صاحب‌خبر - گروه ورزشی - بهزاد مختاری : از امروز (سه‌شنبه) امیدهای ایران برای شکستن طلسم ۴۰ ساله حضور در بزرگ‌ترین رویداد ورزشی جهان یعنی المپیک رقابت‌های خود را در قطر و برابر ۱۶ تیم برتر آسیا آغاز می‌کنند . حالا دیگر ۴۰ سال از آخرین حضور فوتبال ایران در المپیک ۱۹۷۶ مونترال کانادا که با تنها صعود ایران از گروهش در یک آوردگاه جهانی همراه شد، می‌گذرد. افتخاری که ایران هیچ‌گاه حتی در ۴ جام‌جهانی ۱۹۷۸، ۱۹۹۸، ۲۰۰۶ و ۲۰۱۴ نتوانسته آن را تکرار کند.
نخستین گام
تیم ملی فوتبال ایران در مهر ماه ۱۳۴۲ نخستین تلاش خود را برای حضور در المپیک که در آن زمان با حضور تیم‌های ملی بزرگسالان کشورهای مختلف برگزار می‌شد و اعتباری در حد جام‌جهانی داشت، آغاز کرد . مسابقاتی که ۳۰ سال پیش از آغاز جام‌جهانی در سال ۱۹۳۰ یعنی از سال ۱۹۰۰ آغاز شده و تا آن زمان ۱۳ دوره آن برگزار شده بود . ایران در مرحله مقدماتی پس از عبور از سد پاکستان، عراق و هندوستان نخستین صعود خود به یک تورنمنت بین‌المللی را در نخستین تلاش برای صعود به المپیک در سال ۱۹۶۴ جشن گرفت.تیم بی‌تجربه ایران در توکیو در بازی اول خود مقابل آلمان که تنها بازیکنانی از آلمان شرقی را با خود داشت، با ۴ گل شکست خورد اما با تساوی یک-یک برابر مکزیک با تک گل کرم نیرلو به صعود امیدوار ماند. شکست یک- صفر مقابل رومانی در بازی سوم حذف ایران را رقم زد تا آن تیم با نتایجی آبرومندانه و در حالی که ۷ بازیکن اصلی خود که عضو شاهین بودند را به دلایل غیر فنی همراه نداشت، به ایران برگردد. تیم ایران ۴ سال بعد و با وجود نایب‌قهرمانی در بازی‌های آسیایی و کسب نخستین قهرمانی جام ملت‌های آسیا به دلیل برگزاری مسابقات مقدماتی المپیک ۱۹۶۸ مکزیکوسیتی در سرزمین‌های اشغالی و همزمانی آن با جنگ اعراب و اسرائیل این بازی‌ها را تحریم کرد.
شگفتی بزرگ
۸ سال پس از نخستین حضور، ایران به تیمی پخته و با تجربه تبدیل شده و دومین قهرمانی پیاپی خود در جام ملت‌های آسیا را جشن گرفته بود اما پس از برتری مقابل کویت، در دو بازی رفت و برگشت مقابل کره‌شمالی به مشکل خورد و با درخشش خارق‌العاده ناصر حجازی در بازی تکراری جواز حضور در المپیک ۱۹۷۲ مونیخ را به دست آورد.دو شکست سنگین ۵-صفر مقابل مجارستان و ۴- صفر برابر دانمارک کار تیم را خیلی زود یک سره کرد اما تیم ایران در بازی سوم شگفتی بزرگی رقم زد و موفق شد با تک گل مجید حلوایی، برزیل که دو سال قبل قهرمان جهان شده بود را شکست داد و باعث حذف این تیم شد. تیم ایران با این پیروزی بالاتر از برزیل در رده سوم گروه دشوار خود ایستاد.
ظلم آشکار
در سال‌هایی که اعراب آرام‌آرام در حال تبدیل شدن به قدرت‌های فوتبال آسیا بودند، تیم ما که سه قهرمانی پیاپی در جام‌ملت‌های آسیا و یک قهرمانی بازی‌های آسیایی را یدک می‌کشید، با پشت سر گذاشتن بحرین، کویت، عربستان و عراق موفق شد به سادگی سومین حضور خود در المپیک را در سال ۱۹۷۶ جشن بگیرد. تیم ما در مونترال کانادا پس از پیروزی یک بر صفر مقابل کوبا با تک گل غلامحسین مظلومی، مقابل تیم قدرتمند لهستان در حالی که با گل علی پروین پیش افتاده بود در نهایت ۳-۲ بازنده شد اما به عنوان تیم دوم گروه راهی مرحله یک‌چهارم نهایی شد. حسن روشن زننده دومین گل ایران بود.ایران در یک‌چهارم نهایی مقابل شوروی هم نمایشی افتخارآمیز داشت و در نهایت با وجود گلزنی پرویز قلیچ‌خانی ۲- یک بازنده شد. اعتراض تیم ایران به استفاده روس‌ها از ورمیف محروم با این پاسخ که داوری بازی قبلی روس‌ها ضعیف بوده، روبرو شد تا تیم ما در کمال شایستگی از رقابت‌ها کنار برود! این در حالی بود که در پایان مسابقات لهستان و شوروی به ترتیب مدال‌های نقره و برنز مسابقات را به دست آوردند تا ارزش تلاش شاگردان حشمت مهاجرانی که با حضور در جمع ۸ تیم برتر دنیا فوتبال ایران را به بالاترین جایگاه تاریخ خود رسانده بودند، بیش از پیش مشخص شود.
