صاحب‌خبر - این خبر را می‌توان در صفحه ورزشی نوشت. می‌توان آن را در اجتماعی کار کرد و یا به صفحه فرهنگ و هنر سپرد. با این همه فرقی نمی‌کند خبر در کدام صفحه کار شود؛ اصل ماجرا این است که محمدعلی اینانلو، کارشناس و گزارشگر قدیمی والیبال، مجری تلویزیون، بازیگر، مستندساز، فعال محیط‌زیست و طبیعت‌گرد ایرانی دیگر در بین ما نیست.
محمدعلی اینانلو، استاد طبیعت گردی، کارشناس مطرح محیط زیست و ورزش، صبح روز گذشته در بیمارستان آتیه تهران دار فانی را وداع گفت. وی اولین مجری برنامه ورزشی ورزش از نگاه دو و از قهرمانان سال‌های دور والیبال و البته تیراندازی ایران است. محمد علی اینانلو با سابقه ۴۰ سال طبیعت‌گردی در ایران، آموخته‌های خود را به صورت نوشته و فیلم درآورده بود.او از مبتکران کلاس‌های آموزش اکوتوریسم در ایران بود و دارای مدرک کارشناسی در رشته ادبیات بود که در زمینه کار در رسانه‌های مکتوب و تصویری ایران سوابق متعددی داشت.او در حوزه ورزش نیز از کارشناسان ورزش والیبال بود و در کارنامه خود عضویت انجمن پیشکسوتان نویسندگان ورزشی را هم داشت.اینانلو، اولین مجری برنامه ورزشی ورزش از نگاه دو و از قهرمانان سال‌های دور والیبال و البته تیراندازی ایران است که در اوایل دهه ۵۰ برنامه‌ای ورزشی را روی آنتن تلویزیون ایران داشت.وی نیمه‌های شهریور ماه امسال به دلیل گرفتگی رگ‌های مغز در بیمارستان آتیه به مدت سه روز بستری شده بود.اینانلو متولد ۱۳۲۶ بود و صبح روز ۱٢ دی ماه ۱٣٩۴ بر اثر عارضه مغزی در سن ۶۸ سالگی در بیمارستان آتیه تهران در گذشت. محمدعلی اینانلو در عرصه‌های مختلفی از جمله مجری گری تلویزیون، بازیگری، صداپیشگی، کارشناسی ورزش، روزنامه‌نگار و کارشناس و مستند ساز طبیعت فعالیت داشت. مدیر و صاحب امتیاز موسسه آموزش و تحقیقات طبیعت ( آموزش تخصصی اکوتوریسم)، مدیر عامل و صاحب امتیاز دفتر خدمات مسافرتی طبیعت ایران، مجری و کارگردان برنامه تلویزیونی' ایران جهانی در یک مرز' از شبکه جهانی جام جم، مجری و کارگردان بخش ایران شناسی برنامه تلویزیونی ' روز از نو' شبکه 2 سیما، کارگردان و تهیه کننده برنامه تلویزیونی گردش، شبکه 4 سیما، مجری و کارگردان بخش ایران شناسی برنامه صبحی دیگر شبکه آموزش سیما و مدرس اکوتوریسم برخی از مسئولیت‌های مرحوم اینانلو بوده است. اینانلو در مدت 40 سال فعالیت در زمینه محیط زیست مستندهای زیادی ساخته است که مستند علمی بینش، جهانگردی به جای نفت، توازن، طبیعت و طبیعت گردی و ایران جهانی در یک مرز برخی از این مستندها است. همچنین سوابق رادیویی و تلویزیونی زیادی دارد از جمله آنها مجری برنامه صبح به خیر ایران، گردش و ورزش، ورزش از نگاه دو و تابستان 69 بوده است. مرحوم اینانلو همواره دغدغه معرفی و حفظ طبیعت ایران را داشت و در برنامه‌های مختلف آن را مورد تاکید قرار می‌داد.
