عملیات آزادسازی الرمادی جدیدترین اقدام در زنجیره شکستهای داعش است. به گزارش نیویورکتایمز، این گروه در سال 2015 بیش از 40 درصد مناطقی را که در سال 2014 در عراق اشغال کرده بود، از دست داده است. حیدر العبادی، که خبر آزادسازی الرمادی را دوشنبه شب در توییتر خود اعلام کرد، وعده داده که بر بازپسگیری موصل تمرکز یابد که بخش بزرگی از این شهر هنوز در اختیار نیروهای خلافت اسلامی است. به گزارش الجزیره، حیدر العبادی که از آزادسازی الرمادی به شعف آمده بود اعلام کرد که «سال 2016 سال پیروزی بزرگ و نهایی بر داعش خواهد بود و حضور این گروه از عراق ریشه کن خواهد شد.» این گزارش میافزاید: نیروهای عراقی در بدو ورود به الرمادی پرچم عراق را بر بالای ساختمانهای دولتی برافراشتند. العبادی افزود: «ما آمدهایم تا موصل را آزاد کنیم و این ضربهای نهایی بر داعش خواهد بود.» پیشتر در خبرهایی ضد و نقیض اعلام شده بود که آزادسازی الرمادی فقط از سوی ارتش عراق و پشتیبانی هوایی نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا انجام خواهد شد اما اندکی بعد اعلام شد که نیروهای قبایلی سنی و شیعی هم در این فرآیند مشارکت خواهند داشت. نیویورکتایمز در گزارش 28 دسامبر خود مینویسد: «نبرد الرمادی که از تابستان جرقه آن زده شده بود، عمدتا از سوی قبایل سنی اهل سنت آغاز شد که نیروهای آمریکایی آنها را در کنار نیروهای شیعی آموزش داده بودند. اگر این همکاری ادامه یابد – که ائتلافی شایسته است با توجه به سابقه خشونتهای فرقهگرایانه در عراق- میتواند به تضعیف ادعای داعش مبنی بر نمایندگی از اهل سنت پایان دهد.»در همین ارتباط، العبادی در یک سخنرانی تلویزیونی اعلام کرد که تلاشهای هماهنگ «گروههای مختلف و فرقهها و مذاهب» در کنار نیروهای عراقی باعث ریشه کن شدن داعش خواهد شد. ژنرال احمد البلاوی، رهبر یکی از یگانهای مبارزان قبایلی اهل سنت، میگوید: شبه نظامیان باقی مانده گریختهاند یا کشته شدهاند. با این حال، مقامهای عراقی با احتیاط سخن از آزادسازی الرمادی به میان میآورند. ژنرال اسماعیل المهلاوی، فرمانده نظامی، تخمین میزند که دولت کنترل 75 تا 80 درصد از الرمادی را به دست گرفته است. شورشیان داعش هنوز کنترل برخی مناطق را در دست دارند. اگرچه این مقام نظامی اعلام کرد که شهر «به زودی آزاد خواهد شد» اما او زمان مشخصی را ارائه نداد. یک مقام پنتاگون که به شرط ناشناخته ماندن سخن میگفت، افزود: مبارزان داعش ممکن است به میان مردم رفته باشند و با جا زدن خود بهعنوان افراد محلی از مهلکه بگریزند.