تحریم و ادامه طلسم
تیم ایران که پس از انقلاب با مهاجرت بیش از نیمی از ستارگانش مواجه شده بود، با ترکیبی از ستارگان با تجربه دهه ۷۰ میلادی و نسلی جوان از بازیکنان لیگ تعطیل شده تخت جمشید موفق شد با پشت سر گذاشتن کره شمالی، چین، هند، سریلانکا و سنگاپور برای سومین بار پیاپی به المپیک ۱۹۸۰ مسکو صعود کند اما در نهایت اشغال نظامی افغانستان توسط شوروی باعث شد ایران حضور در این مسابقات را تحریم کند!
اوج بدشانسی
المپیک ۱۹۸۸ سئول آخرین دوره از مسابقات فوتبال المپیک با حضور تیم‌های بزرگسالان بود. تیم ملی با رهبری مرحوم پرویز دهداری بعد از ماجرای بازی‌های آسیایی ۱۹۸۶ سئول و کناره‌گیری ۱۴ بازیکن از تیم ملی، با تیمی کم تجربه در دو بازی رفت و برگشت قطر مقابل کویتی ایستاد که مثل ما در تامین شرایط مناسب میزبانی با مشکل روبرو بود.ایران در بازی رفت ۲-۱ پیروز شد اما در بازی برگشت و در دقیقه ۹۰ با یک گل شکست خورد و بازی در نهایت ۲-۲ شد. با این حال و از آنجایی که در بازی رفت ایران میزبان مجازی بود، کویت به خاطر گل زده در خانه حریف صعود کرد.
طعم تلخ تبانی
از سال ۱۹۹۲ و با تصمیم فیفا و IOC مسابقات المپیک به رده زیر ۲۳ سال منتقل شد و نخستین تیم ملی امید ایران با ستارگانی مثل خداداد عزیزی، افشین پیروانی، رضا رضایی‌منش، علیرضا پورمند و بهزاد داداش‌زاده در روز پایانی دور اول بازی‌های گروهی به دلیل سنت رایج آن زمان در تنظیم تقویم بازی‌ها به نفع اعراب در روز پایانی اسیر تبانی قطر و امارات شد.در حالی که تیم ایران تنها با شکست ۵ گله امارات برابر قطر از مسابقات کنار می‌رفت، ثبت عجیب برتری ۵-صفر قطر بر امارات حذف ناباورانه شاگردان حسن حبیبی از المپیک بارسلون را رقم زد تا ایران بار دیگر طعم تلخ تبانی ناجوانمردانه اعراب را بچشد.
حذف‌های سریالی با تیم‌های پرستاره
ناکامی تیم تحت هدایت حسن حبیبی در راه صعود به المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا با وجود در اختیار داشتن کلکسیونی از ستاره‌های آینده‌دار از قبیل مهدی مهدوی‌کیا، کریم باقری، مهدی پاشازاده، داریوش یزدانی، مهرداد میناوند و رسول خطیبی در سایه موفقیت آن روزهای تیم ملی فراموش شد و وقتی ۴ سال بعد تیم ما با اگون کوردس آلمانی و ستاره‌هایی مثل مهدوی‌کیا، کاظمیان، کریمی، نکونام ، کعبی و یزدانی در راه رسیدن به المپیک ۲۰۰۰ سیدنی نتوانست از سد تیم‌هایی مثل بحرین و لبنان عبور کند، آرام‌آرام زمزمه جدی‌شدن طلسم سیاه تیم امید در راه صعود به المپیک اوج گرفت.محمد مایلی‌کهن، مدیر فنی امروز و سرمربی آن روزهای تیم امید با وجود در اختیار داشتن تیم قهرمان بازی‌های آسیایی ۲۰۰۲ با بازیکنانی مثل رحمتی، کعبی، نصرتی، مبعلی، معدنچی، برهانی و نویدکیا با دو شکست مقابل کره‌جنوبی و چین از تیم اخراج شد تا تیم ما با حسین فرکی جانی تازه پیدا کند اما برای صعود به المپیک ۲۰۰۴ آتن دیگر دیر شده بود . رنه سیموئز برزیلی با تیمی کم ستاره‌تر و گروهی دشوارتر در راهیابی به المپیک ۲۰۰۸ پکن ناکام شد تا نوبت به شاهکار سرپرستی تیم علیرضا منصوریان در بازی دادن به کمال کامیابی‌نیای محروم برسد و تیم از حضور در المیپک لندن ۲۰۱۲ نیز ناکام بماند.
