صدرا محقق: چهار روز پیش بود که معصومه ابتکار با کلیدزدن یک کارزار در شبکه‌های اجتماعی با عنوان «چالش دمای 18 درجه» از دولتمردان و مردم خواست برای مقابله با آلودگی هوا و کمپین جهانی برای کاهش گازهای گلخانه‌ای، به این چالش ملی بپیوندند. بلافاصله پس از این ماجرا، شهیندخت مولاوردی، معاون زنان و خانواده ریاست‌جمهوری و جواد ظریف، وزیر امور خارجه اولی در فیس‌بوک و اینستاگرام و دومی در توییتر حمایت خود از این کارزار را اعلام کردند. روز گذشته هم بیژن زنگنه، وزیر نفت، با صدور نامه‌ای خطاب به حمیدرضا عراقی، معاون خود در امور گاز، دستور داده است، او «با توجه به آلودگی موجود در کلان‌شهرها و تأثیری که کاهش مصارف گرمایشی گاز می‌تواند در کاهش این آلودگی داشته باشد، بر بازرسی مرتب از دستگاه‌ها برای پرهیز از استفاده بیش‌از‌حد از سوخت گرمایشی» تأکید کرد.
نامه بیژن زنگنه به این شرح است: «با توجه به آلودگی موجود در کلان‌شهرها و تأثیری که کاهش مصارف گرمایشی گاز می‌تواند در کاهش این آلودگی‌ها داشته باشد، لذا در اجرای بخش‌نامه شماره ١٢٣٧٣٥ مورخ ٢٢/٩/٩٤ معاون‌اول رئیس‌جمهوری، لازم است اکیدا دستور فرمایید که با تعیین و اعزام گروه‌های ویژه بازرسی، کنترل شود که دمای ادارات دولتی و ساختمان‌های عمومی در هیچ شرایطی در فضاهای بسته در ساعات کاری از ٢١ و در راهروها و فضاهای سرپوشیده از ١٨ درجه سانتی‌گراد بیشتر نباشد و مراقبت شود که شب‌ها و روزهای تعطیل نیز دستگاه‌های گرمایشی خاموش باشند. در موارد مراعات‌نشدن بخش‌نامه یادشده، برای اصلاح امر به واحد ذی‌ربط اخطار داده شود و در صورت اصلاح‌نشدن وضع، ظرف مدت دو روز پس از اخطار، آن شرکت باید به قطع موقت گاز ساختمان متخلف اقدام کند و هم‌زمان نیز موضوع را به دفتر وزیر محترم ذی‌ربط و دفتر این‌جانب منعكس کند. لازم است در بازرسی‌های یادشده، ادارات تابعه وزارت نفت را در اولویت قرار دهید».
اشاره وزیر نفت به بخش‌نامه‌ای است که چند روز پیش از سوی دولت مصوب و برای اجرا به همه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، استانداری‌ها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی ابلاغ شد. این بخش‌نامه را معاون‌اول رئیس‌جمهوری خطاب به این دستگاه‌های دولتی صادر کرده و بر این اساس همه آنها به رعایت مواردی برای صرفه‌جویی در مصرف گاز طبیعی موظف شده‌اند. 
براساس این بخش‌نامه، سازمان‌ها و نهادها به رعایت دمای 18 تا 21 درجه در فضاهای داخلی و بسته و دمای 18 درجه در راهروها و فضاهای عمومی سرپوشیده موظف هستند. همچنین روشن‌کردن وسایل گرمایشی یک ساعت قبل از آغاز کار و خاموش‌کردن آنها یک ساعت پیش از پایان کار از الزامات این بخش‌نامه است. در این بخش‌نامه با تأکید بر خاموش‌کردن وسایل گرمایشی در روزهای تعطیل به‌ویژه برای ساختمان‌هایی که سیستم حرارت مرکزی ندارند، آمده است: به‌منظور افزایش بازدهی وسایل گازسوز نظیر نصب سامانه پایش هوشمند موتورخانه‌ها براساس مصوبه 212326ت/ 46320ه مورخ 16/12/1390 هیأت وزیران، باید معاینه فنی و تعمیر وسایل گرمایشی و دیگر اقدامات لازم انجام شود. در بخش پایانی بخش‌نامه ابلاغ‌شده با امضای اسحاق جهانگیری آمده است: لازم به ذکر است که در اجرای موارد یاد‌شده شرکت ملی گاز ایران آمادگی ارائه هرگونه مساعدت فنی به دستگاه‌های اجرائی را دارد. 
آنچه ابتکار در شبکه‌های اجتماعی کلید زد، بخش عمومی و مردمی این کارزار است. رئیس سازمان محیط ‌زیست در مطلبی که در این رابطه در صفحه تلگرام، اینستاگرام و فیس‌بوک خود منتشر کرد، مردم را به چالش «دمای 18 درجه» دعوت کرد و تصاویر نامه‌نگاری‌های انجام‌شده دراین‌باره را نیز انتشار داد. 
رئیس سازمان محیط‌ زیست در این نامه‌ به معاونان ریاست‌جمهوری، وزیران وزارتخانه‌ها‌ و استانداران سراسر کشور تأکید کرد: «نظر به افزایش میزان آلودگی هوا در روزهای اخیر در کلان‌شهرها و دیگر شهرهای کشور و لزوم کاهش میزان مصرف انرژی که تأثیر بسیار زیادی در تولید آلودگی در بخش‌های مختلف صنعتی، خدماتی و اداری دارد و در اجرای مفاد بخش‌نامه اخیر معاون‌اول رئیس‌جمهور و ماده 150 قانون برنامه پنجم، خواهشمند است دستور فرمایید در فصل زمستان ضمن انجام معاینه فنی موتورخانه‌ها، دمای فضاهای بسته، ساختمان‌های تابعه در کل کشور طی ساعات کاری در اتاق‌ها از 21 درجه و در راهروها و فضاهای سرپوشیده از 18 درجه سانتی‌گراد بیشتر نبوده و از روشن‌بودن دستگاه‌های گرمایشی و مصرف‌کننده سوخت در روزهای تعطیل جداً خودداری شود».
اگرچه همیشه اعلام شده است بخش زیادی از آلودگی‌های موجود در هوای تهران ناشی از منابع متحرک مانند خودروهاست، اما بخش دیگری از این آلاینده‌ها ناشی از منابع ثابت شامل موتورخانه‌ها و سیستم‌های گرمایشی منازل و ادارات و شرکت‌ها و همچنین آلودگی ناشی از صنایع است. 
علاوه بر این براساس آمار اعلام‌شده از سوی مسئولان و منابع رسمی، ایران در زمینه مصرف بالای انرژی یکی از کشورهای رکورد‌دار دنیاست. فروردین سال 93 طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی، در یک برنامه تلویزیونی در همین رابطه با بیان اینکه قیمت بسیار پایین انرژی در ایران باعث شد میزان مصرف انرژی در مقایسه با سایر کشور‌ها بالا برود، گفت: شاخص شدت مصرف انرژی در ایران نشان می‌دهد به‌ازای تولید یک واحد کالایی، چه میزان انرژی مصرف می‌شود، به‌گونه‌ای که باید گفت این شاخص در ایران 3.9 برابر میانگین دیگر کشورهای جهان است».
این بخش دیگری از آمار منتشر‌شده درباره مصرف انرژی در ایران است: «متوسط مصرف سرانه برق خانگی در ایران دوهزارو 900 کیلو‌وات‌ساعت است، در‌حالی‌که متوسط مصرف جهانی زیر هزار کیلو‌وات‌ساعت است». این‌هم گفته‌های مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در رابطه با مصرف گاز در ایران است: «هم‌اکنون متوسط مصرف گاز در ایران چهار برابر متوسط جهانی و حدود 18 برابر کشور ژاپن است و سرانه مصرف گاز هر ایرانی 10 برابر مردم کشورهای اروپایی است، از‌این‌رو مصرف گاز در کشور به اندازه کل مصرف نفت در اروپاست و براساس مطالعاتی که انجمن نفت انجام داده است، اگر ایران با چنین نرخ مصرفی پیش رود تا سال 1404 روزانه 520‌ میلیارد مترمکعب گاز مصرف می‌کنیم».
مجموعه این عوامل حکایت از آن دارد که تلاش دولت، بخش خصوصی و مردم برای کاستن از میزان مصرف انرژی، هم کمک بزرگی به اقتصاد کشور می‌کند و هم درنهایت با کاستن از میزان آلایندگی هوا و زمین، به بهبود وضعیت محیط‌ زیستی منجر می‌شود. اگر «چالش دمای 18درجه» با استقبال و همراهی عمومی مواجه شود، می‌توان به سرانجام مثبت آن امیدوار بود.