شهروند| قرار نیست برای این دربی که حالا دیگر علاوه بر جذابیت مورد انتظار، مرد میدان هم ندارد، حماسه‌سرایی کنیم. قرار هم نیست با همان عقده خودکم‌بینی معمول، بر سر دربی بزرگ خاورمیانه بکوبیم و بی‌توجه به ساختارها، آن را درمقایسه با ال‌کلاسیکو و مادونینا حقیر بنامیم.
برانگیختگی، رمز اول جذابیت
پرسپولیسی که تا دوهفته پیش سوژه استقلالی‌ها به جهت مایل‌شدن به منطقه سقوط بود، حالا پس از نخستين توفیق در 2 پیروزی متوالی در لیگ می‌رود تا با هت‌تریک پیروزی پی‌درپی درفصل جاری به دایره مدعیان نزدیک شود. هرچند قیاس خیلی مع‌الفارق به نظر می‌رسد اما این فاصله اندک بین تیم‌ها درجدول رده‌بندی، اتفاقی است که در کمتر لیگ اروپایی در فصل جاری رخ داده است. حالا فاصله استقلال رده اولی با پرسپولیس رده هفتمی به 7 امتیاز رسیده اما این موضوع اصلا پیش‌فرضی برای جذابیت دربی نیست. «خودانگیختگی» اصلی‌ترین عامل برتری درچنین رقابت‌هایي تمام احساسی تلقی می‌شود و برای پرسپولیس در نخستين بازی بدون‌ هادی ‌نوروزی فقید و کاملا متوسط، این خودانگیختگی به اوج رسیده است. استقلال هم از صدرنشینی، بازگشت آقای دوبله، سوبله به نیمکتش در دربی و خاطرات خوب قبلی‌اش سرشار است. برای دربی دارویی بهتر از هیجان و برانگیختگی احساسی وجود ندارد. آخرین‌بار نبرد استقلال و پرسپولیس درموضع فعلی‌شان، نتیجه‌ای بهتر از تساوی درپی نداشت. حالا که پس از 4 تساوی بدون گل در 2 دربی اخیر 4 گل (میانگین 2گل در هربازی) را مشاهده کردیم، برانگیختگی پرسپولیس، هشتمین بازی متوالی بدون شکست این تیم مقابل رقیب دیرینه را رقم می‌زند یا استقلال با بازگشت مربی دربی‌باز خود برای نخستين‌بار از 18 آذر 1390 پیروز دربی می‌شود؟
 نقاط ضعف و قوت
شاید پرسپولیس بتواند از احساساتی شدن مقطعی پرویز مظلومی نهایت بهره را ببرد. تئوری دست‌افشانی کردن برای هواداران پس از جلو افتادن 2 برصفر در آن دربی معروف ‌سال 90 در اعمال سرمربی هم جاری است؛ جایی که در رقابت 2هفته پیش هیچ‌هافبک تخصصی‌ای به بازی نفرستاد! درسوی مقابل تیم برانکو ایوانکوویچ، یک ضعف بزرگ دارد؛ کم‌هوشی! پرسپولیس این فصل تیمی واقعا خوب درعرصه تاکتیکی نشان داده اما قدمی فراتر نگذاشته و خواستن را به توانستن تبدیل نکرده است. این تیم کم‌هوش درجریان بازی‌هایش، به جای باوربردن، آن را آرزو می‌کند. اگر تیم برانکو باوربردن را درخودش تقویت می‌کرد، وضعیتی بهتر از این داشت اما حالا مثل همیشه این فصل درحال رویاپردازی است و حتی از خیال قهرمان شدن به خاطر‌هادی نوروزی می‌گوید! دفاع کم‌عمق استقلال، خط‌ هافبک نه‌چندان بازی‌ساز پرسپولیس، گل‌نزنی خط حمله تیم آبی به رهبری آرش برهانی، کندی ذاتی قرمزها در دادن پاس آخر و کارساز و ... همگی دلایلی نگران‌کننده برای مظلومی و برانکو و خوشحال‌کننده برای رقبای دربی است!
