به گزارش خبرگزاری آنا، بازار سرمایه ایران در ماه‌های اخیر تحت‌تأثیر ترکیبی از عوامل سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی قرار داشته است. نوسانات نرخ ارز، روند تورم داخلی، شرایط فروش شرکت‌های صادرات‌محور و همچنین ناترازی‌های انرژی از جمله متغیر‌هایی هستند که عملکرد صنایع بورسی را تعیین می‌کنند. در این میان، آگاهی از تفاوت میان بازار‌های مختلف بورس و فرابورس، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ارزیابی دقیق‌تری از ریسک و بازده سرمایه‌گذاری خود داشته باشند.
بازار سرمایه ایران به‌طور کلی شامل بازار بورس اوراق بهادار و بازار فرابورس ایران است.این بازار‌ها خود به چند تابلوی معاملاتی تقسیم می‌شوند. بازار اول بورس که شرکت‌های بزرگ، سودده و شفاف با شرایط مالی پایدار در این بازار پذیرش می‌شوند. بازار دوم بورس هم شرکت‌هایی با اندازه کوچک‌تر یا سابقه فعالیت کمتر در این بخش قرار دارند. بازار پایه فرابورس نیز محل معاملات شرکت‌هایی است که شرایط لازم برای حضور در بازار‌های اول و دوم را ندارند. این بازار شامل سه تابلو زرد، نارنجی و قرمز است که هرکدام سطح متفاوتی از ریسک و شفافیت دارند.
تحلیل وضعیت بازار‌های بورس و فرابورس
یکی از کارشناسان بازار سرمایه در گفت‌وگویی با اشاره به شرایط بازار‌های مختلف بورس و فرابورس اظهار کرد:واقعیت آن است که تفاوت چشمگیری میان بازار‌های اول و دوم بورس و فرابورس وجود ندارد. این بازار‌ها عمدتاً بر اساس معیار‌هایی همچون میزان شناوری سهام، اندازه شرکت، سودآوری مستمر و شفافیت در اطلاع‌رسانی طبقه‌بندی می‌شوند. به همین دلیل، شرکت‌هایی که در بازار اول حضور دارند، از امتیاز بالاتری برخوردارند؛ چراکه این ویژگی‌ها را در سطح مطلوب‌تری احراز کرده‌اند.
تفاوت ناچیز در ریسک و نوع معاملات بازار اول و دوم
وی افزود:در نوع معاملات و سطح ریسک میان شرکت‌های بازار اول و دوم تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای دیده نمی‌شود و نمی‌توان مرز مشخص یا تفکیک معناداری میان آنها قائل شد. به بیان دیگر، سطح ریسک، نقدشوندگی و شفافیت اطلاعاتی در هر دو بازار تقریباً مشابه است و سرمایه‌گذاران تفاوت محسوسی از این حیث احساس نمی‌کنند.
ریسک بالاتر در بازار پایه
این کارشناس در ادامه تصریح کرد:اما وضعیت در بازار پایه متفاوت است. شرکت‌های حاضر در این بازار به دلیل عدم احراز شرایط ورود به بازار اول یا دوم، از ریسک بالاتری برخوردارند. این ریسک هم از منظر عدم شفافیت اطلاعات، زیان‌ده بودن، میزان پایین شناوری سهام و حتی نقدشوندگی کمتر مشهود است. ازاین‌رو، می‌توان گفت بازار پایه به‌طور طبیعی دارای درجه ریسک بالاتری نسبت به سایر بازارهاست.
تأثیر درآمد‌های ارزی و شرایط تورمی
وی در ادامه با اشاره به موضوع درآمد‌های ریالی و دلاری شرکت‌ها تاکید کرد:درآمد‌های دلاری یا ریالی شرکت‌ها ارتباطی مستقیم با جایگاه آنها در بازار اول یا دوم ندارد. به‌طور معمول، شرکت‌ها صرف‌نظر از محل پذیرش خود در بازار، به یک میزان از نوسانات تورمی و تغییرات نرخ ارز تأثیر می‌پذیرند. شرکت‌هایی که دارای درآمد ارزی هستند، با افزایش نرخ ارز از این شرایط منتفع می‌شوند و معمولاً سودآوری آنها افزایش می‌یابد، هرچند ممکن است در فروش یا نحوه مبادلات به دلیل تحریم‌ها با محدودیت‌هایی مواجه شوند.
جبران اثر تحریم‌ها و ناترازی‌های انرژی با رشد نرخ ارز
وی گفت:در سال‌های اخیر، شرکت‌ها توانسته‌اند با استفاده از روش‌های مختلف، آثار تحریم‌ها را کاهش دهند. از سوی دیگر، هرچند در حوزه انرژی به‌ویژه برق و گاز در فصول مختلف سال ناترازی‌هایی وجود دارد، اما افزایش نرخ ارز تا حدودی توانسته این نابرابری‌ها را جبران کند. به همین دلیل، سودآوری شرکت‌ها در سال‌های گذشته هم‌راستا با رشد نرخ ارز، روندی صعودی داشته است.
چشم‌انداز مثبت بازار در سه‌ماهه سوم
این کارشناس بازار سرمایه اظهارکرد:با توجه به شرایط فعلی، انتظار می‌رود گزارش‌های سه‌ماهه سوم شرکت‌ها نسبت به گزارش‌های سه‌ماهه دوم عملکرد بهتری نشان دهند. در صورتی که تنش سیاسی خاصی در کشور رخ ندهد و آرامش نسبی فضای سیاسی ادامه یابد، احتمال افت قابل‌توجه بازار پایین است. به نظر می‌رسد هم‌زمان با انتشار گزارش‌های سه‌ماهه سوم، بازار روند رو به رشد خود را حفظ کند. مبنای اصلی ارزش‌گذاری شرکت‌های دلاری نیز همچنان افزایش نرخ ارز است که توانسته بخش زیادی از محدودیت‌ها و ضعف‌های ناشی از تحریم‌ها و ناترازی‌ها را جبران کند.
وی در پایان گفت:در مجموع، در صورت تداوم ثبات سیاسی و اقتصادی، چشم‌انداز بازار سرمایه مثبت ارزیابی می‌شود و انتظار افت چشمگیری در بازار وجود ندارد.
انتهای پیام/