بازخوانی گفته‌های زنده‌یاد اینانلو در حوزه‌ی گردشگری
«به‌عنوان یک فرد رسانه‌ای نسبت به شما مسوول و بدهکارم، چون ما آن‌قدر درباره‌ی گردشگری نوشته‌ایم که شما ترغیب شدید، این کار را انجام دهید، اما ببخشید، دروغ گفتیم.» این بخشی از سخنرانی «محمدعلی اینانلو» در جشنی است که هفت سال پیش خطاب به راهنمایان تور مطرح کرد، مردی که در حین ایرانگردی و مستندسازی از طبیعت و حیات وحش ایران، موسسه‌ای آموزشی برای راهنمایان طبیعت راه‌اندازی کرد. صدای گرمی داشت و اولین گزارشگر والیبال در رادیو بود، گزارش‌های او در بازی‌های آسیایی تهران (1974) نام‌اش را با والیبال پیوند زده. برای محیط زیست قلم میزد، آنچنان که محسنیان‌راد او را بنیان‌گذار روزنامه‌نگاری محیط زیست به مفهوم تلویزیونی و رادیویی دانسته است. اینانلو بعدها کوله‌بارش را بست و راهی سفر شد، همه جای ایران مقصد او بود. برای تلویزیون ایران مستندهایی می‌ساخت تا کشوری را که حتی از دیدگان مردمش پنهان مانده، به تصویر کشد. به گزارش ایسنا، آنچه در ادامه می‌خوانید بازخوانی گوشه‌ای از صحبت‌های مرحوم محمدعلی اینانلو درباره کاستی‌های گردشگری و آموزش‌های اکوتوریسم در ایران است، او صراحت کلام و نقد ظریف جزو خصوصیات بارزش محسوب می‌شد. «من به‌عنوان فردی که آموزش‌هایی را به افراد علاقه‌مند دادم، نسبت به شما مسوولم و باید بگویم، آنچه ما در اختیار شما قرار می‌دهیم، اصلا کافی نیست. آنچه به شما نیاموخته‌ایم، به شما بدهکاریم و در مقابل، مسوولیم و برای این موضوع از شما، راهنمایان تور عذرخواهی می‌کنم. ما به‌عنوان آژانس‌دار به شما بدهکار و نسبت به شما مسوولیم و حق شما راهنمایان را ادا نمی‌کنیم. به عنوان دولت نسبت به شما مسوول و بدهکاریم، از این بابت که مدام به شما قول دادیم و حرف‌های مکرر زدیم و می‌دانستیم دروغ است و خجالت نکشیدیم، عذرخواهی می‌کنم. برای اینکه در برنامه‌های تلویزیونی گفتیم که این کارها شده‌اند، بشوند و می‌شوند که نشده‌اند، عذرخواهی می‌کنم. مُسکن‌های موقت حتا اگر راست باشند برای راهنمایان کافی نیستند.» او این سخنان را هفت سال پیش در جشن راهنمایان تور مطرح کرد. اینانلو به شدت قائل به تعامل سازمان‌های حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی و گردشگری بود و اعتقاد داشت: « اگر ایران در گردشگری دنیا سهمی ندارد، دلیل خیلی ساده‌ای دارد و آن هم نبودن مدیریت دولتی است. وضعیت طبیعت و میراث فرهنگی ما در حدی از افول است که به هیچ عنوان تحمل آزمون و خطا را ندارد و مشخص است که آزمون و خطایی در کار نخواهد بود. مسوولان گردشگری ما وقتی درباره‌ی گردشگری صحبت می‌کنند، منظورشان فقط گردشگری تاریخی و فرهنگی است، هنوز باورمان نشده است که می‌توان از طبیعت نیز درآمد کسب و اشتغال ایجاد کرد. یادمان باشد، ما جوان‌ترین کشور دنیا هستیم که نزدیک‌ترین همسایه‌ی آن، بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی مواد مخدر است و اگر چاره‌ای نی‌اندیشیم، معلوم نیست آینده‌ی جوانان ما چه می‌شود. اگر فکری نکنیم، 20 سال دیگر، کشوری فقیر و پیر خواهیم بود، پس به سمت تخصصی شدن گردشگری طبیعت پیش رویم و آن را به رسمیت بشناسیم.» محمدعلی اینانلو در شهریور نود و چهار براثر یک ضایعه مغزی در بیمارستان بستری شده و مدتی تحت درمان بود اما با بهبود حالش توانست مجددا به کار اجرا بازگردد. اینانلو اما چند ماه بعد، صبح دیروز دوازده دی ماه در بیمارستان آتیه تهران بر اثر سکته ى قلبى در سن 68 سالگی دار فانی را وداع گفت. آخرین اثر مستندسازی این هنرمند، “ماهی‌ها و مرجان‌‌ها” بود که او به همراه تعدادی از هنرمندان عرصه تجسمی در جزیره کیش به تصویر کشید.