 فصل کمبود ستاره
پرسپولیس، اومانیا را ندارد و غیر از او محروم و مصدوم دیگری قبل از دربی به چشم نمی‌خورد اما حتی این لشکر سلم و تور هم باعث ترشح آدرنالین بیننده‌های دربی‌های جذاب دهه 60 و اوایل دهه 70 نمی‌شود. بزرگترین ضعف دربی تهران، نبود ستاره‌های جریان‌ساز است. شاید طارمی و ابراهیمی مرد اول دو تیم باشند اما قطعا آن اشخاص مورد نیاز هواداران برای تبدیل شدن به محرمی، قلعه‌نوعی و... نیستند. بازیکنان فعلی 2 تیم کاریزمای یک ستاره را درخود ندارند و قطعا می‌دانید ستاره فقط به وقت مقتضی (بخوانید در دربی) نورافشانی می‌کند. دربی بدون ستاره متعلق به عصر بدون ستاره است؛ متعلق به عصری که از بزن‌بهادرهای قدیمی، لوطی صفت‌های دهه 60، به ظاهر محجوب‌ها در دهه 70 و... خالی شده است. ستاره‌های این عصر دربی اما شاید بودن سربزنگاه‌ها را خیلی بهتر از اسلافشان بدانند و بار دیگر جذابیت را به این دربی فرا بخوانند؛ هرچند هرکس فوتبال را می‌داند، می‌تواند شهادت دهد هرگز حواشی نمی‌تواند از دربی جدا بماند و در بازی بروز و ظهور نیابد. در هر عصر مدل ابراز هیجان تفاوت دارد. راه البته یکی است!
 مورد ویژه؛ فضای تاکتیکی
امید ابراهیمی و روزبه چشمی درصورت تبدیل‌شدن به زوج قدرتمند‌ هافبک دفاعی، می‌توانند رقم‌زننده برتری استقلال باشند اما برانکو احتمالا برای این‌که رقیب را از بازسازی توسط این 2 بازیکن باز دارد، کمی کانال خط میانی خود را جلوتر می‌برد تا از زمین رقیب، دفاع شروع شود. هرچند شاگردان برانکو از بازیکنان دارای قدرت پرس رقیب اگر نه بی‌بهره، بلکه کم‌بهره هستند اما دفاع منطقه‌ای می‌تواند راهی برای بازداشتن خط حمله قدرتمند استقلال ازسوی آنها باشد. استقلال با اختلاف صاحب بهترین خط حمله لیگ نام دارد و به‌طور متوسط هر 50دقیقه یک گل زده؛ درحالی ‌که خط دفاع پرسپولیس هر 64دقیقه یک‌بار تسلیم شده است. این عدد برای استقلال، هریک بازی (90دقیقه) یک گل را نشان می‌دهد. پرسپولیس هریک ساعت یک‌بار( 60دقیقه) گل زده است. اگر بخواهیم از روی این آمار قضاوت کنیم، بازی باید حوالی دقیقه 60 گل‌دار باشد اما چه کنیم که با انگاره «بی‌حساب و کتاب بودن دربی» بزرگ شده‌ایم. چه پرسپولیس‌های رویایی که خلاف آمار و انتظار به پای استقلال قربانی شدند و چه استقلالی‌هایی که مقابل ضعیف‌ترین پرسپولیس‌های تاریخ نتیجه نگرفتند. با این همه در آستانه هشتادویکمین دربی پایتخت، چاره‌ای غیر از برداشتن عینک بدبینی و لذت بردن از فوتبال فارسی وجود ندارد. وعده ما ساعت 15 روز جمعه؛ دربی 81 پایتخت.

