «من فکر می‌کنم پیش‌بینی دولت معقول است و ما در سال آینده با قیمت‌هایی بالاتر از این نیز روبه‌رو باشیم.»

  بودجه از نفت دل بکند
سیدحمید حسینی، کارشناس اقتصادی و فعال بازار نیز در پاسخ به این سوال که قیمت 40 دلاری برای هر بشکه نفت در سال آینده معقول است یا خیر، گفت: «من فکر می‌کنم بهتر است چسبندگی بودجه به نفت را کاهش دهیم. اصلا مهم نیست قیمت نفت چقدر باشد. باید بودجه ایران از نفت دل بکند تا از تلاطم‌های بازار نیز در امان باشد.»
 وی با اشاره به اینکه میزان وابستگی بودجه به نفت حدود 25 درصد گزارش شده است، گفت: «بررسی‌ها نشان می‌دهد زمانی بودجه ما وابستگی نزدیک به صددرصد به نفت داشت. هر چند روند حرکت مثبت است، هنوز قیمت نفت مولفه مهم و تاثیرگذاری در این بازار است و این اتفاق اصلا خوب نیست.»
وی گفت: «معتقدم قیمت 40 دلاری در سال آینده قابل تحقق است، اما بهتر است دولت به جای آنکه حداکثر و حداقل قیمت هر بشکه نفت را ملاک بودجه‌ریزی کند، حداقل نیاز به درآمد نفتی برای متعادل کردن بودجه را مد نظر قرار دهد. در این صورت مشکلات تا حد زیادی کاهش خواهد داشت.»