اینانلو قبلا هم مرده بود!
اینانلو از مرگ نمی‌ترسید؛ او یک بار دیگر 17 سال قبل هم مرده بود. علی اینانلو در توصیف مرگ نوشته بود: «نه مطلقا از مرگ نمی‌ترسم، خیلی با آن آشنا هستم. یک بار هم مرده‌ام حدود 17 سال پیش در لار، حادثه‌ای برایم پیش آمد. این دو دندان جلوی من را می‌بینی؟ مصنوعی است با پیچ‌گوشتی دندان‌هایم را شکستند تا بتوانند به من تنفس مصنوعی بدهند. تجربه عجیبی بود اما دوست دارم سالم بمیرم. «یک هو» یا همان یک دفعه خودمان. وصیت کرده‌ام در کوه ابر شاهرود خاکم کنند. هنوز نمی‌دانم روی سنگ قبرم چه می‌نویسم. راجع به آن خیلی فکر کردم اما هنوز نمی‌دانم. شاید شعری از سهراب سپهری: به سراغ من اگر می‌آیید نرم و آهسته بیایید/ مبادا ترک بردارد چینی نازک تنهایی من». این مطالب در کتاب «سنگ قبر» - نوشته پوریا تابان - به چاپ رسیده است و تابان پس از درگذشت محمد علی اینانلو آن را در اختیار ایسنا قرار داد. تابان در کتاب سنگ قبر خود، مطالبی از 156 هنرمند تئاتر، سینما و تلویزیون که درباره مرگ صحبت کرده‌اند را منتشر کرده است. زنده‌یاد محمدعلی اینانلو اولین پرکشیده‌ی کتاب «سنگ قبر» هنرمندان است که صبح دیروز برای همیشه گشت‌گذارهایش را رها کرد و رفت. پوریا تابان از پاییز 1384 تا پاییز امسال به مدت 10سال است که نظرات 156 هنرمند تئاتر، سینما و تلویزیون را در این کتاب جمع‌آوری کرده که همه آنها درباره مرگ صحبت کرده‌اند. مصاحبه‌ای که مربوط به مرحوم اینانلو می‌شد، پنجم بهمن ماه سال 86 انجام شد که وی درباره مرگ جملاتی کوتاه نوشته بود. کتاب «سنگ قبر» 23 آبان ماه 94 رونمایی شد.