کهنه‌کار دربی
برانکو با آماری فوق‌العاده خوب در دربی‌هایش، سرمربی پرسپولیس شد و در  نخستين رویارویی با استقلال در هیبت سرمربی قرمزها هم یک برد دشت کرد؛ آنچه او را صاحب 5 برد، 2 تساوی و تنها یک شکست در 8 تجربه مربیگری در دربی در ایران، کرواسی، چین و عربستان کرد. برانکو در روزهای مربیگری در دیناموزاگرب، تیم محبوب فوتبال کرواسی گربه سیاه‌هایدوک اشپیلت بود و در شاندونگ و الاتفاق هم به رقبای تیمش ضربه زد. با این پیشینه، تیغ او در دربی 81 هم می‌برد؟ باید منتظر ماند و روند اتفاقات را نظاره کرد.

عصای برانکو

مهــاجم بوشهری  و 23ساله پرسپولیس که با پوشیدن شماره 17 یاد پیوس و مهدوی‌کیا را زنده کرده، به جز دیدار با ملوان که به دلایل انضباطی در ترکیب نبود،‌ در سایر مسابقات بازیکن 90 دقیقه‌ای برانکو بوده است. زدن 6 گل که فقط یکی از آنها پنالتی بوده و گرفتن 5 پنالتی برای پرسپولیس، طارمی را به تاثیرگذارترین بازیکن سرخپوشان تبدیل کرده است. او که در رده سوم جدول بهترین بازیکنان لیگ قرار دارد، با گرفتن 2 کارت زرد در 8 بازی نشان می‌دهد که مهاجم آرامی نیست.

امیدِ مظلومی

هافبک نکایی و 28ساله استقلال، این فصل نقطه اتکای مظلومی در 9 بازی اخیر بوده و تا به حال طعم تعویض یا نیمکت‌نشینی را نچشیده است. او با وجود بازی کردن در پست ‌هافبک دفاعی با 5 گل زده که البته 3 تای آنها از روی نقطه پنالتی بوده، تاثیرگذارترین بازیکن استقلال محسوب می‌‌شود. امیدِ مظلومی با دریافت فقط یک کارت زرد در 10 مسابقه لیگی نشان داده در کارهای دفاعی باهوش عمل می‌کند. ابراهیمی در جدول بهترین بازیکنان لیگ پانزدهم در رده ششم قرار دارد.

15 از 18
آدم دربی‌باز به «پرویز مظلومی» می‌گویند؛ مردی که طولانی‌ترین سریال برد یک تیم در تاریخ دربی را رقم زد و با گل‌های نوبرانه فرهاد مجیدی 4 پیروزی متوالی تقدیم استقلال کرد. او درحالی برای ششمین‌بار (بدون احتساب دربی درجام ولایت) در دربی تهران روی نیمکت می‌نشیند که در 5 بازی قبلی، 4 برد، یک شکست، 9گل زده، 3 گل خورده و 12 امتیاز از 15 امتیاز ممکن را برای تیمش به ارمغان آورد؛ هرچند از دست دادن برتری 2 برصفر در 10دقیقه پایانی دربی ‌سال 1390 تا حدود زیادی یک‌تنه آن خاطرات شیرین را از ذهن هواداران استقلال زدود.

هرچه من می‌گویم!

محسن ترکی، مرد 42ساله‌ای که قرار است برای ششمین‌بار دربی پایتخت را سوت بزند. این معلم ورزش 2 قضاوتش در دربی به سود استقلال تمام شده و 3 قضاوتش به تساوی انجامیده است. نه، هرگز تصور نکنید که پرسپولیسی است. او داوری خشک، منضبط و بادیسیپلین است که نمی‌تواند تحمل کند بزرگترین بازیکنان روی حرفش، حرف زده‌اند. شهروند نمونه شهرستان بشرویه در ‌سال 89، جمعه سختی را در پیش دارد.

