فرانکفورتر آلگماینه سایتونگ نوشت: عربستان سعودی با اعدام همزمان ٤٧ نفر، تروریست های سُنی و مخالفان و منتقدان شیعه را در یک سطح قرار می دهد. خاندان سلطنتی با این کار به سیاست سرکوب خود باز می گردد – و آشکار می کند تا چه اندازه حکومت این کشور خود را در معرض خطر می بیند.

 

به گزارش فرهیختگان آنلاین، آیاتی از قرآن پیش از بیانیه وزارت کشور عربستان سعودی در مورد اعدام ٤٧ نفر قرائت شدند. این امر به منظور توجیه اجرای حکم اعدام برای آنها می باشد. مُفتی اعظم عربستان سعودی، شیخ عبد العزیز آل الشیخ جای هیچ گونه شک و تردیدی را در این باره باقی نگذاشت. او از این اعدام ها به عنوان اجرای "عدالت" و "رحمتی برای زندانیان" ستایش کرد. زیرا مرگ مانع خواهد شد تا آنها "اعمال شیطانی" بیشتری مرتکب شوند.

شبکه خبری العربیه که بودجه آن از سوی عربستان سعودی تأمین می شود، در تمام طول روز تصاویر دو تن از اعدام شدگان و جرم هایی را که ادعا می شود علت این مجازات بوده، نمایش می داد. در سمت راست صفحه تلویزیون تصاویر فارس الشویل، یکی از نظریه پردازان القاعده عربستان به چشم می خورد و در سمت چپ نیز تصاویر نمر باقر النمر، روحانی شیعه و رهبر معنوی شیعیان عربستان سعودی مشاهده می شد. زیر هر دو تصویر نوشته شده بود: "تحریک کنندگان، آشوبگران". تلویزیون دولتی عربستان همچنین صحنه هایی از حملات تروریستی القاعده که طی سال های ٢٠٠٣ تا ٢٠٠٦ این کشور را تکان داد، به نمایش گذاشته بود. (اما تصاویری از اعمال نمر دیده نمی شد).

پیام اصلی اجرای احکام اعدام به مردم این بود: آل سعود هنگامی که حکومت خود را در خطر بیند، بین شیعه و سنی تفاوتی قائل نمی شود. تنها اعدام اهل سُنت ممکن بود آبی به آسیاب افراط گرایان سنی باشد که دیگر خاندان سلطنتی را به اندازه کافی پیرو اسلام وهابی نمی بینند.

این گونه به نظر می رسد که حاکمان این کشور با اعدام همزمان شیعه و سنی می خواستند از این گونه واکنش ها جلوگیری کنند. مراسم اعدام ٤٧ زندانی در دوازده مکان مختلف اجرا گردید. بر اساس گزارش های خبری عربستان، در چهار مکان از جوخه اعدام استفاده شد.

"تفاوت چیست؟"

روش معمول اعدام در عربستان سعودی، گردن زدن است. به همین خاطر وب سایت رهبر ایران به عنوان اعتراض علیه اعدام نمر، تصویری از "جان جهادی"، جلاد داعش در کنار تصویری از یک جلاد عربستانی که سر و صورت خود را پوشانده، به نمایش گذاشته است. پرسشی در کنار این تصاویر درج شده بود: "تفاوت بین این دو چیست؟" عربستان سعودی در پاسخ گفت، داعش به طور خودسرانه و بی منطق گردن می زند، اما عربستان سعودی تنها به عنوان مجازاتی برای جرایم جدی از آن استفاده می کند.

وزارت کشور اعلام کرد اعدام شدگان به جرم عضویت در "سازمان های تروریستی" و "توطئه جنایی" محکوم شده بودند. در این بیانیه مشخص نشده چه کسی به چه روشی اعدام شده است. از جمع ٤٣ تن از اعدام شدگان سنی - ٤١ نفر که همگی شهروندان عربستان سعودی بودند- طی سال های ٢٠٠٣ تا ٢٠٠٦ به خاطر انجام حملاتی از سوی القاعده دستگیر شده بودند؛ آنها به مجتمع های مسکونی که در آن شهروندان غربی زندگی می کردند، 

ساختمان های دولتی و موسسات دیپلماتیک حمله کرده بودند. چند صد نفر در نتیجه این حملات کشته شدند.