ایران- سوریه؛ گام اول صعود
ایران سابقه بازی با سوریه در مسابقات غرب آسیا را دارد ولی به گفته هادی طباطبایی مربی تیم ملی، جنس این رویارویی متفاوت است و دو تیم برای صعود به المپیک باهم بازی می‌کنند. سوری‌ها در آستانه مسابقات قهرمانی آسیا، مشکلاتی را تجربه کردند. آنها که برای برپایی اردوی تدارکاتی عازم کشور امارات شده بودند، حتی یک بازی تدارکاتی با تیم امید ازبکستان انجام دادند اما به یکباره و با نظر مسئولان ورزش امارات، از این کشور اخراج شدند. این در حالی بود که تیم سوریه قرار بود با تیم کُره و اردن هم بازی کند. موضوعی که انتقاد رئیس فدراسیون فوتبال سوریه را هم در پی داشت و وی به شدت به کنفدراسیون فوتبال آسیا و مسئولان امارات حمله کرد. سوریه بعد از امارات راهی بحرین شد و چند روز در این کشور تمرین کرد. این تیم سپس با کمک کنفدراسیون فوتبال آسیا هفته گذشته راهی قطر شد تا اردوی خود را در کشور میزبان مسابقات برگزار کند. سوریه در آخرین دیدار تدارکاتی قبل از مسابقات قهرمانی آسیا به مصاف ژاپن رفت و برابر این تیم هم شکست خورد. مدیر تیم سوریه در مصاحبه‌ای عنوان کرده بود که بازی با ایران کلید صعود به المپیک است و بازیکنان سوریه برای این مسابقه انگیزه زیادی دارند.
... و حالا ریو ۲۰۱۶
تیم تحت هدایت محمد خاکپور که در جلب رضایت باشگاه‌های سه لژیونرش یعنی سردار آزمون، علیرضا جهانبخش و سعید عزت‌اللهی ناتوان بود، در غیاب نوراللهی و وکیای مصدوم، کاپیتان برزای مغضوب و عبدالله‌زاده سرباز، در تقابل با ۱۶ تیم برتر آسیا که برخلاف ما تعامل خوبی با باشگاه‌های اروپایی دارند کاری دشوار حتی برای صعود از گروه خود دارد. آن هم برابر تیم‌هایی مثل سوریه نایب‌قهرمان غرب آسیا، قطر میزبان و چین با ژانگ یونینگ مهاجم فرصت‌طلب ویتسه آرنهم هلند.چالش اصلی شاگردان خاکپور پس از صعود از گروه آغاز می‌شود. اخباری، دروازه‌بان تیم امید باید برای تقابل با امثال کوبو، مهاجم ژاپنی یانگ‌بویز سوئیس ، مینامینو و هوانگ هی چان مهاجمین ژاپنی و کره‌ای سالزبورگ اتریش و تاگارت مهاجم استرالیایی دندی یونایتد اسکاتلند آماده باشد. کنعانی، دانشگر، محمدی و محبی باید برابر ستاره‌های جوانی مثل سئونگ وو هافبک کره‌ای لورکوزن، غفوروف هافبک ازبک ایوانیکای صربستان، ادواردز هافبک استرالیایی پاتریک تیستل اسکاتلند، امینی هافبک استرالیایی راندرز دانمارک، ایکونومیدیس هافبک استرالیایی لاتزیو و آنتونیس هافبک استرالیایی پائوک سالونیکا یونان بایستند. چشمی ، ترابی ، کریمی و پهلوان باید راهی برای عبور از امثال بورگس مدافع استرالیایی فولام انگلیس بیابند و مطهری و محمدی باید قفل دروازه امثال لنوکس سنگربان استرالیایی کیلمارناک اسکاتلند را باز کنند تا تیم ما با ایستادن روی یکی از سکوهای سه گانه طلسم سیاه نرفتن به المپیک را برای همیشه نابود کند.
گروه بندی و برنامه دیدارهای تیم امید ایران
گروه اول : ایران، قطر، سوریه و چین
گروه دوم : تایلند، کره شمالی، ژاپن و عربستان سعودی
گروه سوم : یمن، ازبکستان، کره جنوبی و عراق
گروه چهارم : ویتنام، امارات، استرالیا و اردن
22 دی
ایران -سوریه در ورزشگاه جاسم بن حمد
25 دی
ایران -قطر در ورزشگاه جاسم بن حمد
28 دی
ایران - چین در ورزشگاه عبدالله بن خلیفه∎