مدیر کل آژانس انرژی اتمی با بیان این که «با اجرای برجام، بازرسی های گسترده از تاسیسات ایران آغاز خواهد شد» افزود: بازرسی از تاسیسات هسته ای ایران قوی‌ترین ابزار راستی‌آزمایی است که تاکنون آژانس در کل جهان در دست داشته است. وی در عین حال از مشکلات مالی این نهاد سخن گفته و اعلام کرده که نیاز سالانه آژانس برای نظارت بر برنامه هسته ای ایران حدود 10 میلیون دلار است.
این بخشی از اظهارات آمانو است که روز جمعه در مقر آژانس در وین به خبرگزاری آلمان گفته است و دیروز متن کامل آن منتشر شد. آمانو در این گفت و گو به بیان اتهامات و ادعاهای تکراری علیه ایران پرداخته است.به گزارش خبرگزاری صداوسیما، وی تصریح کرد: مسئله هسته‌ای ایران تاریخچه بسیار پیچیده‌ای دارد و اعتماد در کار نیست.
وی گفت: پیش از 2003، آنها تلاش‌هایی را برای توسعه شماری از فناوری‌های مرتبط با تسلیحات انجام دادند. آژانس تحقیقات خود را درباره موضوع مربوط به سلاح هسته‌ای تکمیل کرده و نتیجه گرفته این تلاش‌ها پایان یافته است. وی افزود: اکنون آژانس باید بررسی کند آیا این قدرت منطقه‌ای به تعهدات خود در این توافق پایبند بوده است و آیا از زیرساخت اتمی غیرنظامی برای ساخت سلاح هسته‌ای استفاده کرده است یا خیر.
آمانو اظهارکرد: کارشناسان هسته ای آژانس باید بر مراکز متعدد و پراکنده هسته‌ای ایران نظارت کنند از یک معدن شمش اورانیوم در نزدیکی خلیج فارس گرفته تا کارخانه غنی‌سازی اورانیوم در نطنز به فاصله 1000 کیلومتر از این معدن به سمت شمال ایران.آمانو گفت: «این کار یک چالش تاریخی بسیار بزرگ برای ماست.» وی افزود: بازرسان آژانس قادر خواهند بود به سرعت بفهمند مواد هسته‌ای در هر یک از این تاسیسات برای ساخت تسلیحات به کار می‌رود یا خیر. هم‌زمان توافق هسته‌ای به آنها اجازه خواهد داد هرگونه ردپای مربوط به تاسیسات مخفی هسته‌ای را در آینده پیگیری کنند. آمانو گفت: اگر آن ها تلاش کنند چیزی را مخفی کنند، ما نشانه‌هایی را به طور معمول خواهیم یافت و شروع به سوال از آنها خواهیم کرد.
وی افزود:بازرسی‌های مربوط به برجام محتاج پول و نیروهای فراوان از جانب آژانس است.
این توافق به هزینه 10 میلیون دلار در سال، معادل هفت درصد کل بودجه بازرسی این نهاد در سال گذشته نیاز دارد. آمانو گفت: «ما هنوز کل این مبلغ را به دست نیاورده‌ایم.» به گفته وی بازرسان نمونه‌های اورانیوم را برخواهند داشت و در آزمایشگاهی نزدیک وین بررسی خواهند کرد تا مطمئن شوند خلوص این مواد در همان سطح اندکی است که ایران اعلام کرده است و در سطح لازم برای سلاح هسته‌ای نیست. آمانو گفت:«ما در هیچ مسئله‌ای به ظاهر آن تکیه نخواهیم کرد.»