مستند زندگی «اینانلو» نیمه کاره ماند
فواد صفاریان‌پور در حال ساخت مستندی از زندگی محمدعلی اینانلو بود که با درگذشت او نیمه‌کاره ماند. کارگردان و مجری برنامه‌های تلویزیونی در خصوص درگذشت محمدعلی اینانلو در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: خیلی متاسفم؛ حیف و صد حیف که آقای اینانلو از بین ما رفتند. من خبر فوت او را امروز صبح شنیدم و بسیار متاثر شدم. وی ادامه داد: از مدتی پیش ساخت یک مستندی را آغاز کرده بودم که در مورد زندگی و بیوگرافی آقای اینانلو بود. اما متاسفانه و افسوس که این کار نیمه کاره ماند. صفاریان‌پور بیان کرد: اینانلو را از کودکی می‌شناختم. او معلم ما بود. از همان هنگامی که برنامه تلویزیونی «با طبیعت» را تماشا می‌کردیم. در این کار تصویری از او پخش نمی‌شد و فقط صدای وی را می‌شنیدیم. صدایی که نریشن‌های برنامه را می‌خواند. دیدن این برنامه مانند یک کلاس آموزشی بود که ما در کارمان داشتیم. مجری و کارگردان برنامه «چرخ» عنوان کرد: بعدها که شرایط همکاری با آقای اینانلو به وجود آمد، برای اولین بار در برنامه «مردم ایران سلام» در خدمت او بودیم. کار بعدی مستند «در تلاطم» نام داشت که آقای اینانلو راوی آن بود. این کار مستندی در مورد نفت بود که برای شبکه چهار تهیه شده بود. همکاری‌های بعدی در برنامه‌هایی چون: برنامه تلویزیونی «تیک تاک»، «مدار بسته»، «طلوع» و «1/618» وی افزود: البته قرار بر این بود تا آقای اینانلو به برنامه «چرخ» ملحق شوند که متاسفانه دیگر این اتفاق نخواهد افتاد. صفاریان‌پور در پایان گفت: هر وقت از آقای اینانلو می‌پرسیدم که حالتان چطور است، می‌گفتند: «ماشاءالله خوبم، مثل یک تکه ماه».
کرمی: به این سادگی «اینانلو»ی دیگری نخواهیم داشت
نیما کرمی مجری برنامه تلویزیونی «صبحی دیگر» در شبکه آموزش در خصوص درگذشت محمدعلی اینانلو به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: در گذشت آقای اینانلو را به خانواده رسانه تسلیت عرض می‌کنم. جناب اینانلو نه تنها در زمینه اجرا؛ بلکه در زمینه برنامه‌سازی و مستندسازی انسان متبحری بود. او فردی پر انرژی، گوینده‌ای خوب، ورزشکار، پر از توانایی، طبیعت‌گرد و ایران‌شناس بود. وی افزود: یکی از افتخارات من این بوده است که چند سالی را در کنار او به عنوان مجری انجام وظیفه کردم و گفتگو‌های بسیار دلنشینی را به همراه وی برای مردم به یادگار گذاشته‌ایم. کرمی در پایان اظهار داشت: خدا رحمتشان کند. این ضایعه در تاریخ رسانه همیشه باقی خواهد ماند و ما به این سادگی «اینانلو»ی دیگری نخواهیم داشت.
اینانلو، استاد مستندهای ایرانگردی در تلویزیون بود
کمتر دیده بودم، مجری‌ای تا این اندازه به فضای ایران مسلط باشد، از اینانلو باید به عنوان استاد و پیشکسوت در مستندهای ایرانگردی نام برد. پیام ابراهیم‌پور تهیه‌کننده برنامه «روز از نو» ضمن ابراز تاسف از فوت محمدعلی اینانلو در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان بیان کرد: چقدر غریبانه این اتفاق رخ داد. فوت او اتفاق بسیار غم‌انگیزی است. من امروز صبح از این ضایعه مطلع شدم. وی افزود: فصل مشترک ما و فردی که باعث آشنایی من و آقای اینانلو بود، کسی است که خود او نیز از دنیا رفته است. یعنی رضا صفدری. کمتر اتفاق می‌افتاد که صفدری برنامه‌ای بسازد و از حضور اینانلو در آن استفاده نکند. ابراهیم‌پور اظهار داشت: اولین‌بار که اینانلو را دیدم، در برنامه نوروزی بود که صفدری آن را برای شبکه برون مرزی جام جم ساخت. در آن برنامه آقای اینانلو مجری بودند و آیتم‌ها را نیز کارگردانی می‌کردند. وی در پایان خاطرنشان کرد: اینانلو نگاهی قشنگ و حس ایران‌دوستی ویژه‌ای داشت که در کمتر کسی دیده می‌شد. کمتر دیده بودم، مجری‌ای تا این اندازه به فضای ایران مسلط باشد، از اینانلو باید به عنوان استاد و پیشکسوت در مستندهای ایرانگردی نام برد.