مظلومی به جوانان اعتماد کند

داریوش یزدانی

با نوسان‌هایی که در طول فصل جاری از استقلال و پرسپولیس دیدم،‌ بازی زیبایی را پیش‌بینی نمی‌کنم اما با این حال اگر مظلومی مثل بازی با سپاهان جرأت داشته باشد و تیمش را با ترکیبی از جوانان و باتجربه‌ها به زمین بفرستد، مطمئنا استقلال یک پیروزی راحت را به‌دست می‌آورد. مثلا در بازی با استقلال خوزستان، تیم مظلومی تا محوطه جریمه حریف هم پیش نمی‌رفت اما برای نخستین‌بار در فصل جاری برزای، اسماعیلی و کریمی مقابل سپاهان در ترکیب ثابت استقلال بودند و نتیجه‌اش را هم دیدیم. پس آنها نباید به نیمکت بچسبند و در دقایق پایانی وارد زمین شوند. نکته دیگر درباره کادر فنی استقلال این است که نباید تحت‌تاثیر سابقه خود در دربی قرار بگیرند. مظلومی این روزها با القابی چون «سوبله،‌ چوبله» خطاب قرار داده می‌شود، خوب می‌داند که سابقه‌اش نمی‌تواند کاری برای استقلال در دربی پیش‌رو کند و فقط شاید اعتمادبه‌نفس او را افزایش دهد. تصورم این است که امید ابراهیمی و طارمی به‌عنوان تاثیرگذارترین بازیکنان 2 تیم می‌توانند نقش کلیدی را در این بازی ایفا کنند.

مُسکنی برای فراموشی آلام

امیر حاج‌رضایی

باز هم دربی و باز هم نوشته‌های اغراق‌آمیز برخی نشریات برای اضافه کردن به هیزم آتشی که به جان این فوتبال افتاده است؛ دربی به خودی خود یک دیگ جوشان است که هواداران فوتبال را به گرمایش جذب می‌کند ولی این‌بار اصلا دلم نمی‌خواهد از نزدیکی‌های این آتش هم عبور کنم. این آتش، نمونه کوچک آتشی است که به جان فوتبال ایران افتاده و همه ما را از پر شدن سکوهای آزادی در روز جمعه، ناامید کرده است. به راستی که فوتبال بدون تماشاگر مانند غذای بی‌نمک است و غذای بی‌نمک را هم برای بیمار تجویز می‌کنند. بله، این فوتبال بیمار است و دربی‌اش فقط یک مُسکن برای فراموشی چند روزه تمام آلام مزمنی که ظاهرا تمام پزشکان از درمانش عاجز مانده‌اند. با تمام اینها هواداران فوتبال بابت کری‌خوانی‌های قبل و بعد بازی، هنوز هم با دربی الفت دارند. آنها فقط پی همین کری‌خوانی‌ها هستند ولی وقتی به‌عنوان یک کارشناس از روی سکو یا از قاب تلویزیون آن ‌را تماشا می‌کنی، چیزی عایدت نمی‌شود. پس طبیعی است که دلم نخواهد وارد این میدان شوم و با صدای بلند بگویم این دربی حساس نیست!

برانکو، حواشی را کنترل کند

حسین کلانی

وقتی‌ هادی نوروزی درگذشت، همه در فکر این بودند که این موضوع چه تاثیری روی پرسپولیس دارد. خوشحالم که بازیکنان تصمیم گرفتند به خاطر شادی روح کاپیتان فقیدشان، با تعصب بیشتری پا به میدان بگذارند. در هفته‌های اخیر پرسپولیس شادابی را دیدیم که با شکست آسان ملوان نشان داد برای دربی کاملا آماده است. درست است که خیلی‌ها پرسپولیس را جوان می‌دانند اما این جوانان باتجربه هم هستند و با حفظ آرامش خود می‌توانند دست به کار بزرگی در دربی بزنند. از سوی دیگر برانکو نباید خودش را خیلی وارد مسائل حاشیه‌ای کند. او مثل گذشته بدون توجه به نام بازیکنان،‌ بهترین‌ها را به زمین بفرستد تا موفق شود. تنها نگرانی‌ام درباره برخی از بازیکنان پرسپولیس است که نشان داده‌اند خیلی زود از کوره درمی‌روند. باید از سوی بزرگترها با بازیکنانی چون سوشا مکانی و مهدی طارمی بیشتر صحبت شود تا از حواشی احتمالی دربی، پرسپولیس متضرر نشود. درواقع پرسپولیس از نظر فنی مشکلی ندارد و بالاتر از استقلال است،‌ فقط می‌ماند مسائل روحی و روانی که باید از سوی کادر فنی درست هدایت شود.