ارتش عراق با آزادسازی الرمادی میتواند لکهای که بر دامانش نشست را پاک کند. در می2014 وقتی نیروهای خلافت اسلامی به سوی الرمادی یورش بردند، نیروهای ارتش عراق گروه گروه از پیش روی مبارزان البغدادی گریختند. این فرار ضربهای سخت بر پیکر ابهت و آبروی ارتش عراق وارد آورد. تسخیر دوباره این شهر میتواند آب رفته را به جوی بازگرداند و لطمه وارد شده بر احترام ارتش عراق را بازسازی کند. تصرف الرمادی به ارتش عراق اجازه میدهد خطوط مواصلاتی به فلوجه را قطع کرده و کنترل داعش بر این شهر را دشوار سازد. نیویورکتایمز میافزاید: «مبارزان قبایلی آموزش دیده از سوی آمریکا بخشی از نیرویی هستند که قرار است کنترل الرمادی را به دست گیرند تا مانع بازگشت دوباره داعش به این شهر شوند.» اگر سال گذشته وزیر دفاع آمریکا نیروهای عراقی را به دلیل گریختن از داعش به «بیارادگی» متهم کرده بود اما نبرد اخیر در الرمادی تحسین وزیر خارجه آمریکا را برانگیخت. به گزارش گاردین، جان کری از «پشتکار و شجاعت» نیروهای عراقی تجلیل کرده و گفته: «ارتش عراق با عزم، اراده، شجاعت و مهارت میجنگد تا دشمن را بیرون براند و روزی را نزدیکتر سازد که این شهر بتواند به آغوش خانوادههایی که از آن گریختند بازگردد.» فرانسوا اولاند، رئیسجمهوری فرانسه، که پس از جمعه خونین 13 نوامبر در پاریس اعلام کرده بود که کشورش «در جنگ با داعش» قرار دارد از تلاشهای ارتش عراق قدردانی کرد و آن را «مهمترین پیروزی در نبرد علیه جهادیون» خواند. وزیر خارجه آلمان هم تاکید کرد که پیشرویهای ارتش عراق نشان داد که «داعش شکستناپذیر نیست.» سخنگوی نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا هم افزود که پروازهای شناسایی تورنادوها و تایفونها و هواپیماهای بدون سرنشین گروههای زیادی از تروریستهایی را که علیه ارتش عراق میجنگیدند، نابود کرد. فیلیپ هاموند، وزیر دفاع بریتانیا، هم اعلام کرد که «نبرد الرمادی جدیدترین شکست از مجموعه شکستهای داعش است. این تروریستهای بربر 30 درصد از سرزمینهایی که روزگاری در عراق تسخیر کرده بودند را از دست دادهاند. آنها با پشتیبانی بریتانیا و ائتلاف جهانی از بسیاری از شهرهای عراقی بیرون رانده شدند.» گاردین مینویسد هفته گذشته تخمین زده شده بود که داعش 400 مبارز را برای دفاع از الرمادی گماشته بود. با این حال، معلوم نیست که چه تعداد از آنها کشته شده یا به مواضع خود در خارج از شهر عقب نشستهاند. «پی یر ژان لویزارد»، مدیر تحقیقات در مرکز ملی تحقیقات علمی در فرانسه، میگوید نبرد الرمادی «یک نقطه عطف نیست.» او میگوید: «قدرت داعش نه از توانایی نظامیاش بلکه از ضعف دشمنانش و مهمتر از همه ارتش عراق، نشأت میگیرد.»
چرا الرمادی اهمیت دارد؟
اخراج داعش از الرمادی نشان میدهد که تعامل میان نیروهای عراقی روی زمین و نیروهای ائتلاف در هوا در کنار مبارزان محلی چقدر اهمیت دارد. این باعث میشود از فشار داعش بر بغداد کاسته شود. در واقع، یکی از دلایل با اهمیت اخراج داعش از الرمادی برداشته شدن تهدید داعش از حمله به بغداد بود. به گزارش سیانان، بعید است داعش به این زودیها از میدان به در شود چرا که هنوز بخشهایی از عراق را در دست دارد و ممکن است نیروهایش با تغییر تاکتیک و با روی آوردن به حملات انتحاری همچون روشی که در «بیجی» بهکار بستند نیروهای امنیتی را کلافه کنند. در بیجی بمبگذاریهای انتحاری متوالی، کمین و حملات تاکتیکی امان را از نیروهای امنیتی ربود. داعش از خیر فتوحات خود به این راحتی نمیگذرد. با این حال، بیشتر موفقیتها علیه داعش در عراق به دلیل حملات پیشمرگههای کرد و نیروهای شیعی بود. کردها استان نینوا را از دست داعش آزاد کردند و ماه گذشته هم سنجار را آزاد کردند. نیروهای شیعی هم که از سوی برخی طرفهای منطقهای آموزش دیده شده بودند در آزادسازی تکریت نقش داشتند. به گزارش سیانان، نیروهای امنیتی عراق در بیجی و تکریت فقط نقش حمایتی داشتند. اگرچه در برخی گزارشها سخن از مشارکت شیعیان و مبارزان اهل سنت قبایل در آزادسازی الرمادی به میان رفته اما به گزارش سیانان، فرق آزادسازی الرمادی با بیجی این است که الرمادی بدون مشارکت فرقهگرایانه آزاد شد.این گزارش در ادامه آزادسازی الرمادی را «زنگ تنفسی برای العبادی» خطاب کرده و مینویسد عبادی غیرممکن را ممکن کرد. او با اصلاح اقتصاد، مبارزه با فساد و همکاری با شیعه و سنی توانست نمره خوبی در کارنامه عملکرد خود ثبت کند.
∎