١٥٧ اعدام در سال ٢٠١٥

به همین ترتیب، چهار فرد شیعه، سه نوجوان و شیخ النمر، به اتهام مشارکت در تظاهرات طی سال های ٢٠١١ تا ٢٠١٣ اعدام شدند. دادگاه های شریعت به اعتراضات آنها عنوان "راهزنی" را اطلاق کردند، جرمی که در عربستان سعودی مجازات اعدام به دنبال دارد. برخی از اعدام شوندگان، با طناب هایی که در زیر شانه آنها بسته شده بود، از چوبه دار آویزان بودند و به منظور ارعاب در ملا عام نمایش داده شدند.

در سال ٢٠١٤، ٩٠ نفر در عربستان سعودی اعدام شدند، در سال ٢٠١٥ این تعداد ١٥٧ نفر بوده و در سال ٢٠١٦ نیز تا کنون ٤٧ نفر اعدام شده اند. نمونه این اعدام جمعی پیش تر در ٩ ژانویه ١٩٨٠ انجام شده بود. این مقایسه نشان می دهد که خانواده سلطنتی تا چه اندازه خود را در معرض خطر می بیند.

در آن زمان، ٦٣ شهروند عربستان سعودی اعدام شدند که در اشغال مسجد الحرام در ٢٠ نوامبر سال ١٩٧٩ و اولین روز سال ١٤٠٠ قمری دست داشتند. گروهی از متعصبان پیرو جهیمان العتیبی، خاندان سعود را به فساد و از بین بردن "اسلام واقعی" متهم کردند. مردمی که با العتیبی همدردی می کردند، بعدها از جمله طرفداران القاعده شدند.

خاری در چشم حکومت عربستان 

اعدام های جمعی اخیر به نظر می رسد هشداری به شیعه و سنی باشد تا نه با تظاهرات مسالمت آمیز و نه با خشونت های جهادی، خاندان سعود را زیر سوال نبرند. انور اشکی، سرلشکر سابق سعودی که اکنون ریاست یک اتاق فکر در جده را به عهده دارد گفت عربستان سعودی دریغ نخواهد کرد که "همه تروریست ها را تنبیه کند" و بین جنایتکاران تفاوتی قائل نمی شود.

بر اساس استانداردهای بین المللی که در خارج از عربستان سعودی اعمال می شوند، شیخ النمر فردی تروریستی به شمار نمی رود. او به عنوان الگویی برای شیعیان عربستان و به ویژه جوانان شیعه، هرگز خواستار برپایی قیام مسلحانه نشده بود، اما همچنان همانند خاری در چشم حکومت عربستان به شمار می رفت.

موطن اصلی نمر العوامیه است، واحه ای فقیر و کوچک در حومه قطیف که از آن می توان راس تنوره، بزرگ ترین بندر نفتی جهان را مشاهده کرد. النمر که در سال ١٩٥٩ متولد شده، در شهر قم ایران و سوریه به تحصیلات پرداخته بود. او تنها شهروند سعودی است که به مقام آیت الله دست یافته، اما تا زمان دستگیر شدن وی در سال ٢٠١٢، این واعظ در شهر کوچک خود باقی مانده بود.

به مدت چند دهه، العوامیه به خاطر تبعیض علیه شیعیان عربستان سعودی که ١٥ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند، صحنه تظاهرات بوده است. موعظه های النمر و نقاشی های دیواری ضد دولتی در خیابان ها همه حاکی از این اعتراضات بوده اند.

انقلابیون اصلاح طلب شده اند

در سال ٢٠٠٩، او به حکومت عربستان هشدار داد که اگر تبعیض علیه شیعیان عربستان بالاخره پایان نیابد، ممکن است آنها روزی خواستار ایجاد دولت و حکومت خاص خود شوند. او به نمایندگی از یک اقلیت، تقاضای ایجاد یک کشور و حکومت مجزا می کرد. زیرا اکثر شیعیان عربستان در آن زمان آینده خود را در عربستان سعودی که در آن اصلاحاتی اعمال شده، می دیدند. جنبش اصلاحاتی که شیخ حسن الصفار در سال ١٩٧٥ ایجاد کرده و پس از انقلاب ١٩٧٩ در ایران خواستار ایجاد انقلابی در عربستان سعودی نیز شد، به پایان خود رسیده بود.

در سال ١٩٩٣، روشنفکران سکولار شیعه تلاش کردند راه حلی برای این امر را نه از طریق اقدام علیه حکومت عربستان، بلکه در گفت و گو با آن بیابند: انقلابیون شیعه به اصلاح طلبان سعودی تبدیل شدند. در سال ١٩٩٣، آنها قادر به دیدار با ملک فهد، پادشاه آن زمان شدند. هنگامی که ملک عبدالله در سال ٢٠٠٥ به قدرت رسید و مجمع "گفتگوی ملی" را ایجاد کرد، جرگه ای به وجود آمد که در آن برای اولین بار اصلاح طلبان از تمام سطوح اجتماع با یکدیگر ملاقات کردند.

در سال ٢٠٠٩، دو روشنفکر شیعه به نام های جعفر شعیب و توفیق آل سیف یک «نقشه راه» را برای چگونگی ایجاد برابری میان شیعیان و سایر شهروندان این کشور سلطنتی ارائه کردند. عنوان این سند "ادغام شیعیان در نظام ملی" بود. هم اکنون اکثر شیعیان، بر خلاف زمان انقلاب در ایران، هویت سعودی خود را بر هویت شیعی خود برتر می دانند.

شکست در سال ٢٠١١

اما پس از تظاهرات سال ٢٠١١، وضعیت به شکل سابق خود بازگشت. عربستان سعودی نیروهای خود را برای کمک به پادشاه سُنی بحرین برای سرکوب تظاهرات به این کشور اعزام کرد. در بحرین شیعیان که اکثریت جمعیت را تشکیل می دهند و تا حد زیادی از قدرت سیاسی دور نگه داشته می شوند، خواستار پایان دادن به تبعیض ها بودند.

نمر نیز طی خطبه های نماز خود، خواستار اصلاحات دمکراتیک در همه کشورهای منطقه شده بود. هیچ فرد دیگری نمی توانست همانند او جوانان شیعه در عربستان سعودی و مناطق اطراف آن را بسیج کند. او به طور همزمان حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرینی و بشار اسد رئیس جمهور سوریه را افرادی "دیکتاتور و خودکامه" می خواند. شیعیان قطیف و العوامیه به سرکوب خشونت آمیز اعتراضات در بحرین با برگزاری تظاهرات واکنش نشان دادند. بارها و بارها ریاض طی سال های اخیر واحدهای زرهی خود را به قطیف و العوامیه اعزام کرده است. در نتیجه آن، ده ها تن از مردم کشته شدند.

"مسئول ترس و وحشت"

نمر در ٨ ژوئیه ٢٠١٢ دستگیر شد، پس از آن که طی خطبه ای درباره مرگ وزیر سابق کشور و شاهزاده ولیعهد نایف بن عبد العزیز آل سعود که از تبعیض علیه شیعیان دفاع می کرد، اظهار داشت: "این مرد مسئول آن بود که ما همواره در ترس و وحشت زندگی کنیم. آیا ما نباید شاد باشیم که او هم اکنون مرده است؟ کِرم ها از کالبد وی تغذیه کرده و او در قبر به عذاب جهنم گرفتار خواهد بود." این سخنان دیگر کاسه صبر و تحمل آل سعود را لبریز کرد.

نیروهای امنیتی عربستان سعودی پس از این که به نمر شلیک کرده بودند او را دستگیر کردند، و در نتیجه باعث برپایی تظاهرات بیشتری شدند. در نوامبر ٢٠١٤، یک دادگاه ویژه نمر را به جرم تحریک به شورش، ایجاد فتنه، نافرمانی و خرابکاری به مرگ محکوم کرد.