اینانلو سرخوشانه زندگی کرد
منصور ضابطیان که از شنیدن خبر درگذشت محمدعلی اینانلو به شدت متاثر شده بود، گفت: هیچ وقت رفتن استاد اینانلو را باور نمی‌کنیم و لزومی هم ندارد که باور کنیم؛ چراکه ایشان با آثاری که از خود بر جای گذاشت یادش همیشه زنده خواهد بود. این مجری و برنامه‌ساز تلویزیون که در برنامه «رادیو هفت» تجربه همکاری با مرحوم اینانلو را داشت، در گفت‌وگو با ایسنا در بیان خاطراتش از آن هنرمند فقید یادآور شد: آقای محمدعلی اینانلو نه تنها یک استاد خوب بودند، بلکه یک دوست فرهیخته بودند؛ به ویژه اینکه همیشه علاقه‌مند به سفر بودند و این علاقه‌مندی مشترک بین من و ایشان باعث می‌شد، خیلی وقت‌ها با زنده‌یاد اینانلو درباره سفرهایم مشورت کنم. وی ادامه داد: مرحوم اینانلو سرخوشانه زندگی کرد و این مهم‌ترین ویژگی‌اش بود. او فراوان آموخت و فراوان‌تر به اطرافیانش آموزش داد. ضابطیان همچنین درباره اینکه محمدعلی اینانلو چه مدت زمانی با برنامه «رادیو هفت» همکاری داشت؟ به ایسنا گفت: آقای اینانلو حوالی بهمن سال 91 بود که با برنامه ما کار می‌کرد و گاهی متن‌های برنامه را می‌خواند و یک بار هم به یاد دارم که یک گفت‌وگوی مفصل با ایشان گرفتم که از برنامه «رادیو هفت» پخش شد.
مدیرعامل خانه هنرمندان درگذشت اینانلو را تسلیت گفت
مدیرعامل خانه هنرمندان ایران، درگذشت محمد علی اینانلو ایران شناس، مدرس اکوتوریسم و مستندساز را تسلیت گفت. به گزارش ایرنا از خانه هنرمندان ایران، در پیام مجید رجبی معمار آمده است: صبح امروز محمدعلی اینانلو از میان ما پرواز کرد؛ هنرمندی که در دوران حیات خود، طبیعت ایران عزیز، این سرزمین پاکان و فرزانگان را از دریا تا کویر و از دشت تا جنگل با دوربین خود به تصویر کشید؛ طبیعت گردی که آموخته‌ها و تجربیات 40 سال فعالیت خود را در قالب فیلم و مستند برای همیشه در میان ما و نسل‌های فردا به یادگار گذاشت.وی در این پیام با اشاره به این مطلب که یادگاری‌های زیبای اینانلو توسط انبوه دوستداران و شاگردان پاس داشته خواهد شد، می‌افزاید: تحمل فقدان طبیعت گردی که هنرمندانه زندگی کرد، بسی سخت و دشوار است،به سهم خود و خانه هنرمندان ایران، درگذشت این استاد بزرگ را به دوستداران و خانواده محترم ایشان تسلیت عرض می‌کنم.
***
گفتنی است مراسم تشییع پیکر مرحوم محمدعلی اینانلو روز دوشنبه 14 دی‌ماه از مقابل مسجد بلال از ساعت 9 صبح آغاز خواهد شد.طبق هماهنگی‌های به عمل آمده توسط کمیته ملی المپیک قرار است مرحوم اینانلو در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا در خانه ابدی خود آرام بگیرد.همچنین مراسم ختم آن مرحوم روز چهارشنبه از ساعت 14 تا 15 و 30 دقیقه در مسجد بلال برگزار می‌شود. روزنامه ابتکار به نوبه خود ضایعه درگذشت این مرد بزرگ را به خانواده‌اش و مردم ایران تسلیت می‌گوید و برای مرحوم اینانلو طلب آمرزش